Phòng chống lạm dụng trẻ em trực tuyến từ góc nhìn công nghệ

Gia tăngcác hình ảnh, video về lạm dụng trẻ em trực tuyến

Có thể nói, môi trường mạng có nhiều lợi ích đối với người dùng, nhưng cũng có những rủi ro tiềm ẩn, đặc biệt là đối với trẻ em.

Trẻ em, thanh thiếu niên có thể gặp phải những rủi ro như bị theo dõi hoặc đánh cắp thông tin cá nhân; bị bắt nạt, bôi xấu, rình rập; gặp người lạ, bị lợi dụng, xâm hại; tiếp nhận những thông tin sai lệch, những lời khuyên sai trái, phi đạo đức...

Cùng với sự phổ biến của điện thoại thông minh, các phương tiện truyền thông xã hội và lưu trữ đám mây, thực trạng này ngày càng trở nên tồi tệ hơn.

Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc, lạm dụng tình dục trẻ em là nguyên nhân ngày càng lớn gây ra nạn buôn người. Báo cáo cho biết Thái Lan và Philippines đang trở thành điểm nóng về buôn bán người.

Năm ngoái, báo cáo của Internet Watch Foundation, tổ chức hoạt động vì Internet an toàn hơn, cho biết các hình ảnh về lạm dụng trẻ em trực tuyến đã tăng 1/3 trong năm 2017.

Cũng theo điều tra mới đây của báo New York Times, các nền tảng công nghệ lớn nhất Internet hoàn toàn không ngăn chặn được hình ảnh và video khiêu dâm trẻ em trong các công cụ tìm kiếm, mạng xã hội và dịch vụ lưu trữ đám mây. Đó là những clip dành cho trẻ em nhưng vi phạm thuần phong mỹ tục, bạo lực, đâm chém hoặc gợi dục...

Có 45 triệu ảnh và phim có nội dung khiêu dâm trẻ em bị gắn cờ cảnh báo năm ngoái sau khi các nền tảng công nghệ cam kết tăng cường kiểm duyệt. Tuy nhiên, các công ty công nghệ thường gặp nhiều khó khăn trong việc xử lý nội dung, khiến tội phạm mạng dễ dàng tìm ra những lỗ hổng trong các công cụ tìm kiếm và các nền tảng khác để lợi dụng.

Đối với YouTube, đó do cơ chế quản lý nội dung đăng tải lỏng lẻo của YouTube, bộ lọc của YouTube hoạt động chưa hiệu quả. Từ đó có kẽ hở để người sử dụng đăng tải nội dung vi phạm núp dưới những tiêu đề, chuyên mục không vi phạm. Mặc khác, cơ chế kiểm duyệt của YouTube phụ thuộc vào hậu kiểm dẫn đến người dùng dễ dàng đăng tải các clip vi phạm, trong khi quy trình thẩm định và gỡ bỏ clip vi phạm mất nhiều thời gian. YouTube cũng không có biện pháp ngăn chặn người dùng đăng lại những clip vi phạm đã bị bóc gỡ theo yêu cầu của cơ quan quản lý.

Hình ảnh lạm dụng trẻ em bất hợp pháp cũng được tìm thấy trên Bing của Microsoft. Nghiên cứu từ AntiToxin - startup chuyên về điều tra an toàn trực tuyến cho thấy, các từ khóa như có liên quan đến khiêu dâm trẻ em như “porn kids”, “porn CP” (một tên viết tắt của “child pornography”) và “nude family kids” sẽ cho kết quả là các tất cả các hình ảnh khai thác trẻ em bất hợp pháp nổi lên. Kể cả những người không tìm kiếm loại hình ảnh ghê tởm này thì cũng có thể được Bing dẫn đến.

Bằng chứng trên cho thấy Microsoft đã không kiểm soát chặt chẽ công cụ tìm kiếm Bing. Rõ ràng là công cụ này đã không ngăn chặn các đề xuất cho kết quả tìm kiếm những nội dung khiêu dâm trẻ em. Tìm kiếm tương tự trên Google không cho ra các hình ảnh bất hợp pháp rõ ràng hoặc nhiều nội dung liên quan đến khiêu dâm như ở Bing.

Trong khi đó, các công ty khác cũng không thể ngăn chặn được hành vi chia sẻ hình ảnh và video khiêu dâm trẻ em trên các ứng dụng và đám mây lưu trữ. Do đó, số lượng nội dung xấu trên mạng tiếp tục gia tăng. 

New York Times cho biết Amazon không hề ngăn chặn các hình ảnh khiêu dâm trẻ em, Apple không quét dữ liệu đám mây hoặc ứng dụng tin nhắn mã hóa của hãng. Dropbox, Google và Microsoft chỉ có thể quét các hình ảnh bất hợp pháp khi ai đó chia sẻ chúng và không thể can thiệp lúc chúng mới được tải lên.

