Giải mã 6 kiểu sinh học quyết định sức khỏe tinh thần của con người: Biết mình là ai khi stress, bạn mới có thể bình yên vượt qua đại dịch này

Linh Hân| 04/05/2020 15:22
Theo dõi ICTVietnam trên

Chỉ khi nhận diện được những dấu hiệu stress của riêng bản thân, con người mới có thể xử lý triệt để và sống một đời có ý nghĩa.

Dịch Covid-19 đã tác động khá nhiều đến nền kinh tế, cuộc sống thường ngày và sức khỏe tinh thần của chúng ta. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra stress, chẳng hạn như người thân bị Covid-19, khó khăn về tài chính do mất việc hoặc phải trông con trong lúc làm việc. Do đó, cũng có rất nhiều cách để ta giải quyết vấn đề này.

Bác sĩ Leanne Williams - người sáng lập ra Trung tâm Sức khỏe Tinh thần Stanford (PMHW) - và các cộng sự đã nghiên cứu về các tác động tiêu cực của stress, đặc biệt là trong thời gian này. Họ đã tìm ra được 6 cách mà mạch vòng não - thứ chịu trách nhiệm cho các triệu chứng bệnh lý tinh thần - có thể bị gián đoạn hoặc mắc kẹt, hay còn là 6 kiểu sinh học.

Khi bạn cảm thấy liên tục stress tới mức mất kiểm soát, chẳng hạn như trong đại dịch hiện tại, áp lực sẽ dồn lên 2 mạch vòng nã. Nếu không tìm được cách thích nghi với stress, những mạch vòng não này sẽ bị tắc và căng thẳng, khiến chúng ta không thể suy nghĩ thông suốt hay làm việc hiệu quả.

Dưới đây là 6 kiểu sinh học mà BS. Williams cùng các cộng sự đã tìm hiểu. Hiểu rõ những kiểu sinh học này là cách duy nhất để chúng ta thấu hiểu não bộ và tìm được cách để xử lý stress.

1. Nghiền ngẫm

Giải mã 6 kiểu sinh học quyết định sức khỏe tinh thần của con người: Biết mình là ai khi stress, bạn mới có thể bình yên vượt qua đại dịch này - Ảnh 1.

- Liên quan tới mạch vòng mặc định của não bộ.

- Có xu hướng liên tục lo lắng và suy nghĩ tiêu cực xuất phát từ nội tâm.

- Liên tục tự nói với bản thân những điều tiêu cực, gây căng thẳng và làm gián đoạn các chức năng xã hội và công việc.

- Có mối quan tâm lớn về sức khỏe. Những người thuộc kiểu này thường biến các mối quan tâm chung về sức khỏe được thảo luận ngoài cộng đồng thành trải nghiệm và ký ức của chính mình. Điều này khiến họ càng thêm lo lắng và dễ bị tổn thương.

Cách xử lý: Hạn chế xem tin tức hay các thông tin tiêu cực không rõ ngữ cảnh. Tập trung vào một nguồn tin chính thống duy nhất. Cho phép mình lo lắng trong một khoảng thời gian nhất định. Không để lo lắng ảnh hưởng tới các hoạt động có lợi cho sức khỏe tinh thần như ngủ, trò chuyện với bạn bè và tập thể dục.

2. Đối phó với mối đe dọa

Giải mã 6 kiểu sinh học quyết định sức khỏe tinh thần của con người: Biết mình là ai khi stress, bạn mới có thể bình yên vượt qua đại dịch này - Ảnh 2.

- Liên quan tới các mạch vòng ảnh hưởng tiêu cực của não bộ, khi được kích hoạt bởi các mối đe dọa (dù là có thật hay tưởng tượng) trong cuộc sống.

- Cực kỳ nhạy bén với các mối đe dọa.

- Kích hoạt các phản ứng tự động đẩy cơ thể và não bộ vào "trạng thái cảnh giác" - thứ rất khó tắt đi.

