Ngày 15/8/1945, Hội nghị toàn quốc Đảng Cộng sản Đông Dương họp và thông qua Nghị quyết ghi rõ: “...phải lập Ban Giao thông chuyên môn và giúp đỡ họ hoàn thành nhiệm vụ...”. Thời khắc lịch sử đó được coi là mốc khai sinh Ngành Bưu điện Việt Nam.
Trải qua 70 năm đồng hành cùng đất nước, các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành Bưu điện Việt Nam đã không ngừng chiến đấu, hy sinh, bền bỉ lao động sáng tạo, phục vụ đắc lực sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, bảo đảm huyết mạch thông tin, góp phần quan trọng vào thắng lợi của hai cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc chống Pháp và chống Mỹ; tiên phong trong sự nghiệp đổi mới, phục vụ phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và nhu cầu thông tin liên lạc của nhân dân.
Tem Bưu chính Việt Nam, một sản phẩm đặc thù của ngành Bưu điện, với nhiều vai trò khác nhau, trong đó có chức năng tuyên truyền, có tác dụng lan tỏa lớn, thể hiện những hình ảnh đặc thù về ngành Bưu điện qua những mốc thời gian kỷ niệm lớn của Ngành.
Bộ tem 70 năm truyền thống ngành Bưu điện
Nhân dịp kỉ niệm 70 năm ngày truyền thống ngành Bưu điện (15/8/1945 - 15/8/2015), Tổng công ty Bưu điện Việt Nam (BĐVN) đã phát hành bộ tem với đề tài “70 năm truyền thống ngành Bưu điện (1945 - 2015)". Bộ tem do họa sỹ Võ Lương Nhi, Tổng công ty BĐVN thiết kế. Đây cũng là bộ tem thứ sáu về đề tài tem kỷ niệm truyền thống ngành Bưu điện được phát hành.
Trong mẫu tem này, họa sĩ Võ Lương Nhi chia sẻ, chị dùng các hình ảnh tầng tầng lớp lớp những cánh thư hay những cánh sóng Bưu điện hướng tới sự phát triển về phía trước với chữ “V" cách điệu và chữ @. Toàn bộ hình tượng và màu sắc nhằm khái quát tất cả các giai đoạn mà Ngành đã phát triển trong 70 năm qua, cho thấy sự phát triển đi lên của Ngành, sự lan tỏa, kết nối của một ngành hạ tầng cơ sở cho đến ngành kinh tế số, thời đại công nghệ thông tin, đảm bảo an ninh đất nước và là nơi để xã hội “Gửi cả niềm tin".
Hình ảnh Vinasat đặt ở vị trí trung tâm của bộ tem, thể hiện tinh thần dám nghĩ, dám làm của ngành Bưu điện. Cụ thể, lĩnh vực Viễn thông đã có những quyết định táo bạo mang tính đột phá đó là thực hiện phóng vệ tinh của Việt Nam, cũng thể hiện ngành đi đầu trong đổi mới. Việc phóng thành công vệ tinh Vinasat 1 và Vinasat 2 là niềm tự hào cũng là mong muốn của Việt Nam trở thành nước mạnh về Công nghệ Thông tin và Truyền thông. Hình tượng những lớp màu khác nhau phát triển theo chiều chữ “V" và đi lên cũng đã nói lên xu thế hội nhập và phát triển không ngừng đó.
Ý tưởng tạo những lớp sóng là những bức thư như đôi cánh mang hình chữ V và chữ @, tạo thành một cảm giác lung linh, lay động và có nhịp điệu của sự tung cánh bay, họa sỹ Võ Lương Nhi cho biết thêm. Được biết, thời hạn cung ứng trên mạng bưu chính công cộng của bộ tem "kỷ niệm 70 năm truyền thống ngành Bưu điện (1945 - 2015)" dự kiến được kéo dài từ ngày 15/8/2015 đến ngày 30/6/2017.
Dấu ấn phát triển của Ngành trên những bộ tem
Ngoài bộ tem “Kỷ niệm 70 năm truyền thống ngành Bưu điện (1945 - 2015)", tính đến nay, trong danh mục tem bưu chính cách mạng Việt Nam đã có 5 bộ tem với 12 mẫu tem và 1 blốc tem về đề tài lịch sử truyền thống ngành Bưu điện.
Kỷ niệm 35 năm ngày truyền thống ngành Bưu điện, bộ tem “Kỷ niệm 35 năm truyền thống ngành Bưu điện (1945 -1980)" đã được phát hành, gồm 4 mẫu tem thể hiện các hình ảnh “Bác Hồ đọc báo", “Bác Hồ gọi điện thoại", “Kim Đồng đi liên lạc", “Đài vệ tinh mặt đất Hoa Sen I". Bộ tem được các họa sĩ Trần Huy Khánh, Trần Ngọc Uyển, Nguyễn Hiệp và Trần Lương thiết kế, được phát hành ngày 15/8/1980.
Vào dịp kỷ niệm 40 năm ngày truyền thống Ngành, bộ tem “Kỷ niệm 40 năm truyền thống ngành Bưu điện (1945 - 1985)”, gồm 4 mẫu tem thể hiện hình ảnh các hoạt động “Bưu chính”, “Điện chính”, “Nguyễn Thị Nghĩa (1909 - 1931) - Giao thông viên cách mạng”, “Đài Hoa Sen II” do họa sĩ Trần Ngọc Uyển thiết kế, đã được phát hành ngày 15/8/1986.