Và các công ty khác, bao gồm Snapchat và Yahoo, chỉ tìm kiếm ảnh nhưng không phải video, mặc dù nội dung video bất hợp pháp đã bùng nổ trong nhiều năm. (Khi được hỏi về việc quét video của mình, một phát ngôn viên của Dropbox vào tháng 7 cho biết đây không phải là “ưu tiên hàng đầu” của mình. Tuy nhiên, mới đây, công ty này cho biết họ đã bắt đầu quét một số video vào tháng trước).

Facebook, mạng xã hội lớn nhất thế giới, gắn cờ cảnh báo hơn 90% hình ảnh không hợp lệ. Tuy nhiên, khi Facebook Messenger được mã hóa, việc phát hiện các tài liệu khiêu dâm trẻ em sẽ trở nên vô cùng khó khăn.

Những thủ đoạn tinh vi của tội phạm mạng

Với sự phát triển của công nghệ, tội phạm ngày càng có nhiều thủ đoạn tinh vi để che giấu dấu vết của chúng. Chúng đang sử dụng các mạng riêng ảo để che dấu vị trí của họ, triển khai các kỹ thuật mã hóa để che dấu nội dung.

Mặt khác, những kẻ ấu dâm còn sử dụng một loạt các công cụ di động và trực tuyến - bao gồm mạng xã hội, trang web chia sẻ video và dark web (phần riêng biệt của mạng Internet, các trình duyệt thông thường không thể truy cập được) - để kiểm soát và xem cảnh hiếp dâm trẻ em một cách ẩn danh. Với việc chia sẻ trên mạng xã hội ngày càng tăng mạnh, loại bỏ khiêu dâm trẻ em trong số hàng tỷ lượt tải là một thách thức lớn.

"Chúng phát trực tiếp, nhưng không ghi lại dấu vết gì... mọi thứ được mã hóa. Chúng trả ngày càng nhiều bằng bitcoin, loại tiền ảo mã hóa giúp bảo mật giao dịch nhất có thể", các chuyên gia cho biết.

Từ đó, hình ảnh của trẻ em và các hình thức lạm dụng cực đoan ngày càng được chia sẻ nhiều hơn trên môi trường mạng.

Động thái từ các công ty công nghệ

“Mỗi công ty đang đưa ra sự cân bằng giữa quyền riêng tư và sự an toàn”, ông Alex Stamos, người từng là giám đốc an ninh thông tin của cả Facebook và Yahoo cho biết. Những quyết định này thực sự có tác động lớn đến sự an toàn của trẻ em.

Các công ty công nghệ có nhiều khả năng xem lại ảnh, video cũng như các tệp khác trên nền tảng của họ để nhận dạng khuôn mặt, phát hiện phần mềm độc hại và thực thi bản quyền. Nhưng một số doanh nghiệp nói rằng tìm kiếm nội dung lạm dụng là vấn đề khác bởi vì nó có thể gây ra những lo ngại đáng kể về quyền riêng tư.

Như vậy, một mặt, các công ty cần phải bảo vệ thông tin cá nhân, mặt khác phải ngăn chặn các hình ảnh và phim có nội dung khiêu dâm trẻ em.

Một phương pháp chính để phát hiện hình ảnh bất hợp pháp được Microsoft và Hany Farid, hiện là giáo sư tại Đại học California, Berkeley, đưa vào năm 2009. Phần mềm ngăn chặn đăng hình ảnh khiêu dâm trẻ em lên web có tên là PhotoDNA, được sử dụng để nhận dạng hình ảnh, thậm chí là những ảnh đã được thay đổi và so sánh chúng với cơ sở dữ liệu của các hình ảnh bất hợp pháp đã biết. Hầu như không có bức ảnh và video nào được phát hiện năm ngoái là không nhờ đến các hệ thống như PhotoDNA.

Hiện nay, PhotoDNA đã trở thành một trong những công cụ thực tế tốt nhất chống lại tệ nạn lạm dụng tình dục trẻ em trên Internet. Bất kỳ nhà cung cấp dịch vụ và lưu trữ nội dung trực tuyến nào cũng có thể dùng phần mềm này.

Nhưng công cụ này cũng có những hạn chế nhất định, đó là không có danh sách tất cả các hình ảnh và video bất hợp pháp, khiến cho vô số hình ảnh lọt qua các lỗ hổng. Tuy nhiên, ngay cả có danh sách này, nó cũng không giải quyết được các vấn đề do những hình ảnh lạm dụng tình dục trẻ em mới liên tục được tạo ra ra tràn ngập trên Internet, hoặc sự gia tăng của hình thức lạm dụng phát trực tiếp.

Do đó, các công ty Internet cần phải đầu tư nhiều hơn vào việc chống lại loại lạm dụng này thông qua cả giải pháp công nghệ mở rộng lẫn bằng nhân lực, nhằm giảm thiểu các nội dung độc hại, gây nguy hiểm cho trẻ em trong môi trường trực tuyến và vấn đề này cần được ưu tiên hàng đầu.