Tiến sĩ RMIT: Startup ở giai đoạn đầu và chưa niêm yết rất hấp dẫn nhà đầu tư

Bài: Đỗ Lan Thiết kế: Bảo Linh| 23/07/2021 08:42
Theo dõi ICTVietnam trên

Theo Tiến sĩ Burkhard Schrage, lãi suất thấp trên khắp thế giới thúc đẩy các nhà đầu tư tìm kiếm cơ hội từ các “tài sản thay thế”. Trong bối cảnh đó, startup ở giai đoạn đầu và chưa niêm yết được rất nhiều nhà đầu tư quan tâm.

Tiến sĩ Burkhard Schrage, Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Quản trị, Đại học RMIT và Quản lý Đối tác Quỹ Explora Capital đã dành thời gian chia sẻ với Người Đồng Hành về góc nhìn của ông đối với câu chuyện đầu tư khởi nghiệp tại Việt Nam.

- Ông nhận định ra sao về môi trường đầu tư tại Việt Nam?

- Cả nhà đầu tư trong nước và quốc tế đều quan tâm đến sự phát triển kinh tế của Việt Nam nói chung và cơ hội đầu tư vào các công ty khởi nghiệp nói riêng.

Lãi suất thấp trên thế giới thúc đẩy các nhà đầu tư tìm kiếm cơ hội từ “tài sản thay thế” bao gồm các khoản đầu tư vào các thị trường mới nổi và vào các công ty giai đoạn đầu. Ngoài ra, thị trường chứng khoán gần đạt đỉnh cao lịch sử đã cản trở bớt cách đầu tư truyền thống vào cổ phiếu. Do đó, các công ty ở giai đoạn đầu và chưa niêm yết rất hấp dẫn đối với nhiều nhà đầu tư.

Tiến sĩ RMIT: Startup ở giai đoạn đầu và chưa niêm yết rất hấp dẫn nhà đầu tư - Ảnh 1.

Việt Nam có các chính sách kinh tế vĩ mô hợp lý, nền kinh tế mở và định hướng thương mại, chính trị ổn định nên được các nhà đầu tư coi là “Con hổ châu Á” tiếp theo. Mặc dù sự bùng phát dịch Covid-19 gần đây có thể làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế trong năm nay nhưng các nguyên tắc đầu tư cơ bản vẫn phù hợp với các startup đang trong giai đoạn đầu phát triển. Các quỹ mạo hiểm hào hứng với việc đầu tư vào Việt Nam trong bối cảnh môi trường startup đang phát triển mạnh mẽ ở đây.

Tiến sĩ RMIT: Startup ở giai đoạn đầu và chưa niêm yết rất hấp dẫn nhà đầu tư - Ảnh 2.

- Theo ông, các quỹ đầu tư nội địa có sức mạnh như thế nào so với quỹ ngoại?

- Các công ty khởi nghiệp mong muốn từ nhà đầu tư nhiều hơn là chỉ dừng lại ở tiền. Họ cần được hướng dẫn cách quản lý công ty và đi ra thị trường.

Các quỹ đầu tư ngoại khó đáp ứng được những yếu tố này nhưng quỹ nội lại có rất nhiều lợi thế. Nhiều quỹ nội đang hoạt động rất tốt và đang trở nên cạnh tranh đối với các quỹ ngoại.

Có thể nói, việc hiểu nhà sáng lập, hiểu cách vận hành của startup là những lợi thế quan trọng. Do đó, tôi dự đoán rằng đầu tư mạo hiểm trong nước và quỹ đầu tư tư nhân sẽ là một trong những loại hình phát triển nhanh nhất trong những năm tới.

Tiến sĩ RMIT: Startup ở giai đoạn đầu và chưa niêm yết rất hấp dẫn nhà đầu tư - Ảnh 3.

- Các quỹ đầu tư nên can thiệp như thế nào vào hoạt động của startup và tỷ lệ sở hữu bao nhiêu là hợp lý?