- Các bệnh liên quan tới sự gia tăng hoạt động của mạng lưới mối đe dọa trong não như trầm cảm lo âu hay PTSD có thể trầm trọng thêm bởi các tác động tiêu cực từ Covid-19.

Cách xử lý: Tránh xa các nguồn kích thích như truyền thông, bạn bè và người thân đang hoảng loạn. Chủ động thảo luận về tác động của dịch bệnh với đồng nghiệp. Tập trung vào các hoạt động thường ngày để tạo sự ổn định và kiểm soát.

3. Tê liệt cảm xúc/Không cảm nhận được niềm vui

Giải mã 6 kiểu sinh học quyết định sức khỏe tinh thần của con người: Biết mình là ai khi stress, bạn mới có thể bình yên vượt qua đại dịch này - Ảnh 3.

- Liên quan tới mạch vòng ảnh hưởng tích cực của não bộ, hay còn gọi là mạch vòng "phần thưởng".

- Đôi lúc cảm thấy không thoải mái khi thực hiện những hoạt động đã từng đem lại niềm vui và mục đích cho bạn.

- Mất nhiều công sức để trả lời các tương tác tích cực và cảm thấy mình đang làm mọi thứ như một cái máy.

- Theo các nhà nghiên cứu, con người cần rất nhiều tương tác và phản hồi từ nhau để não bộ phát triển một cách tích cực. Chính vì thế, nhiều người sẽ rơi vào tình trạng tương tự "hội chứng không niềm vui" trong mùa dịch Covid-19 này. Họ bị cô lập về thể chất (do ở nhà tránh dịch), thiếu các kênh phản hồi (chỉ có thể hình ảnh và âm thanh qua điện thoại), thiếu các tương tác trực tiếp như chạm, ngửi và cử chỉ cơ thể.

- Kiểu sinh học này sẽ làm trầm trọng thêm bệnh trầm cảm và rối loạn lo âu, tăng nguy cơ tự tử. Ngoài ra, "hội chứng không niềm vui" cũng là đặc điểm của các căn bệnh khác về não, như Parkinson hoặc rối loạn tâm thần.

Cách xử lý: Sử dụng các nguồn kích thích giúp khu vực "phần thưởng" của não bộ hoạt động, chẳng hạn như chơi nhạc, xem các bức ảnh tích cực, ngửi mùi dễ chịu từ ngôi nhà, tìm cách để lấy lại niềm vui thay vì tỏ ra lo lắng

4. Tránh lo lắng

Giải mã 6 kiểu sinh học quyết định sức khỏe tinh thần của con người: Biết mình là ai khi stress, bạn mới có thể bình yên vượt qua đại dịch này - Ảnh 4.

- Liên quan tới mạch vòng tính trồi của não.

- Những tình huống gây lo lắng có thể khiến bạn cảm thấy đau bụng, đổ mồ hôi tay hoặc tim đập nhanh. Khi những triệu chứng này xuất hiện, bạn sẽ cố gắng tránh xa những tình huống gây stress.

- Cảm thấy cần phải tách bản thân ra khỏi các nguồn kích thích stress và định hướng lại sự chú ý.

- Có thể ảnh hưởng tới sự hài lòng với cuộc sống.

Cách xử lý: Nên tăng cường giao tiếp, kết nối với người khác.

5. Lơ đễnh

Giải mã 6 kiểu sinh học quyết định sức khỏe tinh thần của con người: Biết mình là ai khi stress, bạn mới có thể bình yên vượt qua đại dịch này - Ảnh 5.

- Liên quan tới mạch vòng chú ý của não bộ.

- Gặp khó khăn trong việc tập trung và và duy trì sự tập trung.

- Cảm thấy kiệt sức khi phải cố gắng buộc mình tập trung.

- Khó hoàn thành công việc tại nhà và cơ quan.

Cách xử lý: Chia nhỏ công việc ra để hoàn thành từng cái một. Xác định đâu là nhiệm vụ muốn làm nhất trong khoảng thời gian tiếp theo hoặc trong ngày. Viết nó ra một tờ giấy. Chỉ chuyển sang nhiệm vụ khác khi nhiệm vụ trước đó đã hoàn thành.

