Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh dự các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+1 với 10 nước đối tác

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh đồng chủ trì Hội nghị ASEAN-EU. Ảnh: TTXVN

Tại các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN 1 với 10 nước đối tác, gồm Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ, Nga, Mỹ, EU, Nhật Bản, Canada, Australia và New Zealand (PMC), các bên đã tập trung kiểm điểm tình hình quan hệ đối thoại và hợp tác trong năm qua; đề xuất phương hướng và biện pháp thúc đẩy hợp tác giữa ASEAN với từng đối tác; trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm cũng như bàn công tác chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao giữa ASEAN với một số đối tác cuối năm nay.

Các Bộ trưởng cũng trao đổi ý kiến về một số vấn đề khu vực và quốc tế, trong đó có vấn đề nhà nước khủng bố hồi giáo IS, các thách thức an ninh phi truyền thống, cũng như các điểm nóng như Bán đảo Triều tiên, Biển Hoa Đông và Biển Đông; nhấn mạnh các nước cần tăng cường hợp tác để cùng nhau xử lý các thách thức này.

Vấn đề Biển Đông thu hút sự quan tâm của các nước. Các nước tiếp tục khẳng định vấn đề Biển Đông là quan tâm và lợi ích chung của tất cả các nước trong và ngoài khu vực, bày tỏ lo ngại về những diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hòa bình, an ninh và an toàn tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông. Các Bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, Công ước LHQ về Luật Biển (1982); thực hiện kiềm chế, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực; thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), sớm hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Đoàn đại biểu Việt Nam do Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu đã tích cực đóng góp ý kiến trên các vấn đề được trao đổi tại các hội nghị. Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đánh giá cao sự ủng hộ của các Đối tác dành cho ASEAN trong tiến trình xây dựng cộng đồng và duy trì vai trò trung tâm ASEAN ở khu vực. Phó Thủ tướng cũng nêu các đề nghị cụ thể nhằm thúc đẩy và làm sâu sắc thêm hợp tác, trên cơ sở phát huy thế mạnh của từng đối tác, tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên của ASEAN như liên kết, kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển, nâng cao năng lực ứng phó với các thách thức đang nổi lên như tội phạm xuyên quốc gia, an ninh, an toàn hàng hải, quản lý thiên tai, phòng chống dịch bệnh.

Trên cương vị nước Điều phối viên quan hệ ASEAN-EU, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đã đồng chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-EU, đánh giá cao những tiến bộ tích cực trong quan hệ hai bên trong 3 năm qua với dấu mốc quan trọng là việc lần đầu tiên tổ chức Hội nghị Cấp cao ASEAN-EU không chính thức (tháng 5/2014).

Phó Thủ tướng cũng đề nghị hai bên tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình Hành động ASEAN-EU 2013-2017, nỗ lực thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực ưu tiên như thương mại, đầu tư, kết nối và thu hẹp khoảng cách phát triển, nâng cao năng lực xử lý các thách thức an ninh phi truyền thống như quản lý thiên tai, biến đổi khí hậu, chống khủng bố; đề xuất sớm xây dựng lộ trình hướng tới Đối tác chiến lược ASEAN-EU, đồng thời cân nhắc khả năng tổ chức Hội nghị Cấp cao kỷ niệm ASEAN-EU trong năm 2017 để kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ đối thoại hai bên.

Kết thúc Hội nghị, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đã bàn giao vai trò Điều phối viên quan hệ ASEAN-EU cho Thái Lan, nước sẽ đảm nhiệm vai trò Điều phối viên quan hệ ASEAN-EU giai đoạn 2015-2018; và theo luân phiên trong ASEAN, nhận bàn giao vai trò nước Điều phối viên quan hệ ASEAN-Ấn Độ giai đoạn 2015-2018.

Về tình hình khu vực, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đã nêu đánh giá về những thuận lợi cùng những thách thức đặt ra ở khu vực, các vấn đề quan trọng liên quan đến cấu trúc an ninh khu vực; sự hợp tác giữa các nước ASEAN, cũng như giữa các nước ASEAN với các đối tác vì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực.

