Nhận diện các chiêu trò

Sau khi đăng ký nguyện vọng, trúng tuyển Đại học (ĐH), các tân sinh viên cần chuẩn bị để bắt đầu hành trình học tập tại ngôi trường yêu thích. Có nhiều vấn đề sinh viên sẽ gặp phải trong học tập lẫn đời sống. Một trong những vấn đề phổ biến và đáng lo ngại mà sinh viên mới có thể gặp phải là các hình thức lừa đảo.

Các chiêu trò lừa đảo liên quan vấn đề thuê trọ. Giả dạng chủ nhà trọ cho thuê: Khi thuê trọ, tân sinh viên có thể gặp trường hợp kẻ lừa đảo giả dạng chủ nhà trọ để cho thuê. Kẻ lừa đảo sẽ tiếp cận những sinh viên còn lạ lẫm với khu vực, sau đó đóng giả làm chủ phòng trọ, ngỏ ý dẫn khách đi xem các căn phòng trọ từ ngoài trước.

Cuối cùng đưa ra gợi ý giá thuê rẻ và mồi chài đặt cọc bằng nhiều lý do, phổ biến như “giá rẻ như này không cọc thì sẽ có người khác thuê“, “đang có nhiều người hỏi thuê phòng lắm“, … đánh vào tâm lý thấy số tiền không quá lớn, hoặc nhìn bên ngoài phòng cũng ưng ý hoặc tin tưởng đối tượng nên sẵn sàng đặt cọc. Tuy nhiên, đến thời điểm chuẩn bị dọn đồ vào ở thì không còn liên lạc được, đến nơi mới biết được sự thật. Chiêu trò này lại lừa được rất nhiều người cả tin, không đề phòng, cảnh giác.

Hình thức lừa đảo thứ hai liên quan vấn đề thuê trọ là thông qua việc ở ghép. Các đối tượng sẽ giả danh làm người có nhu cầu ở ghép, tiếp cận các bài đăng tìm người ở ghép và xin được ở ghép cùng. Những đối tượng này thường viện nhiều lý do để từ chối cung cấp thông tin cá nhân, các ràng buộc cần thiết. Sau đó, nhân lúc sơ hở sẽ lấy đi hết các tài sản giá trị. Đến lúc biết chuyện thì tài sản mất hết mà cũng không thể tìm được bạn cùng phòng.

Hình thức lừa đảo liên quan vấn đề việc làm: Khi bước vào cánh cửa ĐH, nhiều sinh viên muốn đi làm thêm để trang trải phụ giúp gia đình. Vì còn bỡ ngỡ và chưa có nhiều trải nghiệm, sinh viên dễ rơi vào tầm ngắm của các đối tượng lừa đảo.

Hình thức thứ ba là xin việc phải đóng phí. Cách để nhận biết hình thức lừa đảo này là các thông tin về việc làm đều mập mờ, không rõ ràng và đồng nhất. Khi sinh viên liên hệ thì sẽ nhận được những thông tin về các mức lương hấp dẫn, phụ cấp và cơ hội kiếm tiền rộng mở.

Tuy nhiên, sau đó phải đóng một khoảng phí cho các công ty, tổ chức này với các lý do như làm đồng phục, làm hồ sơ, cọc “giữ chỗ”… Để lấy được sự tin tưởng, các đối tượng lừa đảo sẽ cam kết trả lại số tiền đó sau khi đi làm. Vì sợ không giữ được chỗ làm việc tốt, vì thế mà nhiều sinh viên đã sập bẫy, dẫn đến mất tiền oan.

Bên cạnh đó, các đối tượng lừa đảo còn làm giả, nhái các thương hiệu nổi tiếng để rao tin tuyển dụng thường có nội dung hấp dẫn như “việc nhẹ, lương cao”, mức hoa hồng rất cao… khiến sinh viên tin rằng đây là những thông tin tuyển dụng chính thống và tin tưởng.

Tiếp theo là các hành vi lừa đảo việc làm online. Để có thể tiết kiệm chi phí, thời gian di chuyển và sắp xếp được linh hoạt với lịch học, nhiều sinh viên lựa chọn các công việc làm online tại nhà.

