Ảnh mang tính chất minh họa |
“Suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống” là khái niệm chỉ những hiện tượng, biểu hiện tiêu cực, không bình thường đã và đang diễn ra trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có các cán bộ, đảng viên trẻ, với các biểu hiện như: mơ hồ, mất cảnh giác trước âm mưu của kẻ thù; lười học tập, lười suy nghĩ, không thường xuyên tiếp nhận thông tin mới; tha hóa đạo đức, lối sống; hoài nghi về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, về sự lãnh đạo của Đảng; phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vô nguyên tắc…
Mặc dù không chiếm đa số nhưng tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống nêu trên đã và đang có tác động tiêu cực đến sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta hiện nay. Nó làm thay đổi, lệch lạc những chuẩn mực, thang bậc giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc và cách mạng, ảnh hưởng đến sự trường tồn của dân tộc và sự phát triển của đất nước.
1. Những nguyên nhân gây nên hiện tượng lệch lạc, suy thoái về tư tưởng chính trị trong một bộ phận cán bộ, đảng viên trẻ
Nguyên nhân sâu xa của sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên trẻ trước hết là do thiếu sự tu dưỡng, rèn luyện, học tập. Vì vậy, trước tính chất phức tạp của thời kỳ quá độ và những tác động tiêu cực của cơ chế kinh tế thị trường, đặc biệt là khả năng kích thích lối sống thực dụng của cơ chế này, một bộ phận cán bộ, đảng viên trẻ có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Cùng với đó là sự tác động của đạo đức, lối sống tư sản, hưởng thụ của nước ngoài trong điều kiện toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và bùng nổ công nghệ thông tin. Một nguyên nhân khách quan nữa là sự chống phá của các thế lực thù địch.
Bên cạnh đó, chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chưa cao; công tác quản lý đảng viên trẻ chưa thật sự chặt chẽ; sinh hoạt đảng chưa nền nếp, nội dung sinh hoạt nhìn chung còn nghèo nàn, tự phê bình và phê bình yếu; động cơ phấn đấu vào Đảng của một số người trẻ có biểu hiện lệch lạc; kỷ luật, kỷ cương ở nhiều tổ chức đảng không nghiêm;... Đặc biệt, tinh thần trách nhiệm, ý thức tự giác, tính chiến đấu, tính đảng ở nhiều cán bộ, đảng viên trẻ còn yếu. Trên thực tế, công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên trẻ còn thiếu sự tổ chức, phối hợp giữa các ngành, các cấp.
2. Đổi mới nội dung, hình thức, phương tiện... góp phần đấu tranh phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên trẻ
Những hạn chế, yếu kém trên có phần do nguyên nhân khách quan, nhưng nguyên nhân chủ quan mới là nguyên nhân chủ yếu. Ở đây, vai trò chủ thể nhận thức và hoạt động của cán bộ, đảng viên trẻ cần được phát huy một cách cao độ hơn bao giờ hết. Công tác giáo dục, bồi dưỡng tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên trẻ cần được coi trọng đúng mức.
Một là, phát huy cao độ vai trò của cấp ủy đảng các cấp trong công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên trẻ; kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: "Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong" và: "Có học tập lý luận Mác - Lênin mới củng cố được đạo đức cách mạng, giữ vững lập trường, nâng cao sự hiểu biết và trình độ chính trị, mới làm được công tác Đảng giao phó cho mình"; "Có nắm vững được đường lối, chính sách mới thấy rõ phương hướng tiến lên của cách mạng, mới hiểu rõ mình phải làm gì và đi theo phương hướng nào để thực hiện mục đích của Đảng".
Từ những lời dạy của Người, trong bối cảnh hiện nay, công tác giáo dục chính trị cần được đẩy mạnh, nhằm tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động trong mỗi cán bộ, đảng viên trẻ. Bằng hành động cụ thể, mỗi đảng viên của Đảng không phân biệt tuổi đời, tuổi Đảng, đều phải phải gương mẫu trong lối sống, thực sự “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”, ra sức phục vụ lợi ích chung của giai cấp, của nhân dân, luôn đặt lợi ích của Đảng, của nhân dân lên trên lợi ích cá nhân; không ngừng rèn luyện ý thức tổ chức kỷ luật, chấp hành nghiêm chủ trươngcủa Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Hai là, thông qua tự phê bình, phê bình để phòng chống suy thoái đạo đức của cán bộ, đảng viên trẻ.