- Các quỹ mạo hiểm thường đầu tư trong từng giai đoạn trưởng thành của công ty khởi nghiệp. Các quỹ đầu tư vào các công ty khởi nghiệp có thể được phân thành 3 loại khác nhau: Thứ nhất là quỹ vườn ươm đầu tư vào startup trong giai đoạn sớm khi công ty chỉ mới phát triển về ý tưởng. Thứ hai là các quỹ đầu tư giai đoạn đầu hay còn gọi là quỹ hạt giống. Quỹ này thường đầu tư khi công ty thử nghiệm thành công mô hình sản phẩm và có thể đã tìm được một lượng khách hàng nhỏ.

Cuối cùng là quỹ ở giai đoạn tăng trưởng dành riêng cho các công ty cần đầu tư để mở rộng quy mô hoạt động và đang trong quá trình tìm kiếm cho vòng gọi vốn Series A hoặc B.

Các vườn ươm khởi nghiệp thường hỗ trợ startup về văn phòng, mạng lưới liên kết với các công ty khởi nghiệp khác và nguồn vốn nhỏ. Các quỹ đầu tư hạt giống hỗ trợ startup về chuyên môn như kỹ năng phát triển kinh doanh, kỹ thuật, quản trị công ty…. Các quỹ tăng trưởng mang lại nhiều giá trị hơn về mặt kết nối với những đối thủ khác trên thị trường, kết nối với các nhà đầu tư lớn hơn nữa, cũng như tư vấn chiến lược chung…

Số cổ phần mà các quỹ đầu tư muốn sở hữu từ startup cũng khác nhau. Các quỹ giai đoạn vườn ươm sẽ muốn sở hữu khoảng 5 đến 10% cổ phần. Quỹ đầu tư giai đoạn hạt giống từ 15 đến 20% cổ phần và quỹ tăng trưởng khoảng từ 15 đến 30% cổ phần của công ty startup.

Tiến sĩ RMIT: Startup ở giai đoạn đầu và chưa niêm yết rất hấp dẫn nhà đầu tư - Ảnh 4.

- Theo ông, các startup tại Việt Nam có lợi thế gì?

- Các nhà đầu tư theo quan sát nhìn thấy được sự năng động của startup Việt. Thông thường, những startup này rất có động lực và hoài bão, đồng thời cảm thấy thoải mái với rủi ro khi thành lập một công ty mới và hầu hết họ đều rất giỏi về mặt kỹ thuật.

Mặt khác, cũng đúng khi cho rằng startup Việt thiếu kinh nghiệm quản lý công ty và các kỹ năng mềm cần thiết để thành công trong quá trình gọi vốn. Tôi đã thấy nhiều bài thuyết trình của các startup chưa đủ để thuyết phục các nhà đầu tư nghiêm túc.

Theo tôi, các startup cần bổ sung kỹ năng mềm khác như làm việc nhóm. Đôi khi các startup thiếu hiểu biết cơ bản về cách huy động vốn từ các nhà đầu tư. Vì vậy, các startup nên sớm tìm kiếm sự hỗ trợ từ các cá nhân hoặc nhà đầu tư có kinh nghiệm hơn để giúp định hướng những thách thức cụ thể cho những công ty trong giai đoạn đầu.

- Startup nên chọn những nhà đầu tư như thế nào để có thể xây dựng mối quan hệ bền vững, cùng phát triển?

- Khi một công ty startup đang trong giai đoạn trưởng thành, thường có nhiều loại nhà đầu tư khác nhau giúp họ tăng giá trị cho công ty. Nói chung, điều quan trọng là phải có sự phù hợp giữa những người sáng lập và các nhà đầu tư về mặt tính cách.

Điều này có thể được tìm thấy thông qua các cuộc họp. Nhiều nhà đầu tư trong giai đoạn đầu cũng đánh giá hồ sơ tính cách của các startup và xem liệu có phù hợp với văn hóa của quỹ đầu tư hay không, đồng thời xem liệu các nhà sáng lập startup có đủ sức chịu đựng để vượt qua thách thức mà các công ty khởi nghiệp có thể gặp phải hay không.