6. "Sương mù não"

Giải mã 6 kiểu sinh học quyết định sức khỏe tinh thần của con người: Biết mình là ai khi stress, bạn mới có thể bình yên vượt qua đại dịch này - Ảnh 6.

Liên quan tới mạch vòng kiểm soát nhận thức của não bộ.

Cảm thấy não bộ mơ hồ, lơ đễnh thay vì sắc bén.

Gặp khó khăn trong tư duy hành động vốn phụ thuộc vào việc đưa ra quyết định hoặc ức chế các suy nghĩ và phản ứng không mong muốn.

Khó khăn trong việc lập kế hoạch

Khi gặp những thay đổi đột ngột trong gia đình hoặc ở nơi làm việc, kiểu người này thường rất khó thích nghi.

Cách xử lý: Cho phép não bộ nghỉ ngơi để bắt kịp với những thay đổi đang diễn ra liên tục. Đây là thời điểm mà não bộ đang phải hoạt động hết công suất để trở nên linh hoạt với tình hình mới của thế giới, do đó chuyện não bộ mệt mỏi là hoàn toàn dễ hiểu.

(Theo Thrive Global)

Giải mã 6 kiểu sinh học quyết định sức khỏe tinh thần của con người: Biết mình là ai khi stress, bạn mới có thể bình yên vượt qua đại dịch này - Ảnh 7.

