Chuyển đổi số và các xu thế tương lai

Từ các nghiên cứu chuyên sâu

Trải qua 17 lần Hội nghị, FAIR đã và đang được các chuyên gia, nhà khoa học đánh giá cao, khẳng định vị thế quan trọng trong lĩnh vực CNTT của đất nước.

FAIR lần thứ XVIII mang tới Hội nghị những thông tin, kết quả nghiên cứu mới nhất trong nước về 7 lĩnh vực chuyên môn gồm: Trí tuệ nhân tạo (AI) và ứng dụng 1; AI và ứng dụng 2; khoa học dữ liệu; hệ thống thông tin; xử lý ảnh và thị giác máy tính; xử lý ngôn ngữ tự nhiên; an toàn thông tin mạng.

Điển hình của các kết quả nghiên cứu có thể kể đến như: tối ưu hóa mô hình K-Anonymity bằng thuật toán lai thỏ nhân tạo và chim hải âu bắc cực nhằm nâng cao tiện ích dữ liệu sau ẩn danh; mô hình dự báo tần suất hỗn hợp với phân tách chuỗi thời gian: một ứng dụng dự báo thời tiết tại Việt Nam; cải tiến phân cụm mờ bằng thuật toán huấn luyện đội bóng và tối ưu hóa Kepler giúp phân loại bệnh hô hấp: cúm, COVID-19 và viêm phổi; nghiên cứu mô hình kết hợp các thiết bị không người lái, 5G, AI và điện toán biên nhằm hướng tới tự động hóa toàn phần cho hệ thống giám sát nông nghiệp thông minh; đánh giá khả năng giải thích của mô hình học sâu trên tập dữ liệu bệnh lá lúa bằng Eigen-Cam; khai thác dữ liệu cảm xúc theo thời gian từ tripadvisor nhằm cải thiện dự báo chuỗi thời gian với MLP; nghiên cứu khả năng phát hiện các loại UAV cỡ nhỏ/siêu nhỏ của ra đa truyền thống và ra đa lượng tử…

Đến chuyển đổi số và các xu thế tương lai

PGS.TS Phạm Văn Đông, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội cho biết, S.T.I.D (Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số) đang diễn biến rất nhanh, đột phá, tác động sâu rộng và đa chiều trên phạm vi toàn cầu. S.T.I.D ngày càng trở thành nhân tố quyết định đối với năng lực cạnh tranh của mỗi quốc gia. Công nghệ số được xác định là “gốc rễ” của mọi mô hình tăng trưởng nhanh và bền vững sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số,... làm thay đổi phương thức quản lý nhà nước, mô hình sản xuất kinh doanh, tiêu dùng và đời sống văn hóa, xã hội.

Nghị quyết 57 và Nghị quyết 68 đã đề cập đến mô hình hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp để tạo ra một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và nền kinh tế tri thức. Trong bối cảnh đó, việc tăng cường hợp tác, trao đổi học thuật, tìm kiếm những hướng nghiên cứu mới mà đặc biệt là các hướng nghiên cứu liên ngành, đa lĩnh vực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội là xu thế tất yếu đối với các nhà khoa học.

FAIR lần thứ XVIII cũng mang đến nhiều thông tin mới nhất về lĩnh vực CNTT phục vụ phát triển đất nước trong bối cảnh chuyển đổi số (CĐS).

Chia sẻ thêm về vấn đề trên, TS. Nguyễn Nhật Quang, Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ (VINASA) cho rằng CĐS là xu thế tất yếu, không chỉ với doanh nghiệp mà còn với cả nền kinh tế và xã hội. Theo TS. Nguyễn Nhật Quang, nhiều tổ chức thường nhầm lẫn giữa số hóa và CĐS. Trên thực tế, CĐS không chỉ là việc áp dụng công nghệ mới hay đưa dữ liệu từ giấy tờ sang máy tính, mà là một quá trình thay đổi căn bản mô hình quản trị, phương thức hoạt động và cách thức cung cấp sản phẩm - dịch vụ.

TS. Nguyễn Nhật Quang nhấn mạnh ba trụ cột quan trọng trong tiến trình này gồm: Chính phủ số - kinh tế số - xã hội số. Trong đó, Chính phủ số đóng vai trò kiến tạo môi trường chính sách minh bạch, thuận lợi; kinh tế số thúc đẩy doanh nghiệp tái cấu trúc mô hình kinh doanh, khai thác dữ liệu và đổi mới sáng tạo; xã hội số tạo điều kiện để mọi người dân được tiếp cận công nghệ, phát triển kỹ năng số và tham gia sâu vào nền kinh tế số.

Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ VINASA cũng lưu ý rằng, dữ liệu chính là “nguồn tài nguyên mới” trong kỷ nguyên số, cần được coi là “tài sản chiến lược”. Theo TS. Nguyễn Nhật Quang, dự báo CĐS sẽ tiếp tục mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc nâng cao năng suất lao động, cải thiện năng lực cạnh tranh và hội nhập quốc tế. Nếu tận dụng tốt, Việt Nam có thể rút ngắn khoảng cách phát triển so với các quốc gia tiên tiến, đồng thời tạo ra môi trường xã hội minh bạch, linh hoạt, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm. Xã hội số hướng đến việc phát triển văn hóa số, kỹ năng số…, đảm bảo mọi người dân đều được tiếp cận và hưởng lợi từ thành quả của công nghệ số - đây chính là xu hướng trong tương lai.

Chia sẻ về tương lai của công nghệ số, GS.TS Trần Xuân Tú, Viện CNTT (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng, sự phát triển nhanh chóng của Internet vạn vật (IoT) đang làm thay đổi mạnh mẽ các ngành công nghiệp, đời sống xã hội và sinh hoạt hằng ngày.

Tuy nhiên, thế hệ thiết bị IoT tiếp theo đang phải đối mặt với 3 thách thức lớn mang tính hội tụ.

Một là nhu cầu vận hành siêu tiết kiệm năng lượng - hướng tới các thiết bị có thể hoạt động lâu dài, thậm chí không cần pin, hoặc sử dụng công nghệ thu năng lượng từ môi trường.

Hai là bảo mật hiệu quả - phải được tích hợp từ phần cứng đến phần mềm ngay từ đầu, nhằm bảo đảm khả năng chống lại các mối đe dọa an ninh mạng ngày càng phức tạp.

Ba là gia tăng trí tuệ tại biên thông qua việc ứng dụng AI nhẹ (lightweight AI) và các thuật toán thích ứng, giúp thiết bị có thể hoạt động tự chủ và thông minh trong môi trường động.

Để đáp ứng những yêu cầu phát triển, cần xây dựng nền tảng công nghệ vững chắc kết hợp với các nghiên cứu chuyên sâu, nhằm hiện thực hóa các hệ thống IoT vừa tiết kiệm năng lượng, vừa an toàn, vừa thông minh. Đây chính là xu hướng phát triển tất yếu của IoT trong giai đoạn tới./.