Ngoài ra, Sprunki, một trò chơi âm nhạc kết hợp nhịp điệu và chuyển động, cũng được nhiều trẻ em chú ý. Cùng với đó, YouTube tiếp tục giữ vững vị trí nền tảng phổ biến nhất với trẻ em trên toàn cầu, trong khi WhatsApp vượt TikTok trở thành vị trí thứ hai.

Đây là kết quả được thông tin trong báo cáo thường niên về an ninh mạng dựa trên sở thích của trẻ em trên các nền tảng số vừa được Kapersky công bố qua quá trình phân tích dữ liệu trong giai đoạn từ tháng 5/2024 đến tháng 4/2025. Các thông tin trong báo cáo được xây dựng dựa trên dữ liệu ẩn danh do người dùng giải pháp Kaspersky Safe Kids tự nguyện cung cấp.

Trẻ em ngày càng tương tác sâu hơn trong môi trường số

Trong thế giới siêu kết nối ngày nay, trẻ em ngày càng tương tác sâu sắc hơn trong môi trường số. Các nghiên cứu gần đây cho thấy, trẻ em từ 8 - 10 tuổi hiện dành trung bình 6 giờ/ngày cho các thiết bị số, trong khi ở nhóm trẻ từ 11 - 14 tuổi, thời lượng này tăng lên đến 9 giờ/ngày.

Trong bối cảnh phần lớn hoạt động học tập, giải trí và tương tác xã hội của trẻ diễn ra trên không gian mạng, phụ huynh càng cần phải hiểu rõ trẻ đang quan tâm đến điều gì trên môi trường số - từ những nội dung trẻ tìm kiếm, các nền tảng được ưa chuộng cho đến việc xu hướng nào tác động đến hành vi và sở thích của trẻ.

Mỗi năm, các xu hướng số mới đều định hình cách trẻ em khám phá và tiếp cận thế giới xung quanh. Báo cáo năm nay của Kaspersky ghi nhận sự gia tăng đáng kể về mức độ quan tâm của trẻ em đối với các công cụ AI.

Nếu như trong giai đoạn 2023 - 2024, không ứng dụng AI nào lọt vào danh sách 20 ứng dụng phổ biến nhất với trẻ em, thì năm nay, nền tảng “Character.AI” đã chính thức góp mặt trong danh sách. Điều đó cho thấy trẻ không chỉ tò mò về AI mà còn chủ động tích hợp công nghệ này vào đời sống số hằng ngày.

Theo thống kê, hơn 7,5% tổng số từ khóa tìm kiếm của trẻ liên quan đến chatbot AI, với những cái tên nổi bật như ChatGPT, Gemini và đặc biệt là Character.AI - nền tảng cho phép người dùng tạo hoặc trò chuyện với các chatbot mô phỏng nhân vật hư cấu hay người nổi tiếng ngoài đời thực. Trong khi đó, báo cáo năm 2023-2024 chỉ ghi nhận 3,19% từ khóa có liên quan đến AI, và con số này đã tăng gấp đôi trong năm nay, cho thấy mức độ quan tâm ngày càng lớn của trẻ em đối với công nghệ này.

Tuy nhiên, không phải mọi tương tác với chatbot AI đều hoàn toàn vô hại. Trẻ có thể tiếp xúc với nội dung gây sốc, thông tin sai lệch hoặc những chủ đề không phù hợp với độ tuổi khi tương tác với một số chatbot, đặc biệt là các bot được tạo hoặc tùy chỉnh bởi người dùng khác.

Do những nền tảng này thường dựa vào nội dung người dùng đóng góp và có thể thiếu các cơ chế kiểm duyệt chặt chẽ, nên việc trò chuyện cởi mở với trẻ về cách sử dụng các công cụ AI là vô cùng cần thiết. Đồng thời, phụ huynh cũng nên chủ động thiết lập các ứng dụng giám sát số để có thể luôn theo sát, đồng hành và bảo vệ trẻ một cách hiệu quả trong không gian số.

Khía cạnh thú vị trong văn hoá số của trẻ em

Mặc dù meme chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng số lượt tìm kiếm năm nay, nhưng chúng vẫn phản ánh một khía cạnh thú vị trong văn hóa số của trẻ em. Trong đó, “brainrot” là kiểu meme phổ biến nhất. Đây là một dạng meme hài hước mang tính phi lý, rối loạn một cách cố tình, thường được lan truyền qua các video ngắn.

