CCleaner - vẫn được phát triển bởi Puriform, nhưng bây giờ thuộc sở hữu của Avast - là một trong những công cụ phần mềm miễn phí được khuyên dùng nhiều nhất, cho đến mùa hè vừa qua khi phần mềm loại bỏ rác được ưa thích nhất này đã trở thành một tội đồ ghê gớm đến nỗi ngay cả công ty mẹ của nó cũng đã rút phiên bản mới nhất của nó.
Vậy phần mềm yêu thích của hàng triệu người dùng có thể lấy lại được sự tin tưởng nữa hay không? Ở đây chúng tôi sẽ trả lời các câu hỏi của bạn và xem xét các giải pháp miễn phí tốt nhất để thay thế CCleaner.
CCleaner đã làm gì sai?
Sự cố bắt đầu vào tháng 5, khi CCleaner 5,43 thêm hai hộp được đánh dấu trước: 'Cho phép chia sẻ dữ liệu sử dụng với bên thứ ba cho mục đích phân tích' và 'Hiển thị các đề nghị cho các sản phẩm khác của chúng tôi'. Người dùng không thể bỏ qua một trong số các tùy chọn trừ khi họ trả tiền để nâng cấp. Bản phát hành tháng 6 của CCleaner (5.44), đã thu hút người dùng bằng các quảng cáo pop-up cho một chiến dịch 'Giảm giá mùa hè'.
CCleaner 5,43 hiển thị các hộp đánh dấu để thu thập dữ liệu và quảng cáo mà người dùng không thể bỏ chọn.
Sau đó, bản phát hành tháng 7 (5,45) đã loại bỏ cả hai hộp Bảo mật, nhưng vẫn tiếp tục chọn bạn tham gia thu thập dữ liệu và quảng cáo. Hơn nữa, CCleaner bây giờ vẫn tiếp tục chạy sau khi người dùng đóng cửa sổ chương trình, và quá trình Giám sát Hoạt động (Active Monitoring) của nó đã trở thành không thể tắt.
Người dùng suy đoán rằng tính năng Giám sát hoạt động, mà CCleaner tuyên bố để tìm các tập tin tạm thời, đã được sử dụng để theo dõi người dùng. Nếu không vì sao CCleaner lại không để người dùng đóng chức năng này?
Một trong nhiều người dùng đã thể hiện sự giận dữ trên Diễn đàn Cộng đồng Piriform cho biết: "Một người nào đó ở Piriform rất muốn người dùng khởi động quá trình giám sát cho dù họ có thích nó hay không".
Quy định bảo vệ dữ liệu chung không cấm điều đó sao?
Thật vậy nó đã làm như vậy. Theo Quy định bảo vệ dữ liệu chung (GDPR), có hiệu lực vào ngày 25 tháng 5, sự đồng ý sẽ không hợp lệ nếu: "Không có sự lựa chọn về việc có nên chọn tham gia hay không; bạn sử dụng các hộp chọn tham gia được chọn trước hoặc các phương thức chấp thuận mặc định khác (hoặc) mọi người không thể dễ dàng rút lại sự chấp thuận "(xem trang web của ICO để biết thêm thông tin).
CCleaner 5.44 vẫn cố gắng hết sức để ngăn người dùng tắt tính năng Active Monitoring - bấm Yes để bỏ qua nó
Vì vậy, bằng cách bôi đen hộp chọn Privacy của nó, và sau đó loại bỏ chúng hoàn toàn, nó xuất hiện CCleaner thêm ít nhất 3 hộp thoại để đáp ứng các tiêu chuẩn cần thiết cho sự đồng ý.
Một sự đảm bảo là phiên bản miễn phí của CCleaner không tự động cập nhật, vì vậy người dùng có thể đang sử dụng một phiên bản cũ hơn cho phép họ chọn không tham gia. Gắn bó với phần mềm lỗi thời thường không phải là chính sách an toàn nhất, nhưng sự lộn xộn này cho thấy bạn có thể phải trả tiền để chờ đợi bất kỳ vấn đề nào xuất hiện trước khi nâng cấp lên một phiên bản mới.
CCleaner đã giải thích như thế nào?
