Xã hội càng phát triển thì báo chí càng có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống hằng ngày của mỗi quốc gia, dân tộc. Đó vừa là niềm vinh dự lớn, vừa đặt ra những yêu cầu và trách nhiệm nặng nề đối với những người làm báo. 93 năm qua, nền Báo chí cách mạng Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và lãnh đạo, đã luôn đồng hành cùng những chặng đường đấu tranh kiên cường của Đảng ta, nhân dân ta, vì độc lập dân tộc, vì chủ nghĩa xã hội. Báo chí cách mạng đã trở thành một binh chủng quan trọng trên mặt trận tư tưởng.
Ngày 21/6/1925, tờ báo Thanh niên, cơ quan của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên đã ra số đầu tiên, khởi đầu cho lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam. Kể từ đó đến nay, hệ thống báo chí cách mạng Việt Nam không ngừng lớn mạnh cả về số lượng và loại hình. Công cuộc Đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo đã đất nước đạt được nhiều thành tựu trên các lĩnh vực; chính trị ổn định, kinh tế tăng trưởng khá, đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện, văn hoá xã hội có nhiều tiến bộ, an ninh quốc phòng được giữ vững, quan hệ đối ngoại mở rộng. 93 năm qua báo chí đã góp phần tuyên truyền đường lối của Đảng và Nhà nước đến với nhân dân; đưa đường lối vào quần chúng nhân dân; giải thích đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước cho quần chúng, tập hợp đoàn kết quần chúng nhân dân đồng thuận theo Đảng làm cách mạng và nâng cao hiểu biết cho nhân dân, bồi dưỡng tình cảm cách mạng cho quần chúng…Các nhà báo luôn bám sát thực tiễn sinh động, thông tin kịp thời, phân tích sâu sắc những diễn biến hằng ngày trên các lĩnh vực, ở khắp mọi miền của Tổ quốc; phản ánh, tuyên truyền, nhân lên các điển hình tiên tiến; chủ động đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực, trì trệ, tham nhũng, lãng phí; đấu tranh bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc; tham gia phản bác các luận điệu thù địch, xuyên tạc; bảo vệ quan điểm, đường lối của Đảng.
Ảnh minh họa.
Trong lịch sử phát triển của mình, báo chí đã tuyên truyền đậm nét các nội dung chỉ thị, nghị quyết của Đảng đến đông đảo đội ngũ cán bộ, đảng viên, mọi tầng lớp nhân dân cũng như phát hiện, cổ vũ những nhân tố mới, điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước. Nhằm nâng cao hiệu quả tuyên truyền chỉ thị, nghị quyết của Đảng, góp phần đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống, thời gian qua, nhiều cơ quan báo chí đã không ngừng đổi mới, đa dạng hoá về thể loại, như báo in, báo hình, báo nói, báo điện tử,… đã tích hợp hướng tới một cơ quan báo chí đa phương tiện.
Báo chí đóng vai trò là cầu nối giữa Đảng với nhân dân. Thông qua báo chí, việc tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng được thực hiện “trực tiếp” giữa Đảng với nhân dân, tạo được sự gần gũi giữa nhân dân với Đảng, giúp cho nhân dân hiểu đường lối, chủ trương của Đảng nhanh hơn, trực tiếp hơn. Đồng thời cũng thông qua báo chí, lãnh đạo Đảng và nhà nước nắm được tâm tư, nguyện vọng, tình cảm của người dân đối với các quyết sách của Đảng và Nhà nước, trên cơ sở đó chỉ đạo điều chỉnh, bổ sung, giải đáp thắc mắc, kiến nghị của nhân dân. Với hình thức này, có thể nói đây là một kênh quan trọng để chúng ta thực hành dân chủ rộng rãi, trực tiếp.
Theo báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông, cả nước hiện có 849 cơ quan báo in, 67 đài phát thanh - truyền hình, 98 báo, tạp chí điện tử, một hãng Thông tấn quốc gia. Nếu năm 2009 mới có 31.000 người làm việc trong lĩnh vực báo chí thì đến nay lực lượng ấy đã là 35 nghìn người, trong đó có gần 18 nghìn là nhà báo chuyên nghiệp; tỉ lệ người làm báo có trình độ đại học và trên đại học là 95,9%.
