Đổi mới sáng tạo là “gene”, “DNA” bất biến của doanh nghiệp cảng biển từ ngày đầu thành lập

Theo các chuyên gia, triển khai chuyển đổi số (CĐS) cảng biển hiện đại góp phần thúc đẩy, thu hút sự quan tâm đầu tư từ nước ngoài. Cảng biển của Singapore hiện nay đã đón được siêu tàu trên 22.000 TEUS (đơn vị đo lường tương đương 1 container 20 feet tiêu chuẩn), một lệnh giao nhận container cần qua 1- 2 điểm dừng, thực hiện trong 2 - 3 phút. Tại Việt Nam, thời gian trung bình cho một lệnh giao nhận container cần qua 11 điểm dừng, cần 6 - 8 giờ để hoàn thành.

Theo thống kê, Việt Nam có khoảng 145 cảng biển container, tuy nhiên, mới chỉ có 5% doanh nghiệp (DN) kho/bãi/cảng đầu tư vào ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), vì vậy, hiệu quả hoạt động vận hành cảng rất thấp. Việt Nam còn có số lượng lớn các cảng cạn (cảng ICD, depot) cần ứng dụng công nghệ. Đây là thị trường vô cùng lớn cho DN công nghệ số.

Với nỗ lực góp phần triển khai CĐS cảng biển Việt Nam, Công ty TNHH Dịch vụ Tin học CEH, DN tiêu biểu về CĐS cảng biển của Việt Nam trong 10 năm qua, đã tích cực trong CĐS cảng biển, CĐS logistics, góp phần phát triển kinh tế số cảng biển nhằm tăng năng suất, sản lượng, giảm chi phí và nhân sự cho DN.

Trao đổi với PV Tạp chí TT&TT, ông Tạ Minh Vang, Giám đốc Công ty CEH cho biết CEH là một DN nhỏ, hoạt động trong một lĩnh vực hẹp, đó là CĐS các cảng biển. “Vận tải hàng hóa qua đường biển chiếm tới gần 90% lượng hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam. Vì vậy, chúng tôi xem CĐS các cảng biển là gốc rễ của tối ưu hóa chi phí logistics”.

CEH được thành lập từ năm 2014, đến nay đã có hơn 11 năm hoạt động. “So với mặt bằng chung của các DN, CEH là một DN còn non trẻ nhưng chúng tôi tự hào đã hình thành được một hệ sinh thái sản phẩm, dịch vụ công nghệ số lớn mạnh, phục vụ nhu cầu CĐS toàn diện cho các cảng biển. CEH đã trở thành đối tác uy tín, dẫn đầu thị trường CĐS cảng biển với khoảng 70% thị phần”.

Bắt đầu từ việc giải quyết khó khăn cho DN về việc ứng dụng công nghệ để điều hành quản lý cảng biển, CEH dần thay thế cho các ứng dụng nước ngoài có giá trị lên đến hơn 10 triệu USD. Từ dữ liệu hoạt động logistics, kết hợp công nghệ mới như AI, chuỗi khối (blockchain) đã được nghiên cứu, tích hợp vào các tính năng, dịch vụ đều do các kỹ sư của Việt Nam phát triển, làm chủ, đã nâng cao năng suất, hiệu suất khai thác của cảng.

Nếu như trước đây, một lệnh giao nhận container thực hiện qua 11 điểm dừng, cần 6 - 8 giờ để hoàn thành. Thì nay, 1 lệnh giao nhận container đã không còn điểm dừng nào. Việc giao nhận container được thực hiện tự động hoàn toàn nhờ ứng dụng công nghệ AI. CEH còn dẫn dắt hình thành tiêu chuẩn quốc tế mà rất nhiều hãng tàu lớn trên thế giới đã và đang áp dụng.

Động lực nào thúc đẩy một DN nhỏ như CEH có thể tự tin bứt phá vươn lên, cạnh tranh sòng phẳng với các DN nước ngoài, ông Tạ Minh Vang cho biết đó chính là khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và CĐS. “Ứng dụng công nghệ, ĐMST là “gene”, là “DNA” bất biến của CEH ngay từ ngày đầu được thành lập”.

