Ngày 11/9/2025, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam và Đại sứ quán Na Uy tại Hà Nội phối hợp cùng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam (VASI) thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tổ chức hội thảo về các giải pháp sáng tạo nhằm giảm ô nhiễm nhựa đại dương tại Việt Nam và khu vực ASEAN.

Phát biểu tại Hội thảo, bà Francesca Nardini, Phó Trưởng Đại diện UNDP tại Việt Nam cho biết: 5 năm trước, chúng ta đã bắt đầu một hành trình đầy tham vọng với việc ra mắt EPPIC lần đầu tiên.

Sáng kiến này được triển khai vào thời điểm quan trọng khi cuộc chiến toàn cầu chống ô nhiễm nhựa đang ngày càng gia tăng và tại Việt Nam, Chính phủ Việt Nam vừa mới phê duyệt Kế hoạch Hành động quốc gia về rác thải nhựa đại dương vào tháng 12/2019.

Bắt đầu vào năm 2020, EPPIC được khởi xướng nhằm tìm kiếm và hỗ trợ các ý tưởng sáng tạo để ngăn chặn ô nhiễm nhựa ngay từ nguồn. Trong suốt năm năm, cuộc thi đã thu hút gần 350 hồ sơ từ các nước ASEAN. 47 đội lọt vào vòng chung kết và 12 đội xuất sắc giành được tài trợ hạt giống, đào tạo và hỗ trợ tăng tốc.

Các giải pháp này đã góp phần ngăn chặn và xử lý khoảng 3.500 tấn nhựa không để xâm nhập vào môi trường. Từ ống hút cỏ GreenJoy tại Việt Nam, công nghệ tái chế không dung môi CIRAC tại Thái Lan, các trạm nạp lại Siklus tại Indonesia, đến nền tảng tái chế kỹ thuật số TrashCash tại Philippines,… EPPIC đã chứng minh sức mạnh của đổi mới sáng tạo trong việc thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.

Đánh giá về EPPIC, ông Nguyễn Đức Toàn, Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẳng định, hiện nay, ô nhiễm rác thải nhựa đại dương là một trong những thách thức nghiêm trọng mang tính xuyên biên giới, là mối đe dọa to lớn đối với hệ sinh thái và môi trường ven biển cũng như đại dương.

Rõ ràng, giải quyết vấn đề này không phải là trách nhiệm của một quốc gia, một tổ chức hay cộng đồng đơn lẻ. Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn đó, EPPIC được UNDP triển khai từ 2020 đến nay nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa đại dương tại khu vực ASEAN và đã thu được nhiều kết quả tích cực.

Ông Erlend Skutlaberg, Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Na Uy tại Hà Nội khẳng định: “Phù hợp với ưu tiên của chúng tôi trong việc chống rác thải nhựa đại dương và ô nhiễm nhựa, Na Uy tự hào đã hỗ trợ EPPIC ngay từ những ngày đầu”.

Theo ông Erlend Skutlaberg, EPPIC đã tiếp cận đa chiều, kết hợp đổi mới sáng tạo, xây dựng chính sách và hợp tác khu vực nhằm tăng cường phản ứng tại địa phương trước một trong những thách thức môi trường cấp bách nhất hiện nay. Những nỗ lực này cũng được củng cố thông qua Quan hệ đối thoại khu vực giữa Na Uy và ASEAN.

EPPIC là minh chứng rõ ràng cho thấy hợp tác khu vực có thể đem đến tác động thực sự, góp phần giảm rác thải nhựa và quản lý bền vững đại dương ở cấp địa phương, khu vực và quốc tế.

Các đại biểu tham dự Hội thảo đã cùng nhìn lại hành trình đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực nhựa giai đoạn 2020 - 2025, từ đó đưa ra những khuyến nghị quan trọng nhằm tăng cường đầu tư cho các cơ hội trong tương lai.

Ngoài ra, các phần trình bày, thuyết trình gọi vốn cũng đã giúp các nhà đổi mới sáng tạo tiếp xúc trực tiếp với doanh nghiệp, nhà đầu tư, đồng thời mở ra cơ hội hợp tác, kết nối nhằm mở rộng các giải pháp từ cấp quốc gia ra toàn khu vực ASEAN./.

VH