Nhân dịp kỷ niệm 45 năm ngày truyền thống ngành Bưu điện, Bộ tem “Kỷ niệm 45 năm truyền thống ngành Bưu điện Việt Nam (1945 - 1990)” gồm 2 mẫu thể hiện hình ảnh hai lĩnh vực “Bưu chính”, “Viễn thông” do họa sĩ Trần Thế Vinh thiết kế, được phát hành ngày 15/8/1990.
Chia sẻ về bộ tem kỷ niệm này, họa sĩ Trần Thế Vinh cho biết đây là 2 mẫu tem ra đời trong bối cảnh cả nước đang bước vào thời kỳ đổi mới. Ngành Bưu điện, một mũi nhọn của nền kinh tế đang tăng tốc phát triển với Bưu chính - Viễn thông hướng tới “đi tắt - đón đầu” hội nhập với thế giới, hòa nhịp cùng sự phát triển của đất nước.
Nhân dịp 55 năm ngày truyền thống ngành Bưu điện, bộ tem “Kỷ niệm 55 năm ngày truyền thống ngành Bưu điện (1945 -2000)” do họa sĩ Tô Minh Trang thiết kế, đã được phát hành ngày 15/8/2000. Bộ tem đã khái quát hoá truyền thống vẻ vang, cao đẹp của ngành Bưu điện qua hơn nửa thế kỷ tồn tại và phát triển, đúc kết trong mười chữ vàng: “Trung thành -Dũng cảm - Tận tụy - Sáng tạo - Nghĩa tình”, cũng là thể hiện phương châm hành động và lời hứa danh dự của lớp lớp thế hệ người Bưu điện.
Khi thiết kế bộ tem này, họa sĩ Tô Minh Trang đã chọn thủ pháp phân lớp theo thời gian. Lớp thứ nhất cận cảnh là biểu tượng chính, là hình tượng khái quát những người giao liên, giao bưu, những chiến sĩ thông tin liên lạc trong thời kháng chiến được tạo hình cùng với 10 chữ vàng của tiêu chí và truyền thống ngành Bưu điện. Lớp thứ hai là các thành tựu hiện tại của ngành như EMS, vi ba, parabol viễn thông, cáp quang biển, điểm Bưu điện văn hóa xã, Internet... Lớp thứ ba là vệ tinh viễn thông VINASAT khi đó đang còn trong giai đoạn dự án để tiến tới thành tựu rất lớn của ngành sẽ phóng vệ tinh viễn thông vào quỹ đạo trong một tương lai gần, xa xa là nền trái đất nhìn từ vũ trụ thể hiện sự hội nhập không ngừng của ngành Bưu điện.
Tiếp theo vào dịp kỷ niệm 60 năm ngày truyền thống ngành Bưu điện, bộ tem “Kỷ niệm 60 năm ngày truyền thống ngành Bưu điện (1945 - 2005)” gồm 1 mẫu tem và 1 blốc tem được họa sĩ Vũ Kim Liên thiết kế. Bộ tem khái quát hoá truyền thống vẻ vang, cao đẹp của ngành Bưu điện 60 năm phát triển, đúc kết trong mười chữ vàng là mục đích lớn nhất của ngành Bưu điện, như sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình hoạt động của mình để phục vụ nhân dân và các hoạt động xã hội.
Sự trưởng thành của ngành Bưu điện, đã được họa sĩ thể hiện qua hình ảnh con người Bưu điện mới, trẻ, khỏe, giàu trí thức và sáng tạo, kế thừa truyền thống nhiều thế hệ đi trước, kế thừa những thành tựu của Ngành đã đạt được là nguồn động lực đẩy nhanh tốc độ phát triển của Ngành, góp phần cùng đất nước hoàn thành sự nghiệp Công nghiệp hoá, Hiện đại hóa. Bộ tem đã được tổ chức phát hành đặc biệt vào ngày 15/8/2005 tại Bưu điện TP. Hà Nội.
Ngoài ra, tem bưu chính cách mạng Việt Nam còn ghi dấu nhiều sự kiện, hoạt động tiêu biểu của ngành Bưu điện trong 70 năm xây dựng và phát triển vừa qua, thể hiện qua các bộ tem: Bưu chính nông thôn (1966); Tuyến thông tin thống nhất (1980); Năm quốc tế thông tin liên lạc - bộ 1 (1983); Năm quốc tế thông tin liên lạc - bộ 2 (1985); Tem phổ thông Bưu chính và Điện chính (1989); Kỷ niệm 25 năm thành lập Viện Khoa học kỹ thuật Bưu điện (1991); Kỷ niệm 100 năm nhà Bưu điện Sài Gòn (1992); Thông tin phục vụ đời sống (1993); Ngày tem (1993); Ngày tem - Kỷ niệm 50 năm con tem Cách mạng đầu tiên (1996); Ngày tem -Kỷ niệm 25 năm ngày thành lập Công ty Tem (2002); Vệ tinh viễn thông Việt Nam - VINASAT 1 (2008); Kỷ niệm 50 năm Hội Tem Việt Nam (2010).
Chia sẻ với chúng tôi, các họa sĩ vẽ tem về mảng đề tài ngành Bưu điện đều cảm thấy tự hào khi sáng tác những bộ tem ý nghĩa, thể hiện những thành tựu của ngành Bưu điện qua từng giai đoạn, vượt xa những gì mà giai đoạn trước đó có thể hình dung ra. Ngành Bưu điện đã không ngừng phát triển trở thành một ngành công nghiệp thông tin và truyền thông lớn mạnh, không ngừng kết nối con người với con người, góp phần không nhỏ vào việc bảo vệ độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, đưa đất nước hội nhập toàn diện với thế giới.
Lan Phương
(TCTTTT Kỳ 1/8/2015)