Trong khó khăn hoạt động ĐMST càng diễn ra mãnh liệt hơn

Là DN được thành lập năm 2008, Tập đoàn CNCTech đang hoạt động trong các lĩnh vực chính là sản xuất linh kiện cơ khí, máy robot và hạ tầng công nghiệp. CNCTech có khoảng 2000 lao động. Năm 2024, CNCTech được xếp vào FAST 500 - Top 10 DN tăng trưởng nhanh nhất năm 2024 và top 500 DN có lợi nhuận tăng trưởng nhanh nhất năm 2023.

Chia sẻ câu chuyện ĐMST ở CNCTech, ông Nguyễn Trung Kiên, Tổng giám đốc cho biết ĐMST có tầm quan trọng rất lớn đối với DN, trong đó có DN tư nhân. “Việc này đến từ áp lực khách hàng, thị trường nên DN bắt buộc phải đổi mới”.

Theo ông Nguyễn Trung Kiên, ĐMST đầu tiên là giúp DN nâng cao năng lực cạnh tranh của chính mình. Trước đây, CNCTech sản xuất quy mô nhỏ, cung cấp chủ yếu cho các khách hàng trong nước nhưng khi cần phải mở rộng quy mô sản xuất, tiến tới mở rộng khách hàng nước ngoài như Mỹ, châu Âu bắt buộc DN phải nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm giá thành, giảm tỷ lệ lỗi hỏng. Đây là những áp lực buộc CNCTech phải ĐMST.

Thứ hai, ĐMST giúp tăng hiệu quả sản xuất. Ứng dụng công nghệ mới và tối ưu hóa quy trình giúp giảm chi phí, tăng năng suất và cải thiện chất lượng sản phẩm. “Đáp ứng các khách hàng Mỹ về chuyển đổi xanh, sản xuất an toàn, CNCTech phải ĐMST để nâng cao hiệu quả sản xuất”.

Thứ ba, ĐMST để thích ứng với xu hướng toàn cầu. Các xu hướng như CĐS, công nghiệp 4.0 và sản xuất xanh đòi hỏi DN phải đổi mới để không bị tụt hậu.

Thứ tư, ĐMST để đáp ứng nhu cầu khách hàng. Người tiêu dùng ngày càng yêu cầu sản phẩm đa dạng, chất lượng cao và thân thiện với môi trường, thúc đẩy DN sáng tạo để đáp ứng nhu cầu khách hàng.

Thứ năm, ĐMST giải quyết thách thức nội tại. Nhiều DN sản xuất Việt Nam còn phụ thuộc vào công nghệ lạc hậu, lao động thủ công, nên ĐMST là cách để vượt qua hạn chế này

Thứ sáu, ĐMST đóng góp vào phát triển bền vững. Đổi mới trong sản xuất giúp giảm tác động môi trường, sử dụng tài nguyên hiệu quả, phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.

Cụ thể về triển khai ĐMST tại Tập đoàn, ông Nguyễn Trung Kiên cho biết CNCTech đã thúc đẩy các hoạt động, phát động các phong trào ĐMST đến tất cả các vị trí trong công ty. “CNCTech không phải là nhà cung cấp lớn (vendor) lớn nhưng có nhiều thời điểm phải đáp ứng cùng một lúc nhiều đơn hàng của khách hàng nên phải áp dụng ĐMST vào quản lý như việc quản lý hơn 1000 bản vẽ cho khách hàng trong 1 tháng. CNCTech đã áp dụng ĐMST từ marketing đến hoạt động sản xuất trong công ty”.

CNCTech đã thúc đẩy các hoạt động ĐMST như: Tích cực hợp tác với các đối tác để cùng chia sẻ kinh nghiệm, hợp tác. Là công ty trẻ nên CNCTech cũng thúc đẩy đội ngũ tự đào tạo lẫn nhau để phát triển nguồn nhân lực nội tại. Hay vừa qua, CNCTech tổ chức cuộc thi ĐMST tại một trường chuyên chuyên tỉnh Vĩnh Phúc để thu hút các ý tưởng ĐMST từ các học sinh, sinh viên trên địa bàn tỉnh.

