Báo cáo của Sở Công thương Hà Nội cho thấy, tính đến nay, trên địa bàn thành phố có 19 doanh nghiệp bán hàng đa cấp đăng ký hoạt động gồm các mặt hàng: Thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, đồ gia dụng... Trong đó, thực phẩm chức năng là mặt hàng có số lượng doanh nghiệp tham gia kinh doanh nhiều nhất, với trên 80% số doanh nghiệp đăng ký kinh doanh. Số lượng người tham gia bán hàng đa cấp theo báo cáo của các doanh nghiệp là 98.904 người, giảm 9,5% so với cuối năm 2023.

Theo Sở Công thương Hà Nội, từ đầu năm đến nay, Sở đã ban hành các văn bản gửi các cơ quan liên quan thông báo về việc xác nhận tiếp nhận 5 hồ sơ đăng ký sửa đổi, bổ sung nội dung hoạt động bán hàng đa cấp tại Hà Nội của các doanh nghiệp để các cơ quan, đơn vị phối hợp quản lý đối với hoạt động bán hàng đa cấp của doanh nghiệp trên địa bàn thành phố, giải quyết 1 hồ sơ thông báo chấm dứt hoạt động bán hàng đa cấp tại Hà Nội.

Bên cạnh đó, Sở cũng thực hiện công tác truyền thông, phổ biến pháp luật về bán hàng đa cấp, các hành vi biến tướng, lừa đảo trong hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp để nâng cao nhận thức cho doanh nghiệp, người tham gia bán hàng đa cấp, người dân trên địa bàn tránh các hiện tượng tiêu cực, thiệt hại về kinh tế, gây mất ổn định trật tự xã hội.

Việc phối hợp liên ngành trong công tác quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp được thực hiện ngày càng chặt chẽ và hiệu quả. Sở đã ban hành Kế hoạch kiểm tra, hậu kiểm năm 2024, trong đó bao gồm lĩnh vực đa cấp; tham mưu Kế hoạch thanh tra của UBND thành phố về lĩnh vực bán hàng đa cấp, triển khai hoạt động kiểm tra, thanh tra diễn ra vào những tháng cuối năm 2024. Đồng thời, Thanh tra Sở cũng đã tiến hành xử lý vi phạm đối với 1 doanh nghiệp bán hàng đa cấp.

Hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp hiện vẫn còn những tồn tại, hạn chế gây khó khăn cho công tác quản lý nhà nước, như: Hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp được thực hiện thông qua mạng lưới những người tham gia là cá nhân không có địa điểm kinh doanh cố định; Thực hiện tuyên truyền kinh doanh thông qua các hội nghị, hội thảo và thường tổ chức vào ngày nghỉ, ngoài giờ hành chính; Thực hiện thông qua một tổ chức, hội đoàn thể giới thiệu… gây khó khăn cho công tác quản lý, đồng thời dễ phát sinh vi phạm.

Các hoạt động kinh doanh đa cấp ngày càng tinh vi và phức tạp, công tác tiếp cận doanh nghiệp còn nhiều hạn chế do nhiều doanh nghiệp chưa thiện chí phối hợp. Các đối tượng lợi dụng môi trường mạng và hình thức thương mại điện tử để kêu gọi người tham gia dưới các danh nghĩa như kinh doanh 4.0, công nghệ số…

Bên cạnh đó, vẫn còn xảy ra tình trạng hoạt động kinh doanh lợi dụng mô hình đa cấp để lừa đảo đối với đối tượng không phải là hàng hóa, như hoạt động đầu tư tiền vào các dự án, tiền điện tử, tiền ảo… không thuộc phạm vi quản lý của Nghị định số 40/2018/NĐ-CP, gây khó khăn trong công tác quản lý.

Để quản lý hoạt động kinh doanh đa cấp đạt hiệu quả cao hơn, Sở Công Thương Hà Nội đề nghị các sở, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong công tác quản lý hoạt động kinh doanh tại địa bàn thành phố; đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền và công tác giám sát hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp tại địa bàn, gửi thông tin kết quả giám sát về Sở Công Thương để phối hợp quản lý.

Về phía người dân, để tránh bị lôi kéo vào bẫy lừa đảo bán hàng đa cấp, cần nhận thức rõ các dấu hiệu lừa đảo như mời chào tham gia đầu tư, nộp tiền, hứa hẹn trả các khoản lợi nhuận cao bất thường; Khuyến khích người mua gửi hàng tại kho của công ty khi nào bán được thì đến lấy; Kinh doanh theo phương thức đa cấp nhưng không có sản phẩm hàng hóa…

Hoàng Hà