Bill Gates dự đoán 'Thuế robot' sẽ giúp cho con người giữ được việc làm

Nhà sáng lập Microsoft Bill Gates cho biết Mỹ cần tiếp tục đóng vai trò như một nhà tài trợ vì sự ổn định ở các nước nghèo hơn có lợi cho toàn thế giới, bao gồm cả Hoa Kỳ © Quỹ Bill & Melinda Gates

Nhà sáng lập Microsoft và nhà từ thiện, Bill Gates dự đoán rằng khi trí thông minh nhân tạo và các công nghệ khác phát triển mạnh mẽ, xã hội sẽ sử dụng thuế để đảm bảo con người có chỗ đứng trong lực lượng lao động.

“Thật là tuyệt vời, tiến trình mà thế giới đã thực hiện trong vòng 28 năm gần đây” trong việc giải quyết các vấn đề về y tế và nghèo đói, Gates nói trong một cuộc phỏng vấn rộng rãi với Nikkei. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác toàn cầu để giải quyết các vấn đề như biến đổi khí hậu, trái ngược với chương trình nghị sự đầu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Ông cũng nhấn mạnh việc nuôi dưỡng các tài năng trong lĩnh vực phần mềm là vấn đề quan trọng đối với Nhật Bản trong việc duy trì tính cạnh tranh.

Microsoft từ lâu đã là một nhà lãnh đạo của ngành công nghiệp công nghệ toàn cầu, chiếm một phần lớn trong thị trường hệ điều hành máy tính. Sức mạnh lấn át của  Microsoft đã truyền cảm hứng cho các đối thủ, bao gồm cả Apple và Google, đặt nền tảng cho xã hội kỹ thuật số ngày nay.

Ngay cả bây giờ, 10 năm sau khi ông thôi giữ vai trò toàn thời gian tại công ty và chuyển sự tập trung sang Quỹ Bill & Melinda Gates, Gates vẫn là một người theo đuổi công nghệ.

“Công nghệ đã đưa chúng ta ra khỏi nơi mà tất cả chúng ta đều là những người nông dân và khi thời tiết xấu, chúng ta sẽ bị suy dinh dưỡng và tuổi thọ trung bình của chúng ta rất ngắn." Gates cho biết. “Vì vậy, tôi nghĩ rằng tình trạng con người ngày nay” đã cải thiện rất nhiều so với những năm 70 hoặc 80.

Gates lưu ý rằng công nghệ đã giúp mọi người sống lâu hơn và có nhiều cuộc sống văn hóa hơn. Tuy nhiên, công nghệ cũng có thể gây rối. Một nỗi sợ hãi lớn đang tồn tại là tự động hóa sẽ ăn cắp ngày càng nhiều công việc của con người.

"Tất cả những công nghệ này mang đến những vấn đề cũng như các giải pháp", Gates nói. “Tất nhiên, điện hóa là một điều kỳ diệu. Nhưng các nhà máy sản xuất điện từ than đá gây ra ô nhiễm môi trường; các nhà máy điện hạt nhân, mọi người lo sợ sự an toàn của nó; xe tự lái, chúng ta đã có những vụ tai nạn. Tất nhiên đối với mọi công nghệ mới, dù là phương tiện truyền thông xã hội, hay robot, mọi người đều có suy nghĩ, 'Được rồi, còn những ảnh hưởng tiêu cực thì sao?' "

Gates nói rằng những mối lo ngại là dễ hiểu và điều quan trọng hơn bao giờ hết là suy nghĩ về cách sử dụng công nghệ sao cho hiệu quả.

"Với ý tưởng robot sẽ giúp chúng ta tạo ra nhiều hàng hóa và dịch vụ với ít nhân công hơn, chúng ta đã xác định rằng công việc không phải là điều duy nhất chúng ta sinh ra để làm", ông nói. "Nếu chúng ta phải làm việc ít hơn, đó sẽ là một câu hỏi về cách chúng ta nên sử dụng thời gian. Nhưng [với] sự tự do đó, con người sẽ tìm cách tạo ra ý nghĩa."

Gates không nghĩ rằng robot sẽ “đá” con người ra khỏi văn phòng. "Ý tưởng cơ bản về thuế là bạn có thể đánh thuế vào tài sản vốn hoặc bạn có thể đánh thuế lao động, và robot là một tài sản vốn. Và ngay bây giờ, có rất nhiều thuế về lao động như thuế tiền lương. Theo thời gian, bởi vì chúng ta là con người, chúng ta muốn khuyến khích việc làm và tạo ra việc làm, thay vì có những khoản thuế lao động tuyệt đối, chúng ta có các khoản thuế âm (khi người lao động có thu nhập thấp hơn một mức cho phép, họ sẽ nhận được trợ cấp thay vì phải đóng thuế), trợ cấp để thúc đẩy nhu cầu lao động.

"Chúng ta sẽ thay đổi và chúng ta sẽ có nhiều, nhiều thuế cao hơn về tài sản vốn. Vì vậy, khi tôi nói về thuế robot, tôi đang nói về một sự thay đổi cơ bản của hình thức thuế mà chúng ta có. Thuế tài sản, thuế lợi tức vốn. Xã hội muốn thay đổi và điều đó có nghĩa là thuế robot sẽ có thể xuất hiện. "

Ông giải thích: “Nếu bạn chọn mua một robot thay vì sử dụng con người, điều đó là ổn, bạn có thể làm điều đó, nhưng hệ thống thuế ít nhất sẽ đẩy bạn đến việc xem xét sử dụng con người nhiều hơn, không giống như hệ thống thuế ngày nay, đang thúc đẩy theo hướng ngược lại. "

Một số chuyên gia chỉ ra rằng truyền thông xã hội có thể khiến mọi người suy nghĩ quá hẹp và dẫn đến chia rẽ trong xã hội. “Thế hệ trẻ sẽ trở nên rất quan trọng bởi vì chúng hình thành những thứ như truyền thông xã hội [và] những tác động tốt của truyền thông xã hội”, Gates nói.

