ASEAN ước tính rằng sẽ có thêm 90 triệu người chuyển đến sống tại các thành phố vào năm 2030 và một điều quan trọng là phải đảm bảo có các giải pháp quy hoạch đô thị và phát triển bền vững, thông minh để có thể tiếp cận được với tất cả mọi người.
Sáng kiến của Singapore đã đặt nền tảng cho sự phát triển đô thị công bằng - thông qua ngôn ngữ Khung ASCN và tập trung vào các dự án định hướng tại địa phương.
Có rất nhiều nguồn tài trợ đáng kể đằng sau sáng kiến từ Mỹ, Nhật Bản, Úc và các nhà cho vay đa phương. Một tính năng chính của ASCN là quan hệ đối tác tài chính công-tư, giữa các thành phố hoặc chính phủ các nước ASEAN và với các đối tác bên ngoài.
Khi các nhà lãnh đạo Đông Nam Á làm việc với khu vực tư nhân và chính phủ nước ngoài, tất cả các bên có trách nhiệm hỗ trợ quy hoạch đô thị phù hợp với tất cả mọi người.
Các nhà lãnh đạo Đông Nam Á đang ủng hộ các nguyên tắc thành phố thông minh có thiện chí nhưng họ vẫn chưa rõ ai sẽ xác định những gì sẽ được thực hiện
Các nhà lãnh đạo ASEAN đã đồng ý tập trung vào hai loại dự án chính cho ASCN, đó là quy hoạch và phát triển tổng thể; và chính quyền đô thị năng động và thích ứng.
Cả hai dự án quy hoạch và quản trị sẽ tập trung vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, bao gồm những hiểu biết về công nghệ cung cấp dịch vụ. Khung này ưu tiên các dự án công dân và xã hội, y tế và phúc lợi, an toàn và an ninh, chất lượng môi trường, cơ sở hạ tầng được xây dựng, công nghiệp và đổi mới.
Tại thời điểm này, có một số kế hoạch cụ thể cho các dự án theo ASCN và vẫn còn phải xem các nhà lãnh đạo ASEAN sẽ có các sáng kiến cụ thể như thế nào. Năm ngoái, Kendra L. Smith của Đại học Stanford là tác giả của tạp chí Khoa học Mỹ đã hỏi một câu hỏi quan trọng về sự quan tâm hiện tại đối với các thành phố thông minh là: “Ai sẽ quyết định thành phố thực sự cần gì và sẽ hoạt động như thế nào?”
Các kiến trúc sư của dự án đã tuyên bố sẽ tiếp cận với phương châm “không bỏ lại bất kỳ ai”, nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy điều này sẽ như thế nào và ai là người quyết định liệu các dự án ASCN có công bằng hay không. Khi dự án tiến lên, các chính phủ sẽ phát triển Kế hoạch hành động dành riêng cho thành phố để phát triển thành phố thông minh. Nhưng đã có sẵn một vài ví dụ.
Singapore đặt nền móng cho các quốc gia thành viên ASEAN xây dựng kế hoạch ASCN dành riêng cho thành phố của họ, nhưng họ đã lên kế hoạch cho các quốc gia thành viên để tạo ra các sáng kiến phù hợp với thực tế địa phương và rất ít thành viên đưa ra biện pháp cụ thể.
Thái Lan là một trong số ít các quốc gia đã vạch ra kế hoạch cụ thể. Bộ trưởng Kinh tế và Xã hội Kỹ thuật số Pichet Durongkaveroj nói rằng sáng kiến này sẽ bao gồm các dự án sử dụng dữ liệu thời gian thực để cải thiện lưu lượng giao thông ở Bangkok.
Pichet cũng nói rằng một dự án khác sẽ hoạt động để đảm bảo an toàn cho khách du lịch ở các khu vực như Phuket. Mặc dù đây là một bước quan trọng để tăng doanh thu du lịch nhưng nó đặt ra câu hỏi về việc các sáng kiến ASCN sẽ cải thiện chất lượng cuộc sống cho cư dân bình thường như thế nào.
Để phát triển bền vững và công bằng, các dự án phát triển thông minh nên được định hướng tại địa phương
Theo Tan Chee Haw, giám đốc dự án thành phố thông minh của Singapore, ASCN nên tập trung vào ba trụ cột: nền kinh tế kỹ thuật số - để tạo việc làm và cơ hội kinh doanh mới; quản trị kỹ thuật số - để chuyển các dịch vụ của chính phủ sang mô hình trung tâm của công dân và xã hội kỹ thuật số - để cải thiện kiến thức kỹ thuật số và làm việc đảm bảo rằng những lợi ích của việc phát triển đô thị thông minh được phân bổ công bằng.
Nếu những nhà lãnh đạo ASEAN tuân theo các hướng dẫn này, các dự án ASCN có thể mang lại lợi ích kinh tế phân phối công bằng và có thể tiếp cận công nghệ. Nhưng các nhà lãnh đạo phải kết nối với cộng đồng địa phương ở các thành phố này và hợp tác với họ để phát triển các dự án đáp ứng nhu cầu của họ.