Nổi bật Tạp chí Thông tin & Truyền thông
  • Việt Nam - Malaysia nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện
    Phát biểu tại họp báo, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết, Việt Nam-Malaysia tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực mới (như kinh tế xanh, đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ, chuyển đổi số, năng lượng xanh...).
  • Chìa khóa giải quyết thách thức trong bảo vệ trẻ em trên không gian mạng
    Trẻ em - đối tượng dễ bị tổn thương nhất, đang phải đối mặt với nhiều nguy cơ. Đây không chỉ là bài toán của riêng Việt Nam mà còn là thách thức toàn cầu đòi hỏi sự chung tay hợp tác từ nhiều phía.
  • Việt Nam đang đối mặt 3 thách thức an toàn thông tin
    Các cuộc tấn công mạng hiện nay ngày càng tinh vi và phức tạp hơn, đặc biệt khi có sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, việc kết hợp công nghệ này với trí tuệ của con người đã giúp phát hiện và phòng, chống tấn công mạng hiệu quả hơn.
  • Chuyển đổi số thành công không thể thiếu “niềm tin số”
    Muốn triển khai hiệu quả chiến lược số hóa quốc gia cần triển khai theo hướng tiếp cận từ trên xuống dưới và phải phù hợp với thực tế, đảm bảo có tầm nhìn rộng trong tương lai.
  • Việt Nam - Hàn Quốc đồng hành trong kỷ nguyên AI
    Thứ trưởng Bộ TT&TT Phan Tâm hy vọng, Việt Nam có thể học tập nhiều hơn từ Hàn Quốc về các bài học kinh nghiệm, cách làm hay để phát huy tối đa vai trò công nghệ số nói chung và trợ lý ảo nói riêng trong hoạt động của cơ quan nhà nước, thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo lập xã hội số nhân văn và thu hẹp khoảng cách số.
Đừng bỏ lỡ
  • Bốn giải pháp trọng tâm để giải bài toán an toàn dữ liệu quốc gia
    Theo Thứ trưởng Bộ TT&TT Bùi Hoàng Phương, năm 2024 đánh dấu bước tiến vượt bậc của Việt Nam trong lĩnh vực an toàn thông tin. Tuy nhiên, còn rất nhiều thách thức cần vượt qua để đảm bảo an toàn dữ liệu quốc gia.
  • Việt Nam tăng cường hợp tác phát triển công nghệ số với Burundi và NIPA
    Trong khuôn khổ sự kiện Tuần lễ Số quốc tế 2024, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng đã tiếp và làm việc với Bộ trưởng Bộ Truyền thông, Công nghệ Thông tin và Đa phương tiện Burundi Léocadie Ndacayisaba và ông Hur Sung Wook, Chủ tịch Cục Xúc tiến Công nghiệp CNTT quốc gia Hàn Quốc (NIPA).
  • Chính thức ra mắt Nền tảng hỗ trợ diễn tập thực chiến an toàn thông tin
    Nền tảng hướng tới nâng cao chất lượng và điều phối hiệu quả các hoạt động diễn tập trên toàn quốc thông qua nền tảng hỗ trợ diễn tập thực chiến an toàn thông tin.
  • Robot Delta hữu dụng trong nhiều ngành
    Nhờ vào thiết kế độc đáo và khả năng hoạt động với tốc độ và độ chính xác cao, robot Delta là một giải pháp tối ưu trong nhiều ngành công nghiệp hiện đại.
  • Cà Mau ứng dụng các phần mềm chuyển đổi số trong ngành nông nghiệp
    Ngành nông nghiệp tỉnh Cà Mau đã không ngừng triển khai các giải pháp chuyển đổi số thông qua việc sử dụng các phần mềm, xây dựng cơ sở dữ liệu chuyên ngành phục vụ quản lý, điều hành. Trong tương lai không xa, các phần mềm này sẽ hoàn thiện và bắt kịp xu hướng công nghệ để hỗ trợ người nông dân nhiều hơn trong việc tăng gia sản xuất.
  • Bảo vệ các hệ thống mạng trọng yếu là cấp thiết
    Song song với tiến trình chuyển đổi số, các chiến dịch tấn công mạng, gián điệp và khủng bố mạng nhằm vào hệ thống công nghệ thông tin (IT) và công nghệ vận hành (OT) trọng yếu ngày càng gia tăng, việc đảm bảo an ninh mạng trở thành ưu tiên hàng đầu của các quốc gia.
  • ‏OPPO Find X8 Series sẽ chính thức lên kệ ngày 7/12‏
    Ngày 21/11, OPPO chính thức ra mắt Find X8 Series‏‏ tại Việt Nam và sẽ lên kệ ngày 7/12 tới. Đây là lần đầu tiên người dùng Việt Nam được trải nghiệm dòng flagship cao cấp nhất của OPPO cùng lúc với toàn cầu. ‏
  • Chuyển đổi số từ thực tiễn Báo Hải Dương
    Báo Hải Dương có nhiều thuận lợi khi thực hiện chuyển đổi số. Đó là Ban Biên tập có quyết tâm cao. Đội ngũ cán bộ, phóng viên, nhân viên của báo nhanh nhạy với cái mới, ham học hỏi...
  • Đưa siêu ứng dụng "Công dân Thủ đô số - iHanoi" vào cuộc sống
    “Công dân Thủ đô số” - iHaNoi là kênh tương tác trực tuyến trên môi trường số giữa người dân, doanh nghiệp với các cấp chính quyền thành phố Hà Nội. Qua ứng dụng này, người dân và doanh nghiệp có thể phản ánh các vấn đề đời sống, từ đó giúp chính quyền tiếp nhận và giải quyết kịp thời.
  • Sự gia tăng của ứng dụng AI tạo sinh: Những rủi ro tiềm ẩn cho xã hội và con người
    AI tạo sinh là một trong những thành tựu công nghệ mới nhất của con người trong thập niên 20 của thế kỷ XXI. Cho đến nay, sự ứng dụng của AI tạo sinh đã tạo ra nhiều cuộc tranh luận quan trọng trong các nghiên cứu xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực triết học. AI tạo sinh đã thách thức nhiều khái niệm và định kiến của chúng ta về bản thân mình, đặc biệt là về cách chúng ta hiểu về tư duy và bản chất của tư duy con người.
Giải mã 6 kiểu sinh học quyết định sức khỏe tinh thần của con người: Biết mình là ai khi stress, bạn mới có thể bình yên vượt qua đại dịch này
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO