Đà Nẵng nhìn từ biển qua di sản tư liệu thế giới Châu bản triều Nguyễn

Nhân dịp kỉ niệm ngày giải phóng TP. Đà Nẵng 29/3, nhân dịp 5 năm Nhà Trưng bày Hoàng Sa khánh thành và hoạt động (28/3/2018 - 28/3/2023), Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước giao Trung tâm Lưu trữ quốc gia I phối hợp với UBND huyện Hoàng Sa tổ chức Triển lãm “Đà Nẵng nhìn từ biển qua di sản tư liệu thế giới Châu bản triều Nguyễn”.

Nhìn lại lịch sử, Đà Nẵng ngày càng có vai trò quan trọng trong sự phát triển của nước ta. Giữa thế kỷ XVI, Đà Nẵng là tiền cảng trung chuyển hàng hóa, sửa chữa tàu thuyền nhưng sang thế kỉ XVIII đã trở thành thương cảng. Sau khi vua Minh Mạng có lệnh chỉ cho thương thuyền phương Tây vào cửa Hàn buôn bán thì Đà Nẵng trở thành thương cảng lớn nhất miền Trung.

Đồng thời, Đà Nẵng là nơi “hải cương trọng địa”, là cửa biển “tối vi xung yếu”, giữ vị trí chiến lược trong quân sự, quốc phòng. Vì vậy, các vua nhà Nguyễn sớm cho xây dựng hệ thống phòng thủ ở vùng ven biển với các thành đài, đồn bảo kiên cố và trang bị vũ khí, súng pháo, đại bác để phòng bị. Song song với việc xây dựng các công trình phòng ngự, triều Nguyễn thường xuyên tổ chức hoạt động tuần tra trên biển kết hợp thao diễn thủy quân, kiểm tra tàu nước ngoài ra vào hải phận và thực hiện công tác cứu hộ, cứu nạn v.v….

Đặc biệt, với tư duy hướng biển, các vua nhà Nguyễn đã tiếp nối truyền thống vươn khơi bám biển phái binh thuyền vượt vạn dặm hải lý gian nan để đến xứ Hoàng Sa. Tinh thần và ý chí đó mãi là ngọn hải đăng soi sáng hải trình cho hậu thế.

Sau bao phen “biển động”, câu chuyện của tiền nhân với biển vẫn được lưu lại trên những trang sử liệu Châu bản. Triển lãm “Đà Nẵng nhìn từ biển qua Di sản tư liệu thế giới Châu bản triều Nguyễn” công bố lần đầu gần 100 văn bản lưu hình dấu và bút tích vua phê là những sử liệu tín thực góp phần làm sáng tỏ vai trò, vị thế của vùng biển Đà Nẵng trong lịch sử và nhiều thông tin giá trị tới công chúng.

Triển lãm gồm 3 phần:

Phần I: Vịnh cảng vùng biển Đà Nẵng - Vị thế giao thương quan trọng thời Nguyễn.

Phần II: Hoạt động đảm bảo an ninh vùng biển Đà Nẵng - Quảng Nam thời Nguyễn.

Phần III: Thực thi chủ quyền trên quần đảo Hoàng Sa thời Nguyễn.

Lần đầu tiên những Châu bản này được trở về chính nơi những nhân vật, những địa danh, những sự kiện đã từng diễn ra. Những sử liệu đó đã góp phần tái hiện bức tranh chân thực và câu chuyện về truyền thống vươn khơi bám biển của tiền nhân. Đây không chỉ là câu chuyện của lịch sử mà còn là sợi chỉ gắn kết quá khứ với hiện tại và tương lai.

Bên cạnh những sử liệu Châu bản triều Nguyễn, triển lãm cũng giới thiệu những hình ảnh về một thành phố biển đáng sống, về hình ảnh những chiến sĩ hải quân đang ngày đêm giữ vững biển đảo Việt Nam. Cùng với đó là hình ảnh của những ngư dân vùng biển đang nối tiếp truyền thống vươn khơi bám biển với những chuyến dong thuyền, thả lưới, giăng câu nơi biển khơi.

Triển lãm sẽ khai mạc vào thứ Sáu ngày 24/3/2023 và diễn ra đến hết ngày 31/3/2023 tại Nhà Trưng bày Hoàng Sa, đường Hoàng Sa, phường Thọ Quang, Quận Sơn Trà, TP. Đà Nẵng./.