Đạo luật "Foreign Exchange and Foreign Trade" yêu cầu một số nhà đầu tư nước ngoài báo cáo trước khi họ có kế hoạch mua hơn 1% cổ phần trong các công ty được chỉ định, so với ngưỡng 10% trước đó. Bước đi này đã tạo thêm rào cản trong việc đầu tư vào một nửa các công ty niêm yết trong nước, mặc dù một loạt các miễn trừ áp dụng cho các nhà đầu tư đã đăng ký, bao gồm hầu hết các công ty quản lý tài chính và tài sản.
Danh sách được công bố vào thứ Sáu đã phân loại các công ty vào 3 nhóm :
• Nhóm được miễn trừ hoàn toàn các hạn chế
• Một nhóm bao gồm khoảng 500 công ty hoạt động trong các ngành công nghiệp cốt lõi bao gồm năng lượng hạt nhân và quốc phòng
• Một nhóm lớn hơn gồm hơn 1.500 công ty trong các ngành không cốt lõi bao gồm phát thanh truyền hình và vận tải, nhóm này sẽ tuân theo các quy tắc ít nghiêm ngặt hơn.
Luật có hiệu lực vào thứ Sáu với việc thực thi đầy đủ sẽ bắt đầu vào ngày 7 tháng Sáu sau thời gian chuyển tiếp 30 ngày. Các cổ phiếu bluechips như Toyota Motor Corp, Sony Corp và SoftBank Group Corp thuộc nhóm tập đoàn hoạt động trong các lĩnh vực cốt lõi, trong khi các công ty như Nintendo Co. và Fanuc Corp nằm trong nhóm không cốt lõi.
Nhật Bản cho biết quy định này là cần thiết để bảo vệ an ninh quốc gia và so sánh với quy định được ban hành gần đây của Mỹ, trong khi các nhà phê bình cho rằng các động thái sẽ hạn chế đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài ngay trong thời điểm Nhật Bản nỗ lực để thúc đẩy thị trường vốn cổ phần.
Đạo luật giới hạn đầu tư áp dụng cho hơn một nửa các công ty niêm yết của Nhật (Nguồn: Bloomberg)
Tác động đối với thị trường của đạo luật này là tương đối hạn chế, mặc dù danh sách trên chiếm khoảng 40% vốn hóa thị trường của chỉ số Topix, nhóm chuyên gia Kathy Matsui, Hiromi Suzuki và Kazunori Tatebe của Goldman Sachs đã viết trong một báo cáo.
"Khi các nhà đầu tư chủ động nước ngoài có thể coi việc sửa đổi này là tạo thêm rào cản cho hoạt động đầu tư của họ, chúng tôi không nghĩ rằng đạo luật này có thể ngăn cản sự gắn kết của họ đối với các doanh nghiệp Nhật Bản", báo cáo của Goldman cũng lưu ý rằng "Có những rủi ro ngắn hạn nằm ở việc thanh toán nợ nước ngoài trong trường hợp hiểu biết không đầy đủ về đạo luật này và nguyên do đằng sau."
Miễn trừ rộng
Đạo luật này bao gồm một số lượng lớn các khoản miễn trừ được bổ sung sau những chỉ trích dành cho bản dự thảo, nghĩa là các quy tắc không áp dụng đối với các ngân hàng, nhà quản lý tài sản, quỹ phòng hộ và các giao dịch tần suất cao mà đã đăng ký với Cơ quan Dịch vụ Tài chính – đi kèm với điều kiện các thực thể trên tuân thủ với điều kiện nhằm hạn chế ảnh hưởng của họ tới công tác quản lý, bao gồm cả việc không trở thành thành viên hội đồng quản trị của công ty hoặc đăng kí bán tài sản.
Những bước đi này nhiều khả năng nhắm vào các doanh nghiệp nhà nước, khi mà việc nắm giữ bởi các nhà đầu tư Trung Quốc phần nào khiến Nhật Bản lo ngại. Nhật Bản cho biết các quỹ tài sản quốc gia mà "không tạo rủi ro an ninh quốc gia" cũng có thể được miễn trừ, đi kèm với điều kiện là các quyết định đầu tư được đưa ra mà không có sự can thiệp của chính phủ.
Top 10 các công ty "Cốt lõi" và "Không cốt lõi" của Nhật Bản tính theo vốn hóa thị trường (Nguồn: Bloomberg)
"Trung Quốc sẽ lưu ý điều này. Tuy nhiên hầu hết các quỹ quốc gia đều hoạt động độc lập với chính phủ"- Yuki Kanemoto nhà nghiên cứu cao cấp tạo Daiwa Institute of Reseach cho biết.
Một số công ty không thực sự liên quan tới an ninh quốc gia cũng lọt vào danh sách, từ nhà điều hành Tokyo Disneyland Oriental Land cho đến chuỗi cửa hàng golf Golf Do Co. Một số mục tiêu hiện tại và gần đây của các nhà đầu tư hoạt động cũng xuất hiện, bao gồm cả nhà điều hành địa điểm tổ chức buổi hòa nhạc Tokyo hay Shibaura Machine Co., trước đây gọi là Toshiba Machine, một mục tiêu của nhà đầu tư hoạt động gây tranh cãi Yoshiaki Murakami.
Fumio Matsumoto, chiến lược gia trưởng tại Okasan Securities Co., cho biết trong khi các nhà sản xuất điện tử và máy cắt cỏ dự kiến sẽ có tên trong danh sách, thì "có nhiều cổ phiếu vốn hóa nhỏ và trung bình trong danh sách hơn dự kiến, và thật khó để biết lý do tại sao họ đang ở đó."
"Cũng thật khó hiểu khi một số công ty trong cùng ngành nhưng công ty này thị được miễn trừ, công ty khác lại nằm trong danh sách" ông nói và lưu ý rằng trong khi Toyota và Honda Motor Co. có tên trong danh sách thì Nissan Motor thì không.
Đạo luật này cũng đưa ra một khuôn khổ để Nhật Bản nhanh chóng bảo vệ các ngành công nghiệp trọng tâm của quốc gia, với Fujifilm Holdings Corp, nhà sản xuất thuốc điều trị coronavirus tiềm năng Avigan, đã nằm trong danh sách cốt lõi. Hai công ty khác liên quan đến việc sản xuất thuốc, mà Nhật Bản đã quảng bá trên toàn thế giới như là một phương pháp điều trị virus mặc dù hiệu quả của nó vẫn chưa rõ ràng, cũng sẽ được thêm vào, tờ Yomiuri đưa tin hôm thứ Hai.
.jpg "Tập trung dồn tổng lực kéo giảm nợ thuế")
