Ứng dụng công nghệ thực tế ảo tăng cường và trí tuệ nhân tạo tái hiện những thời khắc lịch sử quan trọng
Hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, mới đây, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam đã khai mạc triển lãm chuyên đề “Giữ trọn lời thề độc lập”, đưa người xem ngược thời gian về với những trang sử oanh liệt của dân tộc. Tại đây, công nghệ thực tế ảo tăng cường kết hợp trí tuệ nhân tạo lần đầu tiên đã được ứng dụng để giúp lịch sử hiện hữu sinh động ngay trước mắt người xem.

Triển lãm trưng bày hơn 300 hình ảnh, tài liệu, hiện vật quý, tái hiện chặng đường đấu tranh giành và giữ độc lập, tự do của đất nước.
Điểm nhấn đặc biệt của triển lãm lần này chính là việc áp dụng các công nghệ tương tác hiện đại. Công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) được tích hợp trong không gian trưng bày, mở ra một cách tiếp cận mới khiến quá khứ không còn xa xôi mà trở nên sống động, gần gũi với người xem.
Thay vì chỉ ngắm nhìn hiện vật và hình ảnh tĩnh, giờ đây người xem có thể bước vào chính khung cảnh lịch sử thông qua màn hình thiết bị tương tác. Du khách có cảm giác như đang tham gia vào sự kiện lịch sử ấy.
Có ba bối cảnh tiêu biểu được phục dựng bằng công nghệ AR gồm: Cảnh lá cờ “Quyết chiến, Quyết thắng” tung bay trên nóc hầm chỉ huy của tướng De Castries chiều 7/5/1954 đánh dấu chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ; khoảnh khắc Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945; hình ảnh Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân do Đại tướng Võ Nguyên Giáp chỉ huy, trong lễ thành lập ngày 22/12/1944.
Khách tham quan chỉ cần sử dụng một máy tính bảng do ban tổ chức cung cấp (hoặc thiết bị cá nhân có hỗ trợ AR) hướng lên các ảnh tư liệu tại khu trưng bày là ngay lập tức hiện ra các đoạn video ngắn sống động.

Được biết, dự án AR tại triển lãm do công ty AI Day phối hợp cùng bảo tàng thực hiện sau gần một năm nghiên cứu và phát triển. Điểm độc đáo của giải pháp này là nhóm đã chọn cách tái hiện giống như một thước phim lịch sử, tức là dùng diễn viên thật diễn lại sự kiện như đang làm phim. Cách làm này giúp tạo độ chân thực rất cao, kết hợp được cả âm thanh, ánh sáng và cảm xúc của nhân vật, khiến người xem dễ dàng chìm đắm vào bối cảnh.
Trước đó, vào cuối năm 2024, nền tảng số mở YooLife đã ra mắt tính năng ảo hóa không gian VR360 của Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam đúng vào dịp bảo tàng khai trương trụ sở mới.
Sản phẩm số này cho phép người dùng tham quan trực tuyến bảo tàng một cách trực quan: Họ có thể lựa chọn các khu vực từ cổng vào đến từng phòng trưng bày, xoay góc nhìn 360 độ để xem toàn cảnh không gian bảo tàng.
Với những nỗ lực đổi mới như trên, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam đang dần thoát khỏi hình ảnh tĩnh lặng truyền thống để trở thành một điểm đến hấp dẫn đối với công chúng, nhất là người trẻ đam mê khám phá lịch sử. Công nghệ AR, AI và thực tế ảo được kỳ vọng sẽ tiếp tục được nhân rộng, góp phần 'giữ lửa' cho ký ức lịch sử dân tộc và lan tỏa những bài học quý báu từ quá khứ vào cuộc sống hiện đại./.