Sau đó, cần có sự bổ sung về kỹ năng giữa công ty startup và các nhà đầu tư. Điều này đòi hỏi một sự “phân tích lỗ hổng” của công ty khởi nghiệp và sự trung thực: những nhà sáng lập làm tốt điều gì và họ cần hỗ trợ trong lĩnh vực nào? Họ nên thảo luận rõ ràng với các nhà đầu tư xem liệu các nhà đầu tư có thể giải quyết được khoảng cách năng lực hay không.

Cuối cùng và có lẽ quan trọng nhất, các công ty startup và nhà đầu tư phải đồng nhất 100% về các mục tiêu, cột mốc cần đạt được và điều gì sẽ xảy ra nếu mọi thứ phát triển khác đi sau khi đầu tư? Để giải quyết vấn đề này, các nhà đầu tư sẽ soạn thảo một thỏa thuận giữa cổ đông nêu rõ “các quy tắc giao kết”. Giao tiếp cởi mở và thẳng thắn giữa công ty startup và các nhà đầu tư là chìa khóa để đạt được cả ba mục tiêu này.

Tiến sĩ RMIT: Startup ở giai đoạn đầu và chưa niêm yết rất hấp dẫn nhà đầu tư - Ảnh 5.

- Startup đốt tiền xong thất bại thì theo ông, trách nhiệm mỗi bên như thế nào?

- Đó là một câu hỏi hay! Ban điều hành startup phải chịu trách nhiệm. Và hầu hết thời gian, hội đồng quản trị bao gồm những người sáng lập công ty và các nhà đầu tư. Hội đồng quản trị đưa ra định hướng cho ban lãnh đạo về các mục tiêu trung và dài hạn.

Ngoài ra, họ thường cẩn thận xem tỷ lệ “đốt tiền” hàng tháng (bao nhiêu tiền được sử dụng hàng tháng). Điều này rất quan trọng vì hầu hết các công ty khởi nghiệp không có hoặc ít doanh thu và có thể mất nhiều năm cho đến khi họ có lãi. Một yếu tố quan trọng để thành công là có một hội đồng quản trị tuyệt vời đối với các công ty trong giai đoạn đầu và đã trưởng thành hơn.

- Muốn khởi nghiệp, ngoài tiền ra, cần những yếu tố nào?

- Các startup có nhiều ràng buộc ngoài kinh phí. Đó là lý do tại sao điều quan trọng là phải chọn đúng những nhà đầu tư hoặc các đối tác kinh doanh ban đầu để giúp bổ sung kỹ năng và kết nối.

Việc tìm kiếm những nhà đầu tư này sẽ là một ý tưởng tuyệt vời và thực tế. Nhiều nhà đầu tư cũng sẽ xem xét tư liệu có “khả năng mở rộng” hay không, nghĩa là nó có nhắm đến một thị trường lớn hơn hay không. Cuối cùng, để thành công, các startup nên chứng minh cách họ có thể thực hiện dự án này tốt hơn bất kỳ ai khác. Nếu không, các startup có thể trở thành nạn nhân của bất kỳ đối thủ cạnh tranh nào.

Thông thường, những nhà sáng lập startup là những nhà đổi mới tuyệt vời trong lĩnh vực của họ, cho dù đó là lĩnh vực coding máy tính, logistics, toán học, chăm sóc sức khỏe hay thương mại điện tử. Nhưng như đã chỉ ra ở trên, họ có thể thiếu các kỹ năng mềm cần thiết và kiến thức về quy trình gọi vốn.

Tiến sĩ RMIT: Startup ở giai đoạn đầu và chưa niêm yết rất hấp dẫn nhà đầu tư - Ảnh 6.

- Theo ông, yếu tố Covid-19 tác động thế nào đến startup?

- Dịch Covid-19 đã tác động đến mọi hoạt động kinh doanh và các startup cũng không ngoại lệ. Các thủ tục hành chính bị chậm lại và có lẽ quan trọng nhất là các cuộc họp giữa cá nhân cũng rất khó tổ chức.