Phó Thủ tướng đã chia sẻ lo ngại về những diễn biến phức tạp gần đây và hiện nay tại Biển Đông làm thay đổi nguyên trạng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông; đề nghị các nước tiếp tục ủng hộ ASEAN và đóng góp xây dựng cho việc duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực; thúc đẩy các bên tuân thủ các nguyên tắc cơ bản như giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước LHQ về Luật Biển (1982), không sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực, tự kiềm chế; thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, và sớm hình thành COC.

Tăng cường hợp tác các nước vùng Mekong và các đối tác

Ngày 5/8, bên lề Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 48 đã diễn ra các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao các nước khu vực Mekong với các đối tác.

Phát biểu tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Hạ nguồn Mekong-Mỹ (LMI) lần thứ 8, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác thúc đẩy phát triển bền vững bao gồm cân bằng mối liên hệ giữa nước - năng lượng - lương thực và phát triển cơ sở hạ tầng bền vững, giảm thiểu tác động tới môi trường và xã hội. Về định hướng trong 5 năm tới, Phó Thủ tướng đề xuất LMI tập trung hợp tác giúp: Xây dựng hạ tầng thông minh và chất lượng cao, khuyến khích các doanh nghiệp Mỹ đầu tư và chuyển giao công nghệ, giải pháp kỹ thuật để giải quyết các thách thức về môi trường và cân bằng phát triển kinh tế- xã hội tại tiểu vùng; Giải quyết mối liên hệ giữa nước - năng lượng - lương thực thông qua hỗ trợ các nước Mekong tìm kiếm các giải pháp hiệu quả thích ứng với biến đổi khí hậu; hỗ trợ Ủy hội Mekong quốc tế nâng cao năng lực nghiên cứu và kỹ thuật, đáp ứng nhu cầu phát triển hài hòa, bền vững và toàn diện của tiểu vùng Mekong.

Hội nghị nhất trí Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Hạ nguồn Mekong - Mỹ (LMI) lần thứ 9 sẽ được tổ chức bên lề Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 49 tại Lào trong năm 2016 và Cuộc họp nhóm Công tác khu vực LMI sẽ được tổ chức tại Việt Nam vào cuối năm 2015.

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mekong - Nhật Bản lần thứ 8 đã được tổ chức dưới sự chủ trì của Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Nhật Bản Minoru Kiuchi.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển cơ sở hạ tầng chất lượng, lấy con người làm trung tâm, cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường. Trên cơ sở đó, Phó Thủ tướng đề xuất Hợp tác Mekong - Nhật Bản cần tập trung: Hỗ trợ các nước Mekong nghiên cứu khả thi việc xây dựng tuyến đường vận tải đa phương thức mới kết nối Hành lang kinh tế Đông - Tây (EWEC) và Hành lang kinh tế phía Nam (SEC) với khu vực Nam Á; Tăng cường phối hợp với Ủy hội Mekong quốc tế (MRC) đánh giá tác động môi trường của các dự án cơ sở hạ tầng, hợp tác phòng chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu; Tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo thuận lợi cho trao đổi kinh tế, thương mại, thu hút đầu tư vào các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao mà khu vực có lợi thế như nông nghiệp, du lịch,...

Các Bộ trưởng nhất trí sẽ tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mekong - Nhật Bản lần thứ 9 tại CHDCND Lào trong năm 2016, bên lề Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 49.

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mekong – Hàn Quốc lần thứ 5 đã được tổ chức dưới sự đồng chủ trì của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh và Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Yun Byung-se. Tham dự Hội nghị có Bộ trưởng Ngoại giao các nước Campuchia, Lào, Myanmar và Thái Lan.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường kết nối thông qua phát triển hạ tầng cứng và mềm trong tiểu vùng, đặc biệt là hạ tầng giao thông và dịch vụ kho vận trên Hành lang kinh tế Đông - Tây và Hành lang Kinh tế phía Nam; tiếp tục thúc đẩy hợp tác trong quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước và các nguồn tài nguyên khác của sông Mekong; phát triển nông nghiệp, nông thôn và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp cho các nước CLMV. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng cũng đánh giá cao vai trò của khu vực tư nhân và đề nghị phát huy những cơ chế hiệu quả, thiết thực như Diễn đàn doanh nghiệp Mekong – Hàn Quốc.

Hội nghị nhất trí Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mekong – Hàn Quốc lần thứ 9 sẽ được tổ chức bên lề Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 49 tại Lào trong năm 2016.