Thời gian qua, cơ quan chức năng phát hiện nhiều thủ đoạn sử dụng email, website, group, fanpage giả mạo các tập đoàn lớn để tuyển dụng việc làm. Khi ứng viên tham gia ứng tuyển, các đối tượng mời ứng viên phỏng vấn online và yêu cầu tham gia nền tảng chat dành cho doanh nghiệp là workplace. Sau đó, đối tượng lừa đảo cung cấp số tài khoản yêu cầu ứng viên chuyển tiền phí ứng tuyển để tham gia vòng phỏng vấn tiếp theo hoặc nạp tiền vào các dự án an sinh xã hội rồi chiếm đoạt số tiền trên.

Một hình thức lừa đảo nữa là hình thức làm nhiệm vụ để nhận tiền hoa hồng. Theo đó, người tham gia các công việc này sau 1 - 2 lần làm nhiệm vụ mà các đối tượng đưa ra như xem video, thích (like), chia sẻ (share) hoặc đầu tư vào đơn hàng online với giá trị nhỏ sẽ nhận được tiền thật của các đối tượng. Tiếp đó, nhận được tiền lời và bắt đầu tin tưởng thực hiện những nhiệm vụ ở cấp cao hơn, với số tiền nạp lớn để nhận lời nhiều hơn.

Tuy nhiên, sau 1-2 lần bị “dụ ngọt” lấy hoa hồng một cách nhanh chóng, dễ dàng thì số tiền nạp ngày càng nhiều, người tham gia sẽ không rút được tiền về tài khoản. Lúc này, các đối tượng yêu cầu người tham gia nộp thêm tiền vào thì mới rút được tiền về tài khoản, nhưng càng nộp tiền thì nạn nhân càng bị mất thêm tiền. Đây là cái bẫy nhằm mục đích lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người dân một cách dễ dàng.

Sinh viên cũng dễ sa vào các lời quảng cáo, tin tuyển dụng được rao trên mạng xã hội với nội dung như: mức thu nhập “khủng”, chiết khấu hoa hồng cao, dễ thăng tiến,… Những đối tượng lừa đảo thường đưa ra những lời "dụ dỗ ngọt như mật" để thuyết phục sinh viên tham gia bán hàng đa cấp.

Để tăng “uy tín” cho việc dụ dỗ, thuyết phục các tân sinh viên, các đối tượng cho phép sinh viên dùng miễn phí sản phẩm; hỗ trợ kinh phí để “làm quen” với sàn giao dịch; tặng quà, tặng khóa học…

Ban đầu, sinh viên vẫn có lợi nhuận đầu tư, nhận được hoa hồng sản phẩm và có thể rút tiền về ngân hàng. Sau một thời gian, các đối tượng yêu cầu người tham gia phải đặt tiền cọc; liên tục “đổ tiền” vào để mua hàng, làm nhiệm vụ; góp vốn đầu tư, mua cổ phiếu, tiền ảo…

Với những mức thu hấp dẫn từ việc giới thiệu nhiều người vào hệ thống, sinh viên bắt đầu rủ người thân, bạn bè tham gia và “đổ” nhiều tiền vào mua hàng, đầu tư…. Thế nhưng, khi đã lừa được nhiều người, thì các sàn giao dịch báo lỗi và không thể rút được tiền, các “leader”, “chuyên gia” và công ty đa cấp trá hình lập tức “bốc hơi”. Bán hàng đa cấp bằng nhiều hình thức lâu nay đã biến tướng trở thành lừa đảo.

Những khuyến cáo

Trước thực trạng lừa đảo này, Cục An toàn thông tin khuyến cáo sinh viên kiểm tra các thông tin từ trường ĐH hoặc tổ chức tài chính qua các kênh chính thức và liên hệ trực tiếp với trường nếu có bất kỳ nghi ngờ nào; Tuyệt đối không nhấp vào liên kết trong các email hoặc tin nhắn không rõ nguồn gốc và không cung cấp thông tin cá nhân cho các bên không xác định; Luôn thực hiện các khoản thanh toán học phí qua các kênh thanh toán chính thức do trường đại học hoặc tổ chức tài chính cung cấp.

Trong trường hợp nghi ngờ bản thân bị lừa đảo, sinh viên cần ngay lập tức báo cáo cho cơ quan chức năng hoặc tổ chức bảo vệ người tiêu dùng để được hỗ trợ, giải quyết và ngăn chặn kịp thời./.

Ngọc Phú