Điều này có thể ảnh hưởng đến các hoạt động phát triển kinh doanh và các hoạt động khác mà đòi hỏi sự tương tác trực tiếp.

Nhiều startup nhắm đến việc đột phá các phương thức kinh doanh hiện tại bằng các giải pháp kỹ thuật số. Vì vậy, chúng ta có thể quan sát thấy rằng một số công ty khởi nghiệp sáng tạo thậm chí còn được hưởng lợi từ đại dịch.

Các startup đang phát triển các giải pháp cho phép các công ty hoạt động linh hoạt hơn trong quá trình kinh doanh của họ, chẳng hạn như tuyển dụng và số hóa các giao dịch của người tiêu dùng như thương mại điện tử, hiện đang có tốc độ tăng trưởng nhanh và thu hút sự quan tâm ngày càng tăng từ các nhà đầu tư.

Điều này sẽ tiếp tục, nhưng tôi cũng hy vọng sẽ có những công ty startup giải quyết các vấn đề khác, cho dù đó là về năng lượng bền vững, canh tác bền vững hay tự động hóa trong sản xuất.

Bức tranh khởi nghiệp trong tương lai dài hạn chắc chắn có nhiều điểm sáng. Các yếu tố đầu vào mang tính cấu trúc như dân số trẻ và dám chấp nhận rủi ro, vượt trội về khoa học tự nhiên và mạng lưới hỗ trợ ngày càng phát triểnlà chìa khóa để đưa Việt Nam trở thành quốc gia khởi nghiệp.