Ông nói rằng ông cảm thấy các hoạt động của tổ chức Bill & Melinda Gates đang bắt đầu có kết quả. "Chỉ số có tầm quan trọng lớn nhất trong sức khỏe toàn cầu, và là thứ chúng tôi theo dõi chặt chẽ, là số trẻ em tử vong ở độ tuổi dưới 5. Trở lại năm 1990, đó là hơn 12 triệu một năm, giờ đây, ít hơn 6 triệu một năm, "Gates nói, ghi nhận sự phát triển của dược phẩm và sự cải thiện trong hệ thống cung cấp.

Tỷ lệ người sống trong tình trạng nghèo khổ - sống dưới mức 1,90 đô la một ngày - giảm từ 36% xuống 9% dân số thế giới. "Tình trạng con người đang được cải thiện và thậm chí nếu chúng ta nói về sự bất bình đẳng, những nước nghèo nhất, bao gồm Ấn Độ và Trung Quốc, đã phát triển nền kinh tế của họ nhanh hơn các nước giàu, kể cả Nhật Bản và Mỹ, và thực sự ... thế giới công bằng hơn trong ngày hôm nay, " ông nói.

Gates xem châu Phi như là một vấn đề khó giải quyết. "Tỷ lệ nghèo đói cùng cực ở châu Phi sẽ rất rất cao, khoảng 90% trong những năm 1940-1960. Cách duy nhất để thực sự khiến những con số này giảm đi là làm việc với châu Phi để họ đầu tư vào y tế và giáo dục” ông nói, nhấn mạnh rằng đầu tư vào giáo dục, trong số các lĩnh vực khác, sẽ cần thiết hơn bao giờ hết. "Chúng tôi phải cắt giảm đáng kể chi phí ", để đảm bảo mọi người sẽ được hưởng lợi từ sự đổi mới, chẳng hạn như dược phẩm, ông nói.

Các hoạt động tổ chức mở rộng qua biên giới các quốc gia, giống như Microsoft. Nhưng chính sách của Trump đã chống lại cách tiếp cận đó. “Chúng ta đang ở trong một bầu không khí có chút tiêu cực về toàn cầu hoá và xây dựng quan hệ với các nước khác”, Gates nói thêm rằng Hoa Kỳ nên tiếp tục đóng vai trò như một nhà tài trợ, vì sự ổn định ở các nước nghèo sẽ có lợi cho Hoa Kỳ.

Khi người nhận viện trợ trở nên độc lập hơn, họ sẽ giúp thúc đẩy nền kinh tế toàn cầu. "Ngay cả Hàn Quốc cũng là một người nhận viện trợ. Ấn Độ là một người nhận viện trợ. Bây giờ, tất nhiên, Hàn Quốc là một nhà tài trợ quan trọng", Gates nói.

"Tôi chắc chắn rằng có rất nhiều vấn đề như thay đổi khí hậu hoặc ngăn chặn bệnh tật, và thế giới cùng nhau thực hiện là cách duy nhất để giải quyết những vấn đề đó", ông nói. "Iôi cũng tin vào thương mại, nơi nền kinh tế thế giới có thể tốt hơn nhiều nếu chúng ta có nhiều giao dịch hơn."

Nhật Bản là người đi đầu trong đổi mới so với Mỹ - nơi có Google, Apple, Facebook và Amazon.com - và quả bom Trung Quốc.

"Khoa học và kỹ thuật là nơi mà nhiều thay đổi trong sự đổi mới này bắt nguồn," Gates nói. "Nhật Bản luôn có rất nhiều kỹ sư và công ty nghĩ về kỹ thuật, vì vậy điều đó rất hữu ích.

"Nhưng bây giờ họ phải thích nghi với công nghệ mới dựa trên phần mềm, công nghệ AI. Hy vọng rằng, hệ thống giáo dục đang nuôi dưỡng những người được đào tạo tốt vào những công ty đó để giúp họ cạnh tranh toàn cầu, như Toyota Motor."

Gates cho biết ông hy vọng sẽ thấy sự tăng cường hợp tác giữa quỹ Bill & Melinda Gates của mình và Nhật Bản. "Nhật Bản có rất nhiều tri thức chuyên môn ở châu Á, và chúng tôi đang cố gắng để loại bỏ bệnh sốt rét ở Đông Nam Á như là một phần của bước đầu tiên trong chương trình xóa bỏ bệnh dịch toàn cầu dài hạn", ông nói.

Bill Gates, 63 tuổi, đã thành lập Microsoft cùng với người bạn Paul Allen vào năm 1975 sau khi bỏ học tại Đại học Harvard. Ông đã xây dựng khối tài sản khổng lồ của mình bằng cách phát triển phần mềm, vốn chỉ là một phụ kiện cho phần cứng, thành một doanh nghiệp lớn.

Năm 2000, ông và vợ ông, bà Melinda thành lập Quỹ Bill & Melinda Gates, hiện có khoảng 1.500 nhân viên giải quyết các vấn đề về y tế, nghèo đói và giáo dục.