Cụm từ tiếng Ý “tralalero tralala” và bản nhạc meme “tung tung tung sahur” là một trong số những meme được tìm kiếm nhiều nhất. Những cụm từ này có thể nghe vô nghĩa với người lớn, nhưng chúng lại là những câu đùa phổ biến, thời thượng với nhiều trẻ em, được lan truyền nhanh chóng từ nền tảng này sang nền tảng khác.

Một trong những “tân binh” khác thu hút sự chú ý của các chuyên gia bảo mật là Sprunki - một trò chơi trình duyệt dựa trên nhịp điệu, kết hợp giữa âm nhạc và tương tác hình ảnh. Người chơi phải gõ đúng nhịp theo giai điệu sôi động, tạo nên trải nghiệm vừa cuốn hút, vừa đòi hỏi tay chân linh hoạt.

Với thiết kế tươi sáng, phong cách hoạt hình và lối chơi gây nghiện, Sprunki ngày càng trở nên phổ biến trong cộng đồng trẻ nhỏ. Sức hút của trò chơi không chỉ thể hiện qua lượng tìm kiếm trên Google, mà còn ở cả trên YouTube - nơi Sprunki lọt vào top 5 chủ đề game được tìm kiếm nhiều nhất, sánh ngang với những cái tên lâu năm như Brawl Stars và Roblox.

Song song, trẻ em vẫn giữ lại nhiều sở thích quen thuộc trên không gian số. Một trong những hoạt động phổ biến nhất của trẻ khi lên mạng vẫn là tìm kiếm các nền tảng xem video, chiếm hơn 17,94% tổng lượng truy vấn trên Google.

Không ngạc nhiên khi YouTube tiếp tục giữ vững danh hiệu ứng dụng Android được trẻ em yêu thích nhất, với tỷ lệ sử dụng là 20,54%. TikTok xếp ở vị trí thứ hai với tỷ lệ sử dụng 17,23%, trong khi Zalo xếp ở vị trí tiếp theo với tỷ lệ 16,65%.

Nội dung video và trò chơi điện tử tiếp tục là mối quan tâm hàng đầu trong hành vi tìm kiếm của trẻ. Các nền tảng giải trí như Netflix, Twitch và Disney+ vẫn thu hút sự quan tâm lớn từ trẻ em. Xu hướng này tương đồng với các thông tin gần đây trong báo cáo về nền tảng xem video trực tuyến của Kaspersky, trong đó nhấn mạnh những nền tảng giải trí thường xuyên là mục tiêu của tội phạm mạng.

Trong lĩnh vực trò chơi, Roblox, Minecraft vẫn là những tựa game nổi tiếng được ưa chuộng. Trẻ cũng ngày càng quan tâm đến Poki - một website tổng hợp nhiều trò chơi trực tuyến cung cấp hàng trăm trò chơi miễn phí với cách chơi đơn giản, nhịp độ nhanh và có thể dễ dàng truy cập trực tiếp qua trình duyệt mà không cần tải về hay cài đặt thêm.

Bà Anna Larkina, chuyên gia về quyền riêng tư của Kaspersky chia sẻ: “Những xu hướng mới năm nay cho thấy văn hóa số của trẻ em đang thay đổi với tốc độ vượt bậc. Hôm nay các em có thể trò chuyện với chatbot AI, hôm sau lại ngân nga một bài hát meme tiếng Ý mà người lớn chưa từng nghe tới”.

Tuy nhiên, theo vị chuyên gia này đằng sau mỗi trào lưu đều là cơ hội để kết nối. Việc cha mẹ dành thời gian tìm hiểu con mình đang xem, đang chơi hay đang tìm kiếm gì cũng chính là cánh cửa mở ra cuộc trò chuyện ý nghĩa cùng con, từ đó góp phần hình thành cho trẻ thói quen sử dụng công nghệ an toàn và có trách nhiệm. Các ứng dụng giám sát kỹ thuật số (digital parenting) có thể là công cụ hữu ích trên hành trình hỗ trợ cha mẹ bảo vệ và đồng hành cùng con trên không gian số./.

QA