Để nâng cao hiệu quả tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, công tác định hướng chính trị tư tưởng của báo chí cũng không ngừng được đẩy mạnh. Đảng, Nhà nước và các cơ quan chức năng, cấp uỷ, tổ chức đảng trong các cơ quan báo chí đã từng bước nhận thức đúng, đề cao trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo giữ vững định hướng chính trị tư tưởng. Hiện nay, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế để phát triển nhanh và bền vững đất nước. Báo chí phải làm sao để góp phần tạo nên sự đồng tâm và sức mạnh tổng hợp to lớn cho cách mạng. Mỗi nhà báo, cơ quan báo chí cần phát huy truyền thống vẻ vang do các thế hệ những người làm báo bồi đắp suốt 93 năm qua, xây dựng bản lĩnh chính trị , nêu cao trách nhiệm xã hội , nghĩa vụ công dân và đạo đức nghề nghiệp để hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ chính trị của mình, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng và lòng mong đợi của nhân dân.
Tuy nhiên, việc tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trên báo chí nói chung đôi lúc chất lượng và hiệu quả chưa cao. Đội ngũ quản lý, lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên còn hạn chế, đầu tư trang thiết bị kỹ thuật công nghệ còn lạc hậu, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Còn có tờ báo chưa quan tâm, coi trọng đúng mức đến tuyên truyền đường lối chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước.
Để tiếp tục nâng cao chất lượng tuyên truyền chỉ thị, nghị quyết của Đảng trong tình hình mới, trước mắt, cần đổi mới, nâng cao nâng cao tính định hướng chính trị tư tưởng không những cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên của bản báo, mà còn đối với đội ngũ cộng tác viên. Các tờ báo cần huy động nhiều hơn nữa các nhà hoạt động chính trị thực tiễn, nhà nghiên cứu lý luận để có nhiều bài viết giải thích sâu sắc, có sức thuyết phục những nội dung chủ yếu trong từng chỉ thị, nghị quyết của Đảng. Đồng thời cần thực hiện tốt một số nội dung, giải pháp sau:
- Báo chí cần kịp thời phổ biến quá trình thể chế hoá Nghị quyết, trong đó tập trung đăng tải, giải thích, hướng dẫn việc thực hiện các văn bản pháp luật, các chính sách của Chính phủ, chương trình hành động thực hiện nghị quyết của Đảng. Báo chí phải góp phần vào việc phát hiện, cổ vũ những gương điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước, cần đẩy mạnh phát hiện, đấu tranh kịp thời và kiên quyết với những biểu hiện tiêu cực trong quá trình thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, những biểu hiện lợi ích nhóm, quan liêu, tham nhũng, lãng phí.
- Các cơ quan báo chí cần gia tăng hàm lượng thông tin tuyên truyền, đa dạng hoá thể loại. Báo chí cần phải tham gia tổng kết thực tiễn quá trình thực hiện nghị quyết của từng cấp, từng ngành, từng lĩnh vực, từng đoàn thể. Đẩy mạnh sự phối hợp giữa cơ quan báo chí với các cơ quan chức năng, địa phương để trong quá trình phản ánh thực hiện nghị quyết, có thể có những kiến nghị với Đảng bổ sung, hoàn thiện các chủ trương, chính sách hoặc xây dựng các chính sách mới cho phù hợp với điều kiện mới. Với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, người làm báo hiện nay có nhiều lợi thế, nhất là trong khai thác thông tin, sử dụng hiệu quả kho thông tin khổng lồ trên Internet, chỉ cần vào internet là có thể biết cả thế giới có gì đang diễn ra. Tuy nhiên, bên cạnh sự phát triển về quy mô, tính chất, mang nhiều tiện ích đến cho người đọc, người xem, nhưng cũng tồn tại không ít thông tin thiếu trung thực, phiến diện một chiều, thậm chí là xuyên tạc, sai sự thật.
Các cơ quan báo chí cần chú trọng việc quán triệt, học tập các nghị quyết cho cán bộ, phóng viên, sâu sát trong việc mở các lớp học tập nghiệp vụ báo chí, phổ biến cập nhật kịp thời cách chủ trương, chính sách của Đảng, về xây dựng Đảng cho cán bộ, phóng viên. Việc học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng phải thực hiện thường xuyên nhằm nâng cao trình độ nhận thức của phóng viên. Đây là việc làm vô cùng cần thiết để bổ sung kiến thức cho đội ngũ phóng viên.