Bài liên quan
Nổi bật Tạp chí Thông tin & Truyền thông
  • Việt Nam - Malaysia nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện
    Phát biểu tại họp báo, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết, Việt Nam-Malaysia tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực mới (như kinh tế xanh, đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ, chuyển đổi số, năng lượng xanh...).
  • Chìa khóa giải quyết thách thức trong bảo vệ trẻ em trên không gian mạng
    Trẻ em - đối tượng dễ bị tổn thương nhất, đang phải đối mặt với nhiều nguy cơ. Đây không chỉ là bài toán của riêng Việt Nam mà còn là thách thức toàn cầu đòi hỏi sự chung tay hợp tác từ nhiều phía.
  • Việt Nam đang đối mặt 3 thách thức an toàn thông tin
    Các cuộc tấn công mạng hiện nay ngày càng tinh vi và phức tạp hơn, đặc biệt khi có sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, việc kết hợp công nghệ này với trí tuệ của con người đã giúp phát hiện và phòng, chống tấn công mạng hiệu quả hơn.
  • Chuyển đổi số thành công không thể thiếu “niềm tin số”
    Muốn triển khai hiệu quả chiến lược số hóa quốc gia cần triển khai theo hướng tiếp cận từ trên xuống dưới và phải phù hợp với thực tế, đảm bảo có tầm nhìn rộng trong tương lai.
  • Việt Nam - Hàn Quốc đồng hành trong kỷ nguyên AI
    Thứ trưởng Bộ TT&TT Phan Tâm hy vọng, Việt Nam có thể học tập nhiều hơn từ Hàn Quốc về các bài học kinh nghiệm, cách làm hay để phát huy tối đa vai trò công nghệ số nói chung và trợ lý ảo nói riêng trong hoạt động của cơ quan nhà nước, thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo lập xã hội số nhân văn và thu hẹp khoảng cách số.
Đừng bỏ lỡ
  • Bốn giải pháp trọng tâm để giải bài toán an toàn dữ liệu quốc gia
    Theo Thứ trưởng Bộ TT&TT Bùi Hoàng Phương, năm 2024 đánh dấu bước tiến vượt bậc của Việt Nam trong lĩnh vực an toàn thông tin. Tuy nhiên, còn rất nhiều thách thức cần vượt qua để đảm bảo an toàn dữ liệu quốc gia.
  • Việt Nam tăng cường hợp tác phát triển công nghệ số với Burundi và NIPA
    Trong khuôn khổ sự kiện Tuần lễ Số quốc tế 2024, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng đã tiếp và làm việc với Bộ trưởng Bộ Truyền thông, Công nghệ Thông tin và Đa phương tiện Burundi Léocadie Ndacayisaba và ông Hur Sung Wook, Chủ tịch Cục Xúc tiến Công nghiệp CNTT quốc gia Hàn Quốc (NIPA).
  • Chính thức ra mắt Nền tảng hỗ trợ diễn tập thực chiến an toàn thông tin
    Nền tảng hướng tới nâng cao chất lượng và điều phối hiệu quả các hoạt động diễn tập trên toàn quốc thông qua nền tảng hỗ trợ diễn tập thực chiến an toàn thông tin.
  • Robot Delta hữu dụng trong nhiều ngành
    Nhờ vào thiết kế độc đáo và khả năng hoạt động với tốc độ và độ chính xác cao, robot Delta là một giải pháp tối ưu trong nhiều ngành công nghiệp hiện đại.
  • Cà Mau ứng dụng các phần mềm chuyển đổi số trong ngành nông nghiệp
    Ngành nông nghiệp tỉnh Cà Mau đã không ngừng triển khai các giải pháp chuyển đổi số thông qua việc sử dụng các phần mềm, xây dựng cơ sở dữ liệu chuyên ngành phục vụ quản lý, điều hành. Trong tương lai không xa, các phần mềm này sẽ hoàn thiện và bắt kịp xu hướng công nghệ để hỗ trợ người nông dân nhiều hơn trong việc tăng gia sản xuất.
  • Bảo vệ các hệ thống mạng trọng yếu là cấp thiết
    Song song với tiến trình chuyển đổi số, các chiến dịch tấn công mạng, gián điệp và khủng bố mạng nhằm vào hệ thống công nghệ thông tin (IT) và công nghệ vận hành (OT) trọng yếu ngày càng gia tăng, việc đảm bảo an ninh mạng trở thành ưu tiên hàng đầu của các quốc gia.
  • ‏OPPO Find X8 Series sẽ chính thức lên kệ ngày 7/12‏
    Ngày 21/11, OPPO chính thức ra mắt Find X8 Series‏‏ tại Việt Nam và sẽ lên kệ ngày 7/12 tới. Đây là lần đầu tiên người dùng Việt Nam được trải nghiệm dòng flagship cao cấp nhất của OPPO cùng lúc với toàn cầu. ‏
  • Chuyển đổi số từ thực tiễn Báo Hải Dương
    Báo Hải Dương có nhiều thuận lợi khi thực hiện chuyển đổi số. Đó là Ban Biên tập có quyết tâm cao. Đội ngũ cán bộ, phóng viên, nhân viên của báo nhanh nhạy với cái mới, ham học hỏi...
  • Đưa siêu ứng dụng "Công dân Thủ đô số - iHanoi" vào cuộc sống
    “Công dân Thủ đô số” - iHaNoi là kênh tương tác trực tuyến trên môi trường số giữa người dân, doanh nghiệp với các cấp chính quyền thành phố Hà Nội. Qua ứng dụng này, người dân và doanh nghiệp có thể phản ánh các vấn đề đời sống, từ đó giúp chính quyền tiếp nhận và giải quyết kịp thời.
  • Sự gia tăng của ứng dụng AI tạo sinh: Những rủi ro tiềm ẩn cho xã hội và con người
    AI tạo sinh là một trong những thành tựu công nghệ mới nhất của con người trong thập niên 20 của thế kỷ XXI. Cho đến nay, sự ứng dụng của AI tạo sinh đã tạo ra nhiều cuộc tranh luận quan trọng trong các nghiên cứu xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực triết học. AI tạo sinh đã thách thức nhiều khái niệm và định kiến của chúng ta về bản thân mình, đặc biệt là về cách chúng ta hiểu về tư duy và bản chất của tư duy con người.
Tiến sĩ RMIT: Startup ở giai đoạn đầu và chưa niêm yết rất hấp dẫn nhà đầu tư
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO