Chính phủ điện tử di động (M-government) sẽ trở thành làn sóng tiếp theo đối với ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (CNTT&TT) trong quản lý hành chính. Tuy nhiên, chính phủ điện tử di động vẫn ở thời kỳ phát triển sơ khai ban đầu và là một phần trong chiến lược hiện đại hóa khối hành chính và tăng cường việc cung cấp dịch vụ công. Bài viết giới thiệu một số khái niệm, các động lực thúc đẩy phát triển chính phủ điện tử di động và gợi mở việc xây dựng các những chính sách và hoạt động ưu tiên nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển.
Sự phát triển bùng nổ của thông tin di động
Tỷ lệ người sử dụng thông tin di động tăng trưởng mạnh cả ở các nước đã và đang phát triển. Đến cuối năm 2010, thế giới có khoảng 5,3 tỷ thuê bao thông tin di động, trong đó thuê bao 3G là 940 triệu. 90% dân số thế giới, 80% người dân nông thôn đã được tiếp cận mạng thông tin di động. Ở nhiều nước đang phát triển, trong khi thuê bao điện thoại cố định chủ yếu chỉ có ở thành thị thì hơn một nửa hộ gia định nông thôn đã có điện thoại di động. Trên toàn thế giới, thông tin di động là công nghệ được triển khai nhanh nhất trong lịch sử và cũng là công nghệ có độ bao phủ rộng và phổ thông nhất. Hình 1 cho thấy sự phát triển CNTT&TT trong thập kỷ qua.
Bảng 1 : Các thông số chỉ tiêu chính
Các thông số chỉ tiêu chính | 1998 | 2008 | 2018 (dự báo) |
Tỷ lệ thuê bao di động (toàn cầu) | 5% | 55% | 96% |
Thuê bao di động ở nước có GDP trên đầu người cao/tổng số | 75% | 24% | 15% |
Doanh thu dịch vụ dữ liệu di động | 4% | 19% | 40% |
Mạng | Chỉ 1G và 2G | Hầu hết là 2,5G và 3G | Hầu hết là 5G và 6G |
Tỷ lệ 3G | 0% | 18% | 90% |
Tốc độ mạng | <50kbps | Tới 2Mbps | Tới 1Gbps |
Giá thiết bị đầu cuối trung bình | 200 USD | 130 USD | |
Tỷ lệ điện thoại thông minh | <1% | 10% | 40% |
Thời gian hoạt động trung bình của pin | 2 giờ | 2,5 giờ | 24 giờ |
Năm 1998, tỷ lệ thuê bao di động toàn cẩu chỉ khoảng 5%. Đến 2008, con số này đã là hơn 50%. Dự báo đến 2018, số thuê bao di động sẽ gần bằng dân số thế giới. Bảng 1 so sánh sự phát triển tỷ lệ thuê bao di động, mạng, tốc độ các các chỉ số khác.
Công nghệ thông tin di động đang trở thành công cụ hữu hiệu để lấp đầy khoảng cách số giữa các nước phát triển và đang phát triển, nhất là khi giá của sản phẩm di động giảm rất nhanh. Các nước mới nổi và kém phát triển đã chứng tỏ khả năng thu hẹp khoảng cách số bằng cách đầu tư vào các website và cổng thông tin điện tử cũng như thiết lập các trung tâm cộng đồng, ki-ốt, điểm bưu điện văn hóa xã và các hình thức khác nhằm gia tăng cơ hội tiếp cận Internet. Tương tự, họ cũng đang dần chấp nhận chính sách cước sử dụng điện thoại di động với chi phí không đổi, không hạn chế dung lượng sử dụng trong tháng. Sự gia tăng đáng kể trong sử dụng thông tin di động của chính phủ làm công cụ để liên lạc với người dân – bằng dịch vụ nhắn tin, cảnh báo, hoặc đa phương tiện – sẽ thúc đẩy nhu cầu phát triển nhiều hơn các dịch vụ chính phủ di động và tạo cho doanh nghiệp cơ hội phối hợp với chính quyền để tạo lập và cung cấp các dịch vụ công di động.
Với nhiều cơ quan hành chính, chính phủ điện tử di động là bước phát triển đầu tiên và nằm trong chiến lược tổng thể hiện đại hóa khối hành chính và tăng cường cung cấp dịch vụ công. Trong bối cảnh đó, việc hỗ trợ các chính phủ trên thế giới xây dựng khung phát triển chính phủ điện tử di động nhất quán cho khối hành chính công là rất cấp thiết.
(còn nữa)