Việc định hướng thông tin của lãnh đạo giúp cho phóng viên, biên tập viên nắm được thông tin, hướng đưa tin, nguồn khai thác tin ở đâu… để có được thông tin nhanh, chính xác, đúng định hướng; đưa tin theo quan điểm tôn chỉ mục đích của tờ báo làm cho thông tin có bản sắc riêng, quan điểm riêng, tạo sự tin cậy của bạn đọc. Trong thời đại bùng nổ thông tin đòi hỏi người làm báo phải có bản lĩnh cách mạng, phải có tinh thần tinh thần tiến công, đấu tranh loại bỏ cái xấu, bảo vệ cái tốt, vì sự nghiệp chung của đất nước, của nhân dân; là tinh thần tự đổi mới, tự hoàn thiện chính bản thân mình.
Các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí cần nâng cao chất lượng công tác tham mưu, xây dựng chủ trương, đường lối phát triển và quản lý báo chí, bảo đảm nguyên tắc: Báo chí phải là vũ khí sắc bén, công cụ đắc lực của Đảng trên mặt trận tư tưởng.Các cơ quan báo chí cần phải xây dựng kế hoạch tuyên truyền. Ban biên tập cụ thể hoá xây dựng cho mình kế hoạch công tác, nội dung cần bao quát những việc gì cần làm ngay, những việc gì có tính giai đoạn, định hướng “dài hơi”. Kế hoạch phải cụ thể, có tính khả thi, không gò ép và có tính mở đảm bảo cấp dưới có thể hiểu và thực hiện được. Quá trình triển khai, quán triệt cần phải ngắn gọn, rõ ràng, đầy đủ và có những vấn đề cần được thảo luận tạo sự thống nhất cao, khi có những tình huống đột xuất có thể xử lý kịp thời. Khi đã có kế hoạch rồi cần triển khai có hiệu quả kế hoạch đã đề ra. Tổ chức công việc, người lãnh đạo, quản lý căn cứ vào năng lực, tinh thần làm việc, điều kiện làm việc của phóng viên, biên tập viên và từng bộ phận nghiệp vụ để phân công công tác.
Các cơ quan báo chí phải thường xuyên nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và phẩm chất đạo đức cho đội ngũ cán bộ, biên tập viên, phóng viên. Phóng viên, biên tập viên phải là người có năng lực chuyên môn, có kiến thức về nhiều lĩnh vực và biết vận dụng các kiến thức đó vào hoạt động chuyên môn. Việc học tập liên tục và thường xuyên cập nhật được kiến thức của cuộc sống mới có thể trở thành phóng viên, biên tập viên lành nghề, không bị tụt hậu. Phóng viên, biên tập viên phải cập nhật phương thức làm báo hiện đại, phải là người sử dụng ngôn ngữ thuần thục, có như vậy thì mới có thể tránh được những sai sót trong xử lý tin, bài.
Người làm báo không chỉ có trình độ về báo chí mà còn phải bồi dưỡng trình độ chính trị, về lý luận Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chúng ta mới có được bản lĩnh chính trị vững vàng, xác định được con đường đi đúng đắn, có nhạy bén chính trị, để có thể đánh giá, phân tích những quan điểm của Đảng, chính sách của Nhà nước trước mỗi một sự kiện.
Người làm báo càng phải có tinh thần trách nhiệm trước Đảng và nhân dân, hết lòng phục vụ nhân dân, tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân. Báo chí là công cụ lãnh đạo của Đảng, ngoài lợi ích của nhân dân, người làm báo cách mạng không có lợi ích nào khác, người làm báo phải một lòng phục vụ nhân dân. Người làm báo phải có lối sống lành mạnh, trong sáng, không được lợi dụng nghề nghiệp để vụ lợi.
Ngoài ra các cơ quan báo chí cần đẩy mạnh đầu tư công nghệ thông Sử dụng ưu thế của công nghệ thông tin có vị trí quan trọng. Chỉ với một chiếc điện thoại thông minh, độc giả có thể đọc báo ở mọi nơi, mọi lúc. Do đó các cơ quan báo chí cần đẩy mạnh phát triển công nghệ để nâng cao chất lượng, hiệu quả tuyên truyền, nhằm phục vụ nhu cầu ngày càng tăng của độc giả cũng như có khả năng tiếp nhận, phản hồi những ý kiến đóng góp của bạn đọc. Qua đó báo chí mới hoàn thành sứ mệnh đi tiên phong trên mặt trận tư tưởng, góp phần phản ánh chính xác thực tiễn sinh động, sự đổi mới của đất nước, vạch trần âm mưu thâm độc của các thế lực xấu, thù địch, củng cố lòng tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước và chế độ ta./.