Hồ Chí Minh cho rằng, tự phê bình và phê bình là việc phải làm thường xuyên như “rửa mặt hàng ngày” của mỗi cán bộ, đảng viên. Tự phê bình là tự soi mình sẽ thấy rõ mình hơn nhận rõ thiếu sót, sửa chữa khuyết điểm mà gìn giữ đạo đức, lối sống để ngày càng tiến bộ và có tự phê bình nghiêm túc thì mới khuyến khích được người khác phê bình mình. Để tự phê bình và phê bình hiệu quả, đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên trẻ phải tự giác học tập và rèn luyện đạo đức, lối sống; trong sinh hoạt phải đề cao nguyên tắc tập trung dân chủ, nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Trong tự phê bình và phê bình phải thể hiện trách nhiệm cá nhân, có thái độ thực sự cầu thị, biết lắng nghe ý kiến phê bình của người khác. Trong sinh hoạt, tự phê bình và phê bình phải bảo đảm tính giáo dục, tính chiến đấu cao, giúp cho cán bộ, đảng viên trẻ sau mỗi lần sinh hoạt trưởng thành hơn về nhận thức tư tưởng, tinh thần đoàn kết, ý thức đấu tranh chống những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân.
Cán bộ, đảng viên trẻ phải qua hoạt động thực tiễn, trui rèn trong các phong trào hành động cách mạng, gắn bó mật thiết với quần chúng nhân dân để trưởng thành. Qua hoạt động thực tiễn, tiếp xúc với công việc, với quần chúng, cán bộ, đảng viên trẻ có điều kiện rèn luyện, phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế, khuyết điểm để hoàn thiện mình.
Ba là, phát huy vai trò các tổ chức chính trị - xã hội và quần chúng nhân dân, báo chí và dư luận xã hội trong phòng, chống suy thoái đạo đức của cán bộ, đảng viên trẻ.
Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức, đoàn thể nhân dân trong phòng, chống suy thoái đạo đức của cán bộ, đảng viên trẻ. Tiếp thu có chọn lọc các ý kiến đóng góp của quần chúng nhân dân, các tổ chức, đoàn thể đối với tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên trẻ nhằm kịp thời phát hiện những sai lầm, khuyết điểm và có biện pháp đấu tranh, xử lý hiệu quả. Bên cạnh đó, phải làm tốt việc nêu gương điển hình tiên tiến, nêu gương người tốt, việc tốt nhằm khuyến khích cán bộ, đảng viên trẻ tự giác học tập và rèn luyện, gương mẫu trong đạo đức và lối sống để nhân dân noi theo.
Bên cạnh phản biện của các cấp mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân, cần tạo nên những diễn đàn trao đổi trên báo chí, thông tin đại chúng nhằm thu hút sự tham gia thảo luận đóng góp ý kiến phản biện của các tầng lớp nhân dân về các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là những chủ trương, chính sách có liên quan, tác động đến đông đảo nhân dân. Để phản biện xã hội phát huy được vai trò tích cực, đòi hỏi phải có định hướng, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, bám sát mục tiêu của phản biện xã hội. Tăng cường cơ chế giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội đối với hoạt động của các tổ chức, cơ quan trong hệ thống chính trị. Phát huy vai trò của nhân dân trong việc giám sát đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, kể cả nơi công tác và nơi cư trú.
Phát huy vai trò của báo chí, truyền thông. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước về hoạt động báo chí theo phương châm phát triển đi đôi với quản lý tốt. Quy hoạch hệ thống báo chí cân đối, đồng bộ, hợp lý. Bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật, chế độ chính sách về báo chí. Đổi mới và nâng cao chất lượng quản lý, đào tạo cán bộ báo chí. Tăng cường công tác nghiên cứu lý luận và khoa học về thông tin - báo chí dành cho đối tượng cán bộ, đảng viên trẻ.
Trước sự biến đổi phức tạp của tình hình thế giới và yêu cầu mới của nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, vấn đề nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng là tất yếu khách quan. Mỗi cán bộ, đảng viên của Đảng hãy nỗ lực phấn đấu vươn lên, ra sức xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh, giữ vững bản lĩnh chính trị, tận dụng tốt thời cơ, quyết tâm vượt qua mọi nguy cơ, thách thức; lãnh đạo cơ quan, đơn vị khắc phục triệt để những hạn chế, khuyết điểm; phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao, chuẩn bị tốt mọi điều kiện để vững tin bước vào thời kỳ mới; sát cánh kề vai cùng nhân dân cả nước xây dựng đời sống ấm no, tự do, hạnh phúc; góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân thực hiện thắng lợi mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; góp phần thiết thực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.