Avast đã mua nhà phát triển CCleaner - Piriform vào năm ngoái, đã dành cả mùa hè để đưa ra những mệnh đề sáo rỗng như "Sự riêng tư của bạn rất quan trọng đối với chúng tôi"…
Tuyên bố được phát hành bởi Avast vào ngày 6 tháng 8, thừa nhận "như một phần trong nhiệm vụ đang diễn ra của chúng tôi", phiên bản 5,45 "đã giới thiệu một số tính năng ... nhằm cung cấp cho chúng tôi dữ liệu chính xác hơn". Vì vậy, họ theo dõi những di chuyển của bạn chặt chẽ hơn bao giờ hết. Và, như chúng ta đã biết, dữ liệu sau đó đã được chia sẻ.
Tuyên bố tiếp tục nhấn mạnh việc thu thập dữ liệu là "một chức năng riêng biệt để giám sát hoạt động", nhưng không nói nó được thực hiện như thế nào. Tiếp theo, Piriform cho biết họ đang làm việc trên một phiên bản mới của CCleaner, trong đó việc thu thập dữ liệu và Giám sát hoạt động sẽ tách biệt. Tuy nhiên, chính họ cũng đã tuyên bố 2 tính năng trên là độc lập? Avast đã nghiêm túc đánh giá thấp trí thông minh của người dùng.
Vài giờ sau khi tuyên bố xuất hiện, Avast đã từ bỏ phiên bản 5.45 và quay trở lại phiên bản 5.44 cho đến khi phiên bản tiếp theo đã sẵn sàng.
Liệu CCleaner có nên được tiếp tục sử dụng?
Tại thời điểm viết bài, phiên bản chính thức của CCleaner là 5,47. Nó cho phép người dùng tắt tính năng Active Monitoring và đóng chương trình một cách dễ dàng, và bây giờ người dùng cũng có thể bỏ chọn hộp 'Allow usage data' (Cho phép sử dụng dữ liệu).
Vì vậy, nếu bạn thực sự muốn gắn bó với CCleaner, hãy cài đặt phiên bản 5,47 từ www.ccleaner.com sau đó chỉnh sửa cài đặt bảo mật của bạn ngay lập tức. Đi tới Tùy chọn (Options), Bảo mật (Privacy) và sau đó bỏ chọn 'Cho phép chia sẻ dữ liệu sử dụng ...'. Bây giờ vào Tùy chọn, Giám sát (Monitoring), bỏ chọn Cho phép giám sát hệ thống (Enable system monitoring) và sau đó bỏ chọn Enable Active Monitoring. Nhấp vào Có trong các cửa sổ hội thoại (xem ảnh chụp màn hình).
Cho dù điều đó làm cho CCleaner có thể sử dụng một lần nữa, tuy nhiên chúng tôi cũng không chắc về điều đó. Nếu bạn chia sẻ những nghi ngờ của mình, đó có thể là lúc bạn nên thử các giải pháp thay thế.
Người dùng nên sử dụng các phần mềm gì?
Tùy chọn đơn giản nhất của bạn là công cụ Dọn dẹp (Disk Clean-up) được tích hợp sẵn của Windows, công cụ này có thể xóa hàng gigabyte các tệp tạm thời, bộ đệm và các bản cập nhật Windows cũ. Bạn cũng có thể đặt Windows 10 để tự động xóa các tệp tạm thời khi kho lưu trữ của bạn đã gần đầy. Đi tới Cài đặt (Setting), Hệ thống (System), Bộ nhớ (Storage) và sau đó bật 'Lưu ý' (Storage sense) (Lưu trữ).
Ngoài Windows, công cụ mã nguồn mở BleachBit là giải pháp thay thế miễn phí mạnh mẽ nhất. Không có những phiền toái; chỉ cần đánh dấu những gì bạn muốn làm dọn dẹp, sau đó làm theo chỉ dẫn của BleachBit (nó cảnh báo bạn nếu một số tập tin có thể sẽ mất nhiều thời gian để dọp dẹp, và nếu những thứ khác có giá trị và nên được giữa lại – ví dụ như mật khẩu trình duyệt). Bạn có thể thêm nhiều chương trình khác vào danh sách để làm sạch sâu. Phiên bản có thể cài đặt sẽ thêm tùy chọn 'Shred with BleachBit' để xóa các tệp nhạy cảm, trong khi phiên bản di động chạy trên các dòng từ Windows XP trở lên.
Các lựa chọn khác bao gồm System Ninja, phiên bản miễn phí bao gồm công cụ tìm kiếm trùng lặp, và ATF (All Temp File) Cleaner, một chương trình miễn phí, được thiết kế cho Windows XP, Vista và 7 - và vẫn hoạt động.