Thái độ của người đọc đối với báo chí sử dụng AI

Chuyển đổi số - Ngày đăng : 14:52, 09/12/2024

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang thâm nhập ngày càng sâu rộng vào mọi ngóc ngách của hoạt động báo chí. Người đọc có phản ứng như thế nào về điều này?
Chuyển đổi số

Thái độ của người đọc đối với báo chí sử dụng AI

Minh Thiện 09/12/2024 14:52

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang thâm nhập ngày càng sâu rộng vào mọi ngóc ngách của hoạt động báo chí. Người đọc có phản ứng như thế nào về điều này?

Các trung tâm truyền thông đang sử dụng AI ngày càng nhiều

Các tổ chức tin tức đã đưa tin rộng rãi về sự phát triển và tác động của AI đối với xã hội, nhưng họ cũng đang bắt đầu áp dụng các công nghệ này vì hai lý do chính.

Đầu tiên, họ hy vọng rằng việc tự động hóa các quy trình hậu trường như phiên âm, biên tập bản sao và bố cục sẽ giảm đáng kể chi phí.

Thứ hai, các công nghệ AI có thể giúp cá nhân hóa nội dung - khiến nội dung trở nên hấp dẫn hơn đối với khán giả. Họ cần làm điều này mà không làm giảm lòng tin của khán giả, điều mà nhiều người tin rằng sẽ trở thành một tài sản ngày càng quan trọng trong thế giới phương tiện truyền thông tổng hợp phong phú.

Trong năm qua, chúng ta đã thấy các công ty truyền thông triển khai một loạt các giải pháp AI, với nhiều mức độ giám sát của con người khác nhau. Các nhà xuất bản Bắc Âu, bao gồm Schibsted, hiện đưa các “điểm nhấn” do AI tạo ra vào đầu nhiều câu chuyện của các đầu sách của họ để tăng sự tương tác.

Một nhà xuất bản Đức sử dụng một robot AI tên là Klara Indernach để viết hơn 5% các câu chuyện đã xuất bản của mình, trong khi những người khác đã triển khai các công cụ như Midjourney hoặc Dall-E của OpenAI để tự động hóa các hình minh họa đồ họa.

Trong khi đó, các trang quốc gia của Digital News Report từ Indonesia, Hàn Quốc, Slovakia, Đài Loan và Mexico, cùng nhiều trang khác, tham chiếu đến một loạt các chatbot và hình đại diện thử nghiệm hiện đang trình bày tin tức.

Nat là một trong ba trình đọc tin tức do AI tạo ra từ Đài phát thanh Fórmula của Mexico, được sử dụng để cung cấp tin tức nóng hổi và phân tích thông qua trang web của đài và trên các kênh truyền thông xã hội.

408-202412121936421.png
Nat, một trong những người đọc tin tức do AI tạo ra của Radio Fórmula.

Ở nơi khác, chúng ta thấy các trung tâm sản xuất nội dung ngày càng sử dụng AI để viết lại tin tức, thường là không được phép và không có sự kiểm tra của con người.

Mối quan tâm của ngành về bản quyền và về những sai sót tiềm ẩn (một số trong đó có thể do cái gọi là ảo giác) đã được ghi chép đầy đủ, nhưng chúng ta biết ít hơn về cảm nhận của khán giả về những vấn đề này và những tác động đối với lòng tin nói chung.

Người đọc đang dần thích nghi với nội dung có hỗ trợ bởi AI

Theo Báo cáo Tin tức Kỹ thuật số năm 2024 do Viện nghiên cứu Reuters thực hiện, trong 28 quốc gia được Reuters điều tra khảo sát, những người trả lời phần lớn cảm thấy không thoải mái khi các cơ quan truyền thông sử dụng AI trong các tình huống mà nội dung chủ yếu được tạo ra bởi AI với một số sự giám sát của con người.

Ngược lại, họ ít cảm thấy khó chịu hơn khi AI được sử dụng để hỗ trợ các nhà báo (con người), ví dụ như trong việc ghi chép các cuộc phỏng vấn hoặc tóm tắt tài liệu nghiên cứu.

Trên tất cả các quốc gia, hiện chỉ có một số ít cảm thấy thoải mái khi sử dụng tin tức do con người tạo ra với sự trợ giúp của AI (36%) và một tỷ lệ thậm chí còn nhỏ hơn cảm thấy thoải mái khi sử dụng tin tức chủ yếu do AI tạo ra với sự giám sát của con người (19%).

Những người có nhận thức cao hơn về AI có xu hướng cảm thấy thoải mái hơn tương đối với việc sử dụng AI trong báo chí. Mặc dù vẫn còn rất thấp, nhưng sự thoải mái khi sử dụng tin tức chủ yếu do AI tạo ra cao gấp đôi ở những người đã thấy hoặc nghe nhiều hơn về AI (26%) so với những người đã thấy ít hơn (13%).

Có một khoảng cách tương tự khi hỏi về sự thoải mái khi sử dụng tin tức chủ yếu do một nhà báo con người tạo ra với một số trợ giúp từ AI (45% so với 30%).

