Tăng tốc phát triển AI

Sự phát triển của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang diễn ra với tốc độ chóng mặt, đe dọa làm gián đoạn nhiều ngành công nghiệp, trong đó có cả ngành dịch vụ phần mềm, một lĩnh vực mà Ấn Độ đang nắm giữ vị thế quan trọng trên thị trường toàn cầu. Để ứng phó với thách thức này, Ấn Độ đã và đang thực hiện nhiều biện pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của AI trong nước.

Tháng 3/2024, Ấn Độ đã phê duyệt "Sứ mệnh trí tuệ nhân tạo (AI)" trị giá 1,25 tỷ USD trong 5 năm nhằm hỗ trợ các công ty khởi nghiệp và xây dựng cơ sở hạ tầng. "Sứ mệnh AI của Ấn Độ” sẽ cung cấp tài chính cho các công ty khởi nghiệp AI deep-tech cũng như tìm cách phát triển cơ sở dữ liệu nguồn mở có thể được sử dụng để đào tạo các mô hình AI và các ứng dụng khác.

Bên cạnh đó, sứ mệnh cũng sẽ cung cấp một khuôn khổ để phát triển các đơn vị xử lý đồ họa (GPU) theo quan hệ đối tác công - tư cũng như các mô hình ngôn ngữ miền chuyên biệt lớn, đa dạng, hỗ trợ các nền tảng AI tạo sinh.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi từng khẳng định: “Chúng ta đang ở kỷ nguyên mới của công nghệ AI và thế giới thừa nhận Ấn Độ sẽ chiếm thế dẫn đầu về AI. Ưu tiên hiện tại của chúng ta là đảm bảo Ấn Độ không bỏ lỡ cơ hội này”.

Trong ngân sách liên bang mới nhất, nước này cũng phân bổ 575.000 USD để thành lập ba trung tâm nghiên cứu và đào tạo AI.

Sự xuất hiện của các ứng dụng như ChatGPT và DeepSeek, đặc biệt là DeepSeek với mô hình AI mã nguồn mở tiết kiệm chi phí, đã tạo thêm động lực cho Ấn Độ trong cuộc đua công nghệ này. Ấn Độ cần phải nắm bắt thời điểm này để tái thiết hệ sinh thái công nghệ của mình hoặc có nguy cơ bị tụt hậu so với Hoa Kỳ và Trung Quốc.

“Mặc dù các dịch vụ phần mềm từ lâu đã là xương sống của quá trình chuyển đổi số, nhưng khả năng tự động hóa các quy trình phức tạp, nâng cao khả năng ra quyết định và tạo ra các luồng doanh thu mới của AI, cùng với nhiều lợi ích khác, đang thúc đẩy các tổ chức có tầm nhìn xa phải hiệu chỉnh lại trọng tâm của mình”, Raj Kapoor, người sáng lập kiêm chủ tịch của Hiệp hội Blockchain Ấn Độ cho biết.

Các chuyên gia cho rằng Ấn Độ có lợi thế lớn về AI với kho dữ liệu khổng lồ và đa dạng trải rộng trên nhiều lĩnh vực như y tế, nông nghiệp và tài chính. Những dữ liệu này có thể được khai thác để tạo ra các giải pháp AI độc quyền phù hợp với thị trường toàn cầu.

Trong khi thị trường dịch vụ phần mềm Ấn Độ chiếm 44% thị phần toàn cầu và dự kiến tăng trưởng 11,9% mỗi năm đến 2028, thì ngành AI được dự báo tăng trưởng 37,3% hàng năm trong giai đoạn 2024 - 2030.

Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng Ấn Độ cần vượt qua không ít thách thức nếu muốn xây dựng hệ sinh thái AI tiên tiến như cung cấp dữ liệu lớn đào tạo mô hình, phát triển đội ngũ nhân tài công nghệ, tăng nguồn tài trợ cho dự án nghiên cứu AI sắp tới,...

Sự phát triển của AI và những nguy cơ về việc làm

Mặc dù thừa nhận AI sẽ làm gián đoạn việc làm, nhưng ông Nilekani vẫn lạc quan về tương lai của công việc.

"Một số công việc sẽ bị ảnh hưởng - một số nhiệm vụ nhất định sẽ được tự động hóa - nhưng rất ít vị trí công việc sẽ bị loại bỏ hoàn toàn", đồng sáng lập và Chủ tịch Infosys cho biết. "AI sẽ giúp con người làm việc hiệu quả hơn và tạo ra những công việc mới mà chúng ta thậm chí còn chưa nghĩ đến".

Ông cũng cảnh báo không nên quá phụ thuộc vào AI, nhấn mạnh rằng sự hợp tác của con người vẫn là chìa khóa. "Bạn có thể có tất cả các mô hình AI trên thế giới, nhưng nếu bạn không thể khiến 5 người cùng nhau làm việc và hợp tác, thì bạn sẽ không thể đi đến đâu cả", ông Nilekani nhấn mạnh.

Thay vì chỉ tập trung vào các kỹ năng kỹ thuật có thể trở nên lỗi thời, theo Nilekani, chúng ta nên chú trọng các khả năng thích ứng mà AI không thể sao chép. Ông chỉ ra tư duy nguyên tắc đầu tiên (first-principles thinking) là một kỹ năng quan trọng.

Nói về công ty khởi nghiệp AI của Trung Quốc DeepSeek, gần đây đã đứng đầu bảng xếp hạng tải các ứng dụng được tải xuống nhiều nhất xuống, Nilekani gọi đó là "bước đột phá lớn", chứng minh các mô hình AI không cần hàng tỷ USD để phát triển.

Nilekani nhấn mạnh "Sứ mệnh AI" của Ấn Độ, mà ông tin sẽ thúc đẩy sự phát triển đáng kể của các mô hình AI trong năm tới. Ông cho biết sự phát triển AI đang trở nên hiệu quả và có mức giá phải chăng hơn sẽ giúp Ấn Độ có thể thúc đẩy đổi mới sáng tạo mà không cần đầu tư lớn.

"Tôi có chi 1 tỷ USD cho một mô hình ngôn ngữ lớn không? Không. Nhưng nếu tôi có thể phát triển một mô hình với giá 50 triệu USD thì chắc chắn rồi", ông Nilekani tuyên bố, nhấn mạnh chi phí AI đang giảm nhanh như thế nào.

Nilekani cũng chỉ ra những thách thức và cơ hội thực sự của Ấn Độ trong việc áp dụng công nghệ AI ở quy mô lớn, đặc biệt là trong giáo dục và nông nghiệp. "Điều tôi muốn thấy là ứng dụng AI ở quy mô toàn quốc. Đó là con đường chúng ta phải đi", ông nói.

Khi AI trở nên dễ tiếp cận hơn, rẻ hơn, cùng với các sáng kiến ​​do chính phủ hậu thuẫn, Ấn Độ đang sẵn sàng trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu về chuyển đổi do AI thúc đẩy trên nhiều lĩnh vực./.

Ngọc Diệp