Ukraine ưu tiên trang bị kỹ năng số cho người dân, đáp ứng thách thức tương lai

53% người dân Ukraine không có đủ khả năng cơ bản để làm việc trực tuyến

Vào năm 2019, chỉ 57% hộ gia đình ở Ukraine truy cập vào máy tính cá nhân; khoảng 2/3 hộ gia đình ở Ukraine có truy cập Internet (ít hơn nhiều so với Belarus, Georgia và Azerbaijan), và ngay cả đối với các doanh nghiệp (DN) con số này chỉ là 86% (so với 100% ở Belarus và 98% ở Georgia). Những con số đáng kinh ngạc này của Cơ quan Thống kê châu Âu (Eurostat) đã cho thấy các thách thức mà Ukraine đang phải đối mặt, đặc biệt trong bối cảnh CĐS diễn ra mạnh mẽ do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.

Artur Seletskiy, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Khoa học phụ trách CĐS của Ukraine thừa nhận: "Tình hình hiện nay với việc bắt buộc phải làm việc và học tập từ xa cho thấy những lỗ hổng trong giáo dục số, đặc biệt là về trình độ số của người dân". 

Đánh giá của ông được đưa ra dựa trên kết quả cuộc khảo sát về kỹ năng số được thực hiện lần đầu tiên ở Ukraine vào năm 2019, theo đó 15,1% người dân Ukraine không có bất kỳ kỹ năng số nào, 37,9% người dân có trình độ thấp. Như vậy, 53% người dân Ukraine ở dưới mức "cơ bản" theo phương pháp đánh giá năng lực số do Ủy ban châu Âu sử dụng (cũng là phương pháp được sử dụng trong cuộc khảo sát).

Phát triển kỹ năng số để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở Ukraine

Liên minh châu Âu (EU) đã xác định thập kỷ tới là "thập kỷ số", với tầm nhìn tương lai được xây dựng dựa trên một nhóm dân số có kỹ năng số. Và tầm nhìn này đã được mở rộng sang các nước láng giềng phía Đông, bao gồm cả Ukraine, thông qua sáng kiến EU4Digital, trong đó xác định eSkills là một trong 6 lĩnh vực ưu tiên của mình.

"Các kỹ năng số là chất xúc tác quan trọng cho sự thành công của bất kỳ quá trình CĐS nào, cho phép công dân tích cực tham gia xã hội số và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế thông qua việc áp dụng các công nghệ mới. Vào thời điểm mà nhu cầu về các kỹ năng số không ngừng tăng lên, thường sẽ thiếu những kỹ năng này", EU4Digital tuyên bố trên trang web của mình.

Chính phủ Ukraine đặt mục tiêu xây dựng một nhà nước lấy người dân làm trung tâm, thuận tiện nhất - một quốc gia không có tham nhũng, quan liêu và không phải xếp hàng chờ đợi. Trong đó, Bộ CĐS Ukraine được giao thực hiện 4 mục tiêu chính trong 3 năm tới: chuyển 100% dịch vụ lên môi trường trực tuyến, vì vậy nếu có một dịch vụ không trực tuyến, thì đơn giản là dịch vụ này không tồn tại; đảm bảo 95% cơ sở hạ tầng giao thông và các khu định cư trên toàn quốc được phủ sóng Internet tốc độ cao; tiếp cận 6 triệu người Ukraine thông qua chương trình phát triển kỹ năng số; tăng tỷ trọng của công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) trong tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của đất nước lên 10%.

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ CĐS Ukraine Mykhailo Fedorov cho biết: Chúng tôi có một hệ sinh thái gồm các dự án Diia (chương trình hành động) nhằm mục đích làm cho cuộc sống của mọi người dân Ukraine thoải mái nhất có thể - không phải xếp hàng chờ đợi, không tham nhũng và không phải điền vào các biểu mẫu khó hiểu. Hệ sinh thái cũng bao gồm các dự án giáo dục để tăng cường kỹ năng số cho mọi người và cung cấp tất cả thông tin cần thiết cho DN khi bắt đầu hoạt động.

Trước khi có Diia, không ai ở Ukraine biết có bao nhiêu công dân có kỹ năng số và những người đó là ai. Vì vậy, chính phủ đã tiến hành cuộc khảo sát đầu tiên về kỹ năng số của người dân. Kết quả cho thấy 53% người dân không có đủ khả năng cơ bản để làm việc trực tuyến. Điều này đã thúc đẩy dự án Diia Digital Education. Mục đích là đảm bảo mọi công dân cảm thấy thoải mái, dễ dàng truy cập vào tất cả các dịch vụ trực tuyến và có thể thành công trong việc tìm kiếm việc làm.

