1)- Giá trị cốt lõi của Bộ Khoa học và Công nghệ

- Tiên phong - Sáng tạo - Đột phá - Trung dũng - Nghĩa tình

- Tiên phong: Đi đầu, dẫn đầu, mở đường. Đã là nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi lên môi trường số, đổi mới sáng tạo (ĐMST) thì đều cần đi đầu.

Đi đầu thì mới thay đổi được thứ hạng. Đi đầu thì mới hưởng lợi lớn. Đi đầu thì mới thoát được bẫy thu nhập trung bình, trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Đi đầu thì phải dám.

- Sáng tạo: Là làm ra cái mới. Là phát minh, đổi mới, cải tiến, khác biệt so với trước. Muốn phát triển thì cần cái mới. Tạo ra cái mới để dẫn dắt xã hội. Tạo ra cái mới để làm nền tảng phát triển xã hội.

Bản chất của khoa học, công nghệ (KHCN) là sáng tạo. Sáng tạo là luôn tìm cách tiếp cận mới, cách làm mới, định hình mới. Sáng tạo là đổi mới. Ngày hôm nay khác ngày hôm qua, và ngày mai khác ngày hôm nay. Sáng tạo tạo ra sức sống của một tổ chức. Không đổi mới, không sáng tạo thì giống như một tổ chức chết.

Sáng tạo của giai đoạn này là sự sáng tạo dựa trên KHCN, ĐMST và chuyển đổi số (CĐS). Sáng tạo là để ngày hôm nay tốt hơn ngày hôm qua và ngày mai tốt hơn ngày hôm nay, dù chỉ một chút nhỏ 1%.

- Đột phá: Bước tiến lớn vượt bậc, bứt phá mạnh mẽ, phá vỡ giới hạn cũ, sự sáng tạo mang tính phá huỷ, mô hình mới thay đổi cuộc chơi.

Nghiên cứu KHCN tạo ra nhiều đột phá. Các cuộc cách CMCN là đột phá. Nhiều nghiên cứu xã hội, nhân văn và tự nhiên cũng tạo ra đột phá. Công nghệ chiến lược là những cái tạo ra đột phá. Đất nước muốn phát triển nhanh và bền vững thì cần đột phá, cách tiếp cận mới, trong cả tư duy và hành động.

- Trung dũng: Trung thành, dũng cảm, trung thực.

Trung thành, tận tâm, tận tuỵ, có tinh thần phụng sự, hết lòng với lý tưởng, với quốc gia, với tổ chức của mình.

Dũng cảm, gan dạ, không sợ hãi trước khó khăn hay nguy hiểm, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám chấp nhận rủi ro.

Trung thành là trung thành với lý tưởng, trung thành với sự nghiệp Đổi mới. Sống mà không có lý tưởng thì cũng giống như sống mà không có mục đích.

Trung thành là dù trong hoàn cảnh nào, khó khăn đến mấy thì vẫn lý tưởng ấy, vẫn sự nghiệp ấy, vẫn mục tiêu ấy, vẫn ngôi sao dẫn lối ấy.

Trung thành cũng còn là trung thành với tổ chức, đơn vị mình. Gặp khó khăn thì chung tay mà làm, không bỏ mà đi. Dũng cảm là dám nói suy nghĩ của mình, dám nhận việc mới mà làm, dám đặt mục tiêu cao, dám chấp nhận thách thức.

Dũng cảm là đi xuyên qua khó khăn thay vì né tránh. Dũng cảm là khi gặp sự cố, tai nạn thì không đổ vấy sang đồng nghiệp, dám chịu trách nhiệm. Dũng cảm là khi thất bại thì đứng dậy làm tiếp, thử sai nhiều lần để tiến tới thành công. Dũng cảm thì chung quy là một chữ "dám". Trung thực là ngay thẳng, thành thực, không gian dối, liêm chính và trong sạch.

- Nghĩa tình: Là biết ơn. Nghĩa tình là sự biết ơn.

Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. Biết ơn các thế hệ đi trước. Là có trước, có sau. Hôm nay không tự nhiên mà có. Cái mình đang được hưởng hôm nay cũng không tự nhiên mà có.

