Các chiến lược tạo nên những thành tựu mà Việt Nam đã đạt được cho đến nay có thể không mang lại hiệu quả tương tự trong tương lai vì đã có những thay đổi khi hội nhập quốc tế và phát triển công nghệ.
Việt Nam đã quyết định chuyển hướng phát triển nền kinh tế kỹ thuật số, trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Tính đến giữa năm 2018, Việt Nam có 30.000 doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực phần mềm, phần cứng và nội dung số. Các trung tâm đào tạo chuyên ngành và khu công nghệ cao dành cho các nhà phát triển và kỹ sư phần mềm đã được thành lập tại Hà Nội, TP HCM và Đà Nẵng. Với phong trào khởi nghiệp, rất nhiều ứng dụng và nền tảng đã được tạo ra.
Do mức độ kết nối internet và điện thoại thông minh cao, người Việt Nam có nhu cầu mạnh mẽ đối với các sản phẩm công nghệ số.
Một khảo sát của AlphaBeta năm 2017 cho thấy Việt Nam đang dẫn đầu châu Á Thái Bình Dương về nhu cầu trong nước đối với các sản phẩm công nghệ số. Hiện nay, ngành thương mại điện tử (Tiki, Sendo, Lazada), nền kinh tế chia sẻ (Grab, Go Viet), fintech và mạng xã hội (Facebook, Zalo) là những ngành phát triển nhanh nhất trong nền kinh tế kỹ thuật số.
Bộ Thông tin và Truyền thông (MIC) dự đoán rằng chỉ riêng CNTT sẽ chiếm 8-10% GDP Việt Nam vào năm 2020.
Bốn kịch bản
Các chuyên gia cảnh báo rằng công nghệ kỹ thuật số liên quan đến cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, bao gồm AI, robot, tự động hóa, công nghệ máy bay không người lái và phân tích dữ liệu lớn có thể làm hỏng thị trường và cấu trúc công việc, gây rủi ro cao cho nền kinh tế và xã hội.
Cuộc khảo sát về “Tương lai của nền Kinh tế Kỹ thuật số tại Việt Nam” được thực hiện bởi nhóm nghiên cứu Data 61 thuộc CSIRO (Úc) và SATI thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ với phương pháp Tầm nhìn Xa, là một trong một số nghiên cứu chuyên sâu về vấn đề này.
Nghiên cứu đã xây dựng một loạt các kịch bản có thể xảy ra trong tương lai tại Việt Nam: Kịch bản 1 - Di sản truyền thống; Kịch bản 2 - Chuyển đổi kỹ thuật số, Kịch bản 3 - Xuất khẩu kỹ thuật số và Kịch bản 4 - Tiêu thụ kỹ thuật số.
Kịch bản 2 được cho là có tác động lớn nhất đến Việt Nam trong 20 năm tới. Nền kinh tế kỹ thuật số có thể tạo thêm 3.751 nghìn tỷ đồng cho GDP Việt Nam trong 20 năm tới tương đương với 162 tỷ USD có nghĩa là chiếm 2/3 GDP tại Việt Nam.
Điều này có nghĩa là có thể tạo thêm 8,1 tỷ đô la mỗi năm nhờ chuyển đổi kỹ thuật số. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu dự đoán rằng 38% công việc có thể bị thay đổi.
Theo ông Võ Trí Thành từ Viện Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), người Việt Nam muốn Kịch bản 2 nhất vì nó là kịch bản hay nhất. Tuy nhiên, kịch bản tốt nhất có thể chưa thực tế nhất.