Diia Digital Education bao gồm hai thành phần - trực tuyến và ngoại tuyến. Thành phần trực tuyến cung cấp khoảng 70 bộ video bài giảng về giáo dục bao gồm nhiều chủ đề - từ thanh toán hóa đơn đến tổ chức các lớp học trực tuyến trong thời gian giãn cách do COVID-19. Không có các bài giảng nhàm chán, chỉ có các buổi học thú vị với các chuyên gia và người nổi tiếng, với những cuộc đối thoại, ứng biến và những câu chuyện cười. Định dạng bài giảng này cho đến nay đã được chứng minh rất hiệu quả, với 70 - 80% người dùng xem tất cả các tập trong bộ bài giảng, vượt qua các bài kiểm tra cuối cùng và nhận được chứng chỉ.

Nền tảng này đã được 2,5 triệu người Ukraine truy cập với khoảng 800.000 người đã đăng ký và bắt đầu tham gia các khóa đào tạo. Đặc biệt, tất cả những video này không được xây dựng bằng ngân sách công của nhà nước, mà được thực hiện với sự hỗ trợ từ các nhà tài trợ cá nhân, các DN và các tổ chức phi chính phủ.

Người dân có thể tự trang bị các kỹ năng cho tương lai số như thế nào?

Diia Digital Education còn cho phép người dùng đánh giá mức độ hiểu biết kỹ thuật số của họ thông qua Digigram, một bài kiểm tra quốc gia giúp mọi người tự đánh giá các kỹ năng của mình và những gì họ cần phải làm. Sau bài kiểm tra, người dùng sẽ nhận được chứng chỉ điện tử với mức năng lực số của họ - từ A1 cơ bản đến C2 nâng cao. Bài kiểm tra sẽ giúp ích cho việc tìm kiếm việc làm, vì ngày càng có nhiều nhà tuyển dụng yêu cầu các kỹ năng số.

Bài kiểm tra Digigram quốc gia đầu tiên đã được đưa ra vào 2020, bao gồm 90 câu hỏi và đánh giá 30 năng lực số, từ hiểu biết về phương tiện truyền thông và sáng tạo nội dung số đến an toàn cá nhân trong môi trường số. Digigram được điều chỉnh từ khuôn khổ của EU. Năm nay, Ukraine đã ra mắt 4 phiên bản mới dành cho các đối tượng cụ thể: Digigram 2.0 dành cho công dân, Digigram dành cho giáo viên, Digigram dành cho công chức, viên chức và Digigram dành cho nhân viên chăm sóc sức khỏe.

Thành phần ngoại tuyến của Diia Digital Education bao gồm một mạng lưới 6.000 trung tâm do các tổ chức đối tác cung cấp, bao gồm các thư viện, trung tâm dịch vụ hành chính và trung tâm giáo dục, nơi mọi người có thể truy cập miễn phí và nhận được sự trợ giúp của các giảng viên có trình độ.

Ngoài ra, theo sáng kiến của Bộ CĐS, các chuyên gia Ukraine đã điều chỉnh mô hình tham chiếu và khái niệm của Khung năng lực số cho các công dân EU, DigComp 2.1, để phù hợp với các đặc điểm quốc gia, văn hóa, giáo dục và kinh tế của Ukraine. Tài liệu này trình bày những kiến thức và kỹ năng thực tế mà công dân sẽ cần để sử dụng các công nghệ hiện đại và cạnh tranh trong thị trường lao động Ukraine và châu Âu. 

Theo đó, có 6 mức năng lực chính bao gồm: trình độ tin học cơ bản; hiểu biết về thông tin và khả năng làm việc với dữ liệu; sáng tạo nội dung số; giao tiếp và tương tác trong xã hội số; bảo mật trong môi trường số; giải quyết các vấn đề trong môi trường số và học tập suốt đời.

Khả năng ứng dụng trên thực tế rất rộng. Ví dụ, các tiêu chuẩn nghề nghiệp và yêu cầu công việc có thể thay đổi. Những tiêu chí này có thể được tích hợp vào các bài kiểm tra, khảo sát, chứng nhận, chứng thực hay các chương trình đào tạo và tài nguyên giáo dục. Chính quyền địa phương cũng có thể sử dụng chúng để cải thiện hiểu biết kỹ thuật số ở cấp cộng đồng./.