Indonesia đã triển khai một dự án lấy người dân làm trung tâm với chương trình Smart Kampong tại Banyuwangi. Đây là một ngôi làng ở Indonesia; dự án nhằm mục đích giúp kết nối cư dân địa phương với các dịch vụ và tài nguyên của chính phủ, nhằm mang lại cho họ chất lượng cuộc sống như cư dân đô thị. Nó đã tạo ra một số kết quả hữu hình. Qua dự án, hầu hết khu vực một triệu người dân đã nhận được truy cập internet miễn phí. Dự án đã hoạt động được hai năm và hiện là một phần của sáng kiến ASCN.
Khuôn khổ của ASCN chỉ ra rằng các dự án sẽ giải quyết vấn đề nghèo đói, bất bình đẳng gia tăng, (và) phân chia thành thị - nông thôn. Các tài liệu tham khảo cụ thể về bất bình đẳng là một bước quan trọng, và trong khi Singapore đã giúp đưa vào các ngôn ngữ từ đồng bào các quốc gia ASEAN, từng nhà lãnh đạo ASEAN sẽ là người ra quyết định để đảm bảo rằng các thiết kế dự án phù hợp với các mục tiêu này.
Điều quan trọng là khung này cũng đề cập đến việc giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. ASCN phải phát triển các công cụ giảm thiểu khí hậu và có thể được thực hiện trên toàn khu vực.
Thái Lan đã công bố dự án Amata Smart City Chon, sẽ hợp tác với Liên minh Giải pháp đô thị Yokohama để xây dựng một mạng lưới thông minh - một mạng lưới điện đô thị đáp ứng, có thể điều khiển và thích nghi. Vì thành phố Amata, thành phố Chonata đóng góp 40 tỷ đô la Mỹ hàng năm cho GDP của Thái Lan, các sáng kiến có thể làm giảm lượng khí thải carbon và có tác động đáng kể đến môi trường.
Những dự án ASCN cũng phải đưa ra các biện pháp giảm nhẹ rủi ro về khí hậu hoạt động cho các “thành phố thứ hai” - các thành phố nhỏ hơn trong khu vực - đó là những đối thủ nặng ký về kinh tế và công nghiệp. Cách chắc chắn nhất để tạo ra các giải pháp giảm thiểu khí hậu hiệu quả hoạt động trong từng bối cảnh cụ thể là hợp tác với cư dân địa phương và hỏi họ nên và không nên làm gì.
Tuyên bố tuyệt vời của chủ tịch ASEAN Singapore là lời kêu gọi hướng phát triển theo ngữ cảnh, phù hợp với địa phương xung quanh các thành phố thông minh. Nhưng các nhà lãnh đạo thành phố và quốc gia phải suy nghĩ chính chắn để đảm bảo rằng các Kế hoạch Hành động dành riêng cho Thành phố thể hiện các nguyên tắc này.
Khi các nhà tài chính quốc tế chuyển sang hỗ trợ ASCN, các nhà lãnh đạo Đông Nam Á phải tuân thủ các nguyên tắc sáng kiến
Ngân sách để thúc đẩy các dự án ASCN đã có sẵn nhưng các nhà lãnh đạo ASEAN không nên hành động quá nhanh để tạo ra các dự án chỉ vì đã có sẵn vốn. Khung này cũng đã đưa ra các kế hoạch tiếp cận Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển Châu Á, Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng Châu Á và Trung tâm Cơ sở hạ tầng Toàn cầu để tài trợ.
Vào tháng 3, cựu Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull đã cam kết tạo ra một quỹ đầu tư 30 triệu đô la Mỹ để tài trợ cho sự phát triển thành phố thông minh trong ASEAN. Tại cuộc họp ASCN khai mạc vào tháng 7, Tổ chức Ngoại thương Nhật Bản (JETRO) và Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) đã ký kết để hỗ trợ các sáng kiến ASCN.
Khoản tài trợ này đến từ các nguồn có hồ sơ theo dõi hỗ trợ phát triển từ trên xuống cho phép hỗ trợ các nhà lãnh đạo Đông Nam Á, xã hội dân sự và các đối tác ASCN để thúc đẩy các nguồn tài trợ này để hỗ trợ các dự án đúng với mục tiêu của ASCN - đặc biệt là sử dụng công nghệ như một phương tiện để cải thiện chất lượng cuộc sống ở 26 thành phố Đông Nam Á này.
Các chủ đề mà Singapore đưa ra trên cương vị chủ tịch ASEAN là sự đổi mới và khả năng phục hồi, cung cấp rất nhiều thông tin trong việc xây dựng các nguyên tắc của ASCN. Sáng kiến này đã huy động được nguồn vốn đáng kể dưới sự lãnh đạo của Singapore, quá đủ để tạo rat hay đổi ở các thành phố Đông Nam Á. Hiện tại, các nhà lãnh đạo Đông Nam Á và các đối tác ASCN đang hợp tác với các cư dân đô thị để xây dựng các sáng kiến trong nước đổi mới mang lại lợi ích công bằng cho các thành phố ASEAN. Nếu các thành phố ASCN có thể tiến lên theo các kế hoạch cụ thể, đó sẽ là một bước tiến vượt bậc để trở nên vững chắc hơn về mặt xã hội và tăng trưởng bền vững hơn.
