Hợp tác kinh tế giữa ASEAN và Nhật Bản

Thương mại hai chiều giữa ASEAN và Nhật Bản đã đạt 229,1 tỷ đô-la Mỹ trong năm 2014, chiếm 9,1% tổng thương mại của ASEAN. Nhật Bản vẫn đối tác thương mại lớn thứ ba của ASEAN sau Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU). Đầu tư trực tiếp (FDI) nước ngoài từ Nhật Bản vào ASEAN lên đến 13.4 tỷ đô-la Mỹ, chiếm 9,8% tổng lượng vốn FDI vào ASEAN. Nhật Bản vẫn là nguồn cung cấp vốn FDI vào ASEAN lớn thứ hai sau EU.

ASEAN và Nhật Bản đã ký kết Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện ASEAN-Nhật Bản (AJCEP) vào ngày 14/4/2008. Hiệp định này có hiệu lực từ ngày 01/12/2008. Hội nghịcấp cao ASEAN-Nhật Bản lần thứ18 ghi nhận tầm quan trọng của AJCEP trong thúc đẩy hội nhập kinh tế sâu hơn nữa giữa ASEAN và Nhật Bản. Các nhà Lãnh đạo hoan nghênh việc kết thúc đàm phán về thương mại và dịch vụ bao gồm các phụ lục cả tài chính và viễn thông  cùng với chương Di chuyển thể nhân theo Hiệp định AJCEP.

Lộ trình 10 năm hợp tác kinh tế chiến lược ASEAN-Nhật Bản đã được thông qua tại cuộc tham vấn AEM-METI thứ 18 vào ngày 30/8/2012. Lộ trình này nhằm mục đích tăng gấp đôi dòng chảy thương mại và đầu tư của ASEAN và Nhật Bản vào năm 2022. Các kết quả được thực hiện theo Lộ trình bao gồm phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) và các hợp tác xã, khung pháp lý về kinh tế, khoa học và công nghệ, y tế, kho vận và vận tải, công nghệ thông tin và truyền thông, giáo dục, phát triển nguồn nhân lực, và du lịch.

Quan hệ thương mại và hợp tác kinh tế giữa ASEAN và Nhật Bản đã liên tục phát triển. Một Roadshow (cuộc biểu diễn đường phố) của ASEAN tại Nhật Bản đã được tổ chức ngày 25-28/4/2012. Các cuộc đối thoại công tư ASEAN-Nhật Bản, Đối thoại kinh doanh giữa Tổng thư ký ASEAN và Liên đoàn các Phòng Thương mại Nhật Bản và Phòng Thương mại và Công nghiệp ASEAN (FJCCIA) đã được tổ chức thường xuyên nhằm thúc đẩy kinh doanh giữa ASEAN và Nhật Bản. Hợp tác trong các lĩnh vực giao thông vận tải. hải quan, hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa được cả hai bên thúc đẩy.

Ngoài ra, hợp tác năng lượng ASEAN-Nhật Bản đang tiếp tục triển khai trong khuôn khổ của Hội nghị quan chức cao cấp về Năng lượng ASEAN (SOME) - Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản tham vấn về hợp tác năng lượng ASEAN-Nhật Bản (SOME-METI tham vấn). Bốn dự án lớn đang được thực hiện theo Chương trình công tác SOME-METI 2014-2015, cụ thể là: i) Chương trình Đối tác năng lượng hiệu quả ASEAN-Nhật Bản (AJEEP); ii) Hội thảo Bảo tồn năng lượng theo AJEEP; iii) ASEAN-Nhật Bản về chuyển đổi thị trường năng lượng hiệu quả; và iv) Cung ứng năng lượng và Kế hoạch an ninh trong khu vực ASEAN..

Về hợp tác kết nối, ASEAN và Nhật Bản thiết lập một nền tảng hợp tác về kết nối theo hình thức tổ chức các cuộc họp thường xuyên giữa Ủy ban ASEAN kết nối phối (ACCC) và Đội đặc nhiệm về kết nối Nhật Bản. Tại Hội nghị cấp cao kỷ niệm 40 năm quan hệ ASEAN - Nhật Bản tổ chức vào tháng 12 năm 2013, Nhật Bản đã công bố thêm 37 dự án hàng đầu để tăng cường kết nối ASEAN. Vào tháng 5 năm 2015, Thủ tướng Shinzo Abe đã công bố sáng kiến "Quan hệ đối tác về cơ sở hạ tầng chất lượng: Đầu tư cho tương lai của châu Á", góp phần tài trợ cho cơ sở hạ tầng chất lượng ở châu Á và tăng cường kết nối trong khu vực.

ASEAN-Nhật Bản  cũng tiếp tục phát triển hợp tác về Công nghệ thông tin. Nhật Bản đã hỗ trợ ASEAN trong một số lĩnh vực như: an toàn thông tin, phát triển nguồn nhân lực, phát triển các dịch vụ công nghệ thông tin dựa trên Kế hoạch công tác về ICT ASEAN - Nhật Bản năm 2015. Tại Hội nghị TELMIN ASEAN Nhật Bản tổ chức vào ngày 23/1/2015 tại Bangkok, các Bộ trưởng đã thông qua kế hoạch hoạt động năm 2015 của hợp tác giữa ASEAN và Nhật Bản cũng như thông qua các ấn phẩm đầu tiên là bản Hướng dẫn quan trọng bảo vệ cơ sở hạ tầng thông tin ASEAN-Nhật Bản. Ấn phẩm được thực hiện trong khuôn khổ hợp tác ASEAN-Nhật Bản về an toàn thông tin.

Nhằm hỗ trợ xúc tiến thương mại, đầu tư và du lịch, Trung tâm ASEAN-Nhật Bản đã được thành lập từ tháng 5 năm 1981 thông qua thỏa thuận thành lập Trung tâm Xúc tiến Thương mại ASEAN, Đầu tư và Du lịch. Trung tâm có trụ sở tại Tokyo và đóng một vai trò quan trọng để thúc đẩy tăng xuất khẩu, đầu tư và du lịch để phát triển kinh tế giữa Nhật Bản và các nước thành viên ASEAN.