Ngoài ra, ông Nguyễn Trung Kiên cho biết Tập đoàn cũng có những hoạt động ĐMST với các DN Việt Nam và sẵn sàng hợp tác đầu tư. Cụ thể, các hoạt động ĐMST của CNCTech tập trung vào 6 nội dung:

Một là thúc đẩy sáng tạo công nghệ. Đẩy nhanh quá trình ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất, giúp DN cải tiến liên tục và duy trì lợi thế cạnh tranh. Áp dụng các mô hình quản lý thông minh nhằm tối ưu hóa vận hành và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Hai là hợp tác cùng các ngành công nghiệp tiên tiến. CNCTech xây dựng mạng lưới hợp tác với các tập đoàn công nghệ sản xuất mới nhất; Kết nối với các tổ chức nghiên cứu và học viện để thúc đẩy đổi mới trong ngành chế tạo.

Ba là phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. CNCTech triển khai các chương trình đào tạo chuyên sâu nhằm nâng cao tay nghề cho nhân viên, kỹ sư và chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ sản xuất; Kết hợp với các trường đại học và trung tâm nghiên cứu để tạo điều kiện cho sinh viên và học viên tiếp cận thực tế với công nghệ mới.

Bốn là hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp. CNCTech cung cấp nền tảng và nguồn lực để làm các DN khởi nghiệp trong lĩnh vực sản xuất tiên tiến có thể thử nghiệm, phát triển và mở rộng quy mô; Kết nối startup với các đối tác chiến lược để thúc đẩy sự đổi mới và tăng trưởng.

Năm là thúc đẩy sản xuất xanh và phát triển bền vững. CNCTech ứng dụng công nghệ tiến tiến để giảm thiểu tác động môi trường, tối ưu hóa sử dụng năng lượng và tài nguyên; Xây dựng mô hình sản xuất thân thiện với môi trường, hướng đến mục tiêu trung hòa carbon và giảm phát thải công nghiệp.

Sáu là tiên phong trong nghiên cứu và ứng dụng công nghệ mới. CNCTech khai thác tiềm năng của AI, dữ liệu lớn (big data) và tự động hóa để nâng cao hiệu suất sản xuất. Ứng dụng công nghệ số trong quản lý DN, chuỗi cung ứng và kiểm soát chất lượng.

Qua thực tế ĐMST tại CNCTech, ông Nguyễn Trung Kiên cho rằng ngoài việc DN có định hướng chiến lược ĐMST thì phải khai thác, thúc đẩy ĐMST từ cấp làm việc để đạt hiệu quả. Mỗi chương trình ĐMST phải có một kết quả nhất định.

Qua ĐMST, số lượng khách hàng của CNCTech đã tăng lên đáng kể. Năm 2024, CNCTech có 134 khách hàng, năm 2025 là 250 khách hàng. Nhưng điểm quan trọng là tỷ lệ khách hàng ở lại với DN sau 1 năm cũng tăng lên. “Để phục vụ được số lượng khách hàng lớn thì việc áp dụng công nghệ, ĐMST rất là quan trọng”, ông Nguyễn Trung Kiên cho hay.

Từ thực tế ĐMST hiệu quả, ông Nguyễn Trung Kiên cho biết CNCTech đã đúc rút kinh nghiệm ĐMST là yếu tố sống còn và có sự quyết liệt từ trên xuống dưới trong tổ chức về ĐMST. Tiếp theo là tổ chức phải có bộ phận chuyên trách về ĐMST. “CNCTech đã thành lập trung tâm ĐMST giao "KPI" rõ ràng bởi nếu phổ biến chung chung về ĐMST mà không có ai chịu trách nhiệm thì sẽ rất khó triển khai”.

Ngoài ra, CNCTech còn đẩy mạnh việc tuyên truyền cho đội ngũ nhân viên để mỗi người đều ý thức việc ĐMST. Cùng với đó là xây dựng KPI đánh giá hàng năm hoặc đánh giá hiệu quả từng hoạt động ĐMST.

Ông Nguyễn Trung Kiên nhấn mạnh: “Qua thực tế là càng khó khăn thì mới thấy hoạt động ĐMST càng diễn ra mãnh liệt hơn. Thời điểm COVID-19 bao nhiêu khó khăn, CNCTech đã vượt qua nhờ ĐMST nên thời điểm hiện nay càng phải phấn đấu, càng phải ĐMST”./.

Hoàng Linh