Báo cáo của Reuters ghi nhận mọi người có xu hướng thoải mái nhất với các ứng dụng hậu trường, nơi các nhà báo sử dụng AI để làm cho công việc của họ hiệu quả hơn và theo những cách mà khán giả không nhìn thấy trực tiếp. Họ ít thoải mái hơn, nhưng trong một số trường hợp vẫn cởi mở với việc sử dụng AI để cung cấp tin tức theo những cách thức và định dạng mới, đặc biệt là khi điều này cải thiện trải nghiệm của họ với tư cách là người dùng và tăng khả năng truy cập.

Họ ít thoải mái nhất với việc sử dụng AI để tạo ra nội dung hoàn toàn mới. Bất kể ứng dụng nào, có sự đồng thuận rộng rãi rằng tự động hóa hoàn toàn nên bị giới hạn và con người phải luôn "trong vòng lặp" - điều này trùng khớp với cách mà hầu hết các nhà xuất bản đang nghĩ về việc triển khai AI tạo sinh.

408-202412121936422.jpg
(Nguồn: Báo cáo Tin tức Kỹ thuật số năm 2024 của Reuters)

Những số liệu thu thập được cũng cho thấy rằng những người trả lời ở Hoa Kỳ thoải mái hơn đáng kể về các cách sử dụng AI khác nhau so với những người sống ở châu Âu, có thể liên quan đến những tín hiệu mà mọi người nhận được từ phương tiện truyền thông.

Ví dụ, phạm vi đưa tin của báo chí Anh về AI đã được mô tả là quá tiêu cực và giật gân, và điểm số của Vương quốc Anh về mức độ thoải mái với việc sử dụng AI ít được giám sát chặt chẽ là thấp nhất trong khảo sát (10%).

Ngược lại, vai trò hàng đầu của các công ty Mỹ và các cơ hội việc làm và tăng trưởng đóng vai trò lớn hơn trong các câu chuyện truyền thông Mỹ. Trên khắp các quốc gia, mức độ thoải mái cao hơn với các nhóm trẻ tuổi, những người là một trong những người sử dụng nhiều nhất các công cụ AI như ChatGPT.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng những người có xu hướng tin tưởng vào tin tức nói chung cũng có nhiều khả năng thoải mái hơn với việc sử dụng AI khi con người (nhà báo) vẫn kiểm soát được, so với những người không làm như vậy. Có khoảng cách thoải mái dao động từ 24 điểm phần trăm ở Mỹ đến 10 điểm phần trăm ở Mexico.

Nghiên cứu định tính về AI cho thấy rằng lòng tin sẽ là vấn đề chính trong tương lai, với nhiều người tham gia cảm thấy rằng phương tiện truyền thông truyền thống có nhiều thứ để mất.

408-202412121936423.jpg
Ảnh minh họa

Ở nơi khác, chúng ta thấy các trung tâm nội dung sử dụng AI ngày càng nhiều để viết lại tin tức, thường là không được phép và không có sự kiểm tra của con người. Mối quan tâm của ngành về bản quyền và về những sai sót tiềm ẩn (một số trong đó có thể do cái gọi là ảo giác) đã được ghi chép đầy đủ, nhưng chúng ta biết ít hơn về cảm nhận của khán giả về những vấn đề này và những tác động đối với lòng tin nói chung.

Niềm tin vào báo chí vẫn được duy trì khi ứng dụng AI

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng những người có xu hướng tin tưởng vào tin tức nói chung cũng có nhiều khả năng thoải mái hơn với việc sử dụng AI khi con người (nhà báo) vẫn kiểm soát được, so với những người không làm như vậy.

Nghiên cứu định tính của Reuters về AI cho thấy rằng lòng tin sẽ là vấn đề chính trong tương lai, với nhiều người tham gia cảm thấy rằng phương tiện truyền thông truyền thống có nhiều thứ để mất.

Mức độ thoải mái về các cách sử dụng khác nhau của AI có xu hướng cao hơn ở những người đã đọc hoặc nghe nhiều hơn về nó, ngay cả khi nhiều người vẫn thận trọng. Điều này cho thấy rằng, khi mọi người sử dụng công nghệ và thấy nó hữu ích cho cá nhân, họ có thể có cái nhìn cân bằng hơn về những rủi ro và lợi ích trong tương lai.

Nhìn chung, chúng ta vẫn đang ở giai đoạn đầu sử dụng AI của các nhà báo, nhưng điều này cũng khiến đây là thời điểm rủi ro tối đa đối với các tổ chức tin tức. Dữ liệu trong Báo cáo cho thấy rằng khán giả vẫn còn rất mơ hồ về việc sử dụng công nghệ này, điều này có nghĩa là các nhà xuất bản cần phải cực kỳ thận trọng về việc triển khai công nghệ ở đâu và như thế nào. Mối lo ngại lớn hơn về tình trạng tràn lan nội dung tổng hợp trên các nền tảng trực tuyến có nghĩa là các thương hiệu đáng tin cậy sử dụng công nghệ một cách có trách nhiệm có thể được hưởng ứng, nhưng nếu mắc sai lầm thì lòng tin đó có thể dễ dàng bị mất đi./.

Minh Thiện