Muốn nghĩa tình thì đầu tiên là làm cho tổ chức mà cha anh đã dựng xây lên tiếp tục phát triển, có được những vinh quang lớn hơn. Giống như con sông thì có cội, có nguồn nhưng phải chảy ra được biển lớn. Là kế thừa quá khứ và mở ra tương lai mới. Nghĩa tình tạo ra mối liên kết giữa các thế hệ và tạo ra dòng chảy liên tục. Nghĩa tình chỉ có ở con người.

2)- Phương châm hành động:

- Làm gương - Kỷ cương - Trọng tâm - Bứt phá

- Làm gương: Là phương châm chính của người lãnh đạo. Làm lãnh đạo là nói trước, làm trước, dẫn cả làng theo sau. Mình có tin thì mới lan toả được niềm tin ấy tới người khác. Mình có làm thì người dưới mới làm theo. Làm gương cũng là một trong 5 phương thức lãnh đạo của Đảng ta. Với người châu Á, người Việt Nam thì làm gương là quan trọng số một đối với người lãnh đạo.

- Kỷ cương: Là sự tuân thủ, là sự tuân thủ của tất cả mọi người, ở tất cả các cấp, ở tất cả các công việc. Sức mạnh của tổ chức là từ đây. Không có kỷ cương thì tổ chức không thể hoàn thành bất cứ việc gì. Nhận việc thì làm đến nơi, làm đến kết quả. Đã hứa thì phải làm. Mệnh lệnh ban ra thì thông suốt từ trên xuống dưới. Người trong tổ chức thì phải có kỷ cương, kỷ luật.

- Trọng tâm: Là tìm ra cái chính. Cái chính là cái chiếm 10-20% nhưng quyết định tới 80 - 90%.

Làm xong cái chính thì tự khắc những cái khác sẽ được giải quyết. Tìm ra cái chính là việc đầu tiên, nhiều khi là việc khó nhất. Sau đấy mới là làm.

Khi nhận một việc thì không là chúi mũi làm ngay, mà phải phân biệt chính phụ trước, phân bổ nguồn lực cũng phải phân biệt chính phụ. Với nguồn lực hạn chế mà không tìm ra cái chính để tập trung thì việc sẽ không thành hoặc thành cũng chỉ là mức trung bình. Bộ mà nắm, các Cục mà nắm thì cũng phải là nắm cái chính, nắm cái trục, nắm cái có tính lan toả toàn quốc.

- Bứt phá: Là tìm ra cách tiếp cận độc đáo để tạo ra sự phát triển đột phá. Không phát triển bứt phá thì sẽ không thay đổi được thứ hạng quốc gia, Việt Nam sẽ không thể vươn lên thành nước phát triển. Mỗi cuộc CMCN sẽ chỉ có số ít nước hoá rồng, hoá hổ, đó là những nước tìm ra được sự phát triển bứt phá. Việt Nam muốn hoá rồng thì phải có sự phát triển bứt phá.

Bộ Khoa học và Công nghệ muốn dẫn dắt KHCN, ĐMST và CĐS thành công thì phải có giải pháp đột phá để tạo ra sự phát triển bứt phá. Thay đổi cách tiếp cận thì một việc khó sẽ trở thành một việc dễ, một việc không khả thi sẽ thành khả thi.

Việc càng khó, càng bất khả thi, việc càng lớn, càng vĩ đại thì càng cần cách tiếp cận mới. Việc mà ta thấy khó, thấy lớn, thấy bất khả thi là do dưới một góc nhìn, là do dưới một cách tiếp cận.

Đổi góc nhìn, đổi cách tiếp cận thì sẽ thấy khả thi, làm được. Thay đổi góc nhìn thì ngay cả những điểm yếu cũng trở thành những điểm mạnh. Thay đổi cách tiếp cận thì từ không có nguồn lực lại thành rất nhiều nguồn lực. Dẫn dắt một ngành, một lĩnh vực, một việc thì đầu tiên là phải nghĩ, phải tìm ra cách tiếp cận độc đáo để tạo ra sự phát triển bứt phá, và sau đấy mới là làm ra sự bứt phá./.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng