Cơ hội lớn cho các doanh nghiệp từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á - Âu

Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Việt Nam và Liên minh kinhtế Á - Âu, gồm các nước Nga, Armenia, Belarus, Kazakhstan và Kyrgyzstan đãchính thức được phê chuẩn vào tháng 8/2015. Đây là hiệp định có ý nghĩa chiếnlược, mở ra trang mới trong quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Liên minh kinh tếÁ – Âu nói chung và từng nước thành viên nói riêng. Được chính thức khởi độngtại Hà Nội, Việt Nam vào ngày 28/3/2013, sau khoảng 2 năm đàm phán và sau khihoàn tất các thủ tục phê duyệt nội bộ, các bên đã ký kết Hiệp định với phạm vitoàn diện, mức độ cam kết cao và đảm bảo cân bằng lợi ích, có tính đến điềukiện cụ thể của từng Bên.

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, tiềm năng và cơ hội hợptác phát triển của hai phía là rất lớn. Hiệp định này được kỳ vọng sẽ giúp kimngạch thương mại hai bên đạt mục tiêu hai con số (tỷ USD) trong thời gian tới.

Về những lợi ích cụ thể khi tham gia FTA giữaViệt Nam và Liên minh kinh tế Á - Âu, ngay sau khi Hiệp định có hiệulực, gần 90% dòng thuế của hai bên sẽ được cắt giảm về 0%, tương đương 90% kimngạch thương mại song phương hiện nay. Trong đó, Việt Nam đồng ý cắt giảm thuếquan đối với 87,7% tổng số dòng thuế, tương đương với 94,4% tổng kim ngạch nhậpkhẩu của Việt Nam từ các nước Liên minh kinh tế Á - Âu,trong đó, tỷ lệ xóa bỏ thuế quan ngay là 52,4%. Nhiều mặt hàng thế mạnh của Liên minh kinh tế Á - Âu sẽ được hưởng lợi từ Hiệp định,bao gồm sữa, rỉ đường, hạt lanh, phân kali, xăng dầu, ô tô, thịt gia cầm… Trongđó, sữa giảm từ 20% về 0%; rỉ đường, hạt lanh giảm từ 10% xuống 0% ngay khiHiệp định có hiệu lực, các mặt hàng khác sẽ được giảm thuế theo lộ trình 5-10năm.

Liên minh kinh tế Á - Âu cam kết mở cửa thị trường ở các mức độ khácnhau đối với 87,4% tổng số dòng thuế, tương đương 90,5% tổng kim ngạch nhậpkhẩu trung bình từ Việt Nam trong 3 năm từ 2010 - 2012. Trong đó, 84,7% số dòngthuế được cam kết xóa bỏ hoàn toàn theo lộ trình, tối đa trong 10 năm, 2,7% sốdòng thuế được cắt giảm một phần.

Cụ thể, cam kết của Liên minh kinh tế Á - Âuđối với các nhóm hàng quan trọng của Việt Nam như thủy sản, 95% số dòng thuếđược xóa bỏ theo lộ trình 10 năm, trong đó 71% được giảm về 0% ngay khi Hiệpđịnh có hiệu lực; với dệt may, 95% số dòng thuế được giảm và xóa bỏ, trong đó42% giảm về 0% theo lộ trình 10 năm. Đối với các sản phẩm giày dép, 77% số dòngthuế sẽ được cắt giảm và xóa bỏ thuế nhập khẩu, trong đó 73% số dòng thuế sẽđược xóa bỏ theo lộ trình 5 năm.

Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minhkinh tế Á – Âu mở ra cơ hội to lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam

Theo các chuyên gia kinh tế, các doanh nghiệp trong nước cầnnghiên cứu kỹ các cam kết tại Hiệp định cũng như quy định về tiêu chuẩn, chấtlượng hàng hóa vào thị trường Liên minh kinh tế Á - Âu.Đây là thị trường có yêu cầu cao về an toàn vệ sinh thực phẩm. Những năm qua các doanh nghiệp Việt Nam luôn xác định Nga và các nước thuộc Liên minh kinh tế Á - Âulà thị trường tiềm năng, song tỷ lệ xuất khẩu thủy sản của Việt Nam vẫn còn kháít do gặp phải vướng mắc về kiểm soát, kiểm tra an toàn thực phẩm theo quy địnhcủa phía bạn. Do đó, để tận dụng tối đa những lợi thế mà Hiệp định manglại, doanh nghiệp phải nghiên cứu kỹ các nội dung cụ thể của Hiệpđịnh với từng dòng thuế của từng sản phẩm; đặc biệt, đối với ngành thủy sản, cầnnghiên cứu quy định về quy tắc xuất xứ, các vấn đề về vệ sinh an toàn thực phẩm,chất lượng hàng hóa, v.v...

Đồng thời, các nhà xuất khẩu Việt Nam phải nâng cao trình độ kỹthuật sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh, có như vậymới có thể khai thác thành công thị trường này.

Ngoài ra, doanh nghiệp tập trung giải quyết các trở ngai về khoảngcách địa lý, vận tải, kho bãi, khó khăn trong khâu thanh toán song phương. Việcnâng cao trình độ tiếng Nga cũng là một yêu cầu cần thiết để xúc tiến thịtrường.

Đánh giá chung về triển vọng hợp tác giữa hai bên, ông Đoàn DuyKhương, Phó Chủ tịch VCCI cho rằng, khi hợp tác với Việt Nam, Liên minh kinh tế Á - Âu không chỉ dừng lại hợp tác ở thịtrường nội khối mà có thể hướng tới thị trường rộng lớn hơn, thông qua việctích hợp các thế mạnh trong việc chuỗi giá trị sản phẩm và dịch vụ toàn cầu.Đặc biệt là khi Việt Nam gia nhập Cộng đồng Kinh tế chung ASEAN, khu vực 600triệu dân với GDP trên 2.000 tỷ USD và TPP - chương trình hợp tác kinh tế lớnnhất thế giới với quy mô khoảng 40% GDP toàn cầu và thị trường 800 triệu dân.