Nhiều doanh nghiệp vận tải tiên phong dùng camera AI giám sát hành khách, lái xe đeo khẩu trang chống dịch COVID-19

Ngồi ở nhà cũng kiểm soát được hành khách, lái phụ xe chấp hành quy định phòng, chống dịch

Tìm hiểu của phóng viên Báo Sức khỏe và Đời sống cho thấy, khi hoạt động tiêm vaccine được các địa phương triển khai trên diện rộng, dịch bệnh được khống chế một phần tại các điểm nóng thì các hoạt động thường ngày của xã hội sẽ dần được tái khởi động. Để đảm bảo việc tái hoạt động một cách an toàn, các doanh nghiệp dịch vụ vận tải hành khách đã nhanh chóng áp dụng công nghệ hiện đại nhằm phòng, chống dịch một cách hiệu quả.

Ông Lê Xuân Hiệu, quản lý đội xe Công ty TNHH Vận tải Du lịch & Dịch vụ thương mại Long Hiền (số 5 Nguyễn Tri Phương, Hoà Cường Bắc, Hải Châu, Đà Nẵng) cho biết: “Hiện chúng tôi đã triển khai tính năng giám sát đeo khẩu trang chống dịch cho 30 đầu xe của doanh nghiệp, chủ yếu là các xe chở công nhân tại khu công nghiệp Dung Quất (Quảng Ngãi).

Sau gần một tháng cài đặt tính năng, chúng tôi đã ghi nhận được rất nhiều trường hợp không đeo khẩu trang trên xe để kịp thời nhắc nhở, giảm thiểu nguy cơ lây lan dịch bệnh trong môi trường khép kín trên xe. Đây là tính năng rất hay và hữu ích, hỗ trợ đặc lực cho công tác quản lý nhân viên, hành khách, nâng cao ý thức chống dịch của mỗi cá nhân trong tình hình dịch bệnh căng thẳng hiện nay. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ sớm cài đặt tính năng này cho toàn bộ đội xe của doanh nghiệp”.

Cũng áp dụng công nghệ mới vào công tác quản lý vận tải, ông Vũ Văn Thi – Trưởng phòng Kỹ thuật Điều độ Công ty Cổ phần ô tô vận tải Hà Tây (Hà Nội) cho rằng: “Dù biết luôn phải đeo khẩu trang khi đi xe buýt, nhưng lúc ở trên xe, nhiều hành khách thường kéo khẩu trang xuống. Thậm chí, có lúc ở bến xe, khi bắt đầu xếp khách thì phụ xe, lái xe chủ quan, lơi là bỏ khẩu trang xuống nói chuyện.

Những trường hơp này đều được hệ thống camera thông minh ghi nhận và gửi ngay cảnh báo về cho quản lý, ngay lập tức, tôi để gọi điện thông báo luôn cho chủ xe, nhắc nhở khách hàng, nghiêm cấm việc bỏ khẩu trang kể cả khi xe ít khách. Từ khi áp dụng công nghệ này đến nay, tôi nhận thấy tính năng “Cảnh báo không đeo khẩu trang” rất hữu ích, giúp hành khách rất yên tâm hơn khi đi xe. Hiện nay doanh nghiệp tôi đã triển trên xe buýt tuyến số 72 với 12 đầu xe, dự kiến sẽ triển khai thêm 14 đầu xe nữa trong thời gian tới”.

Công nghệ hiện đại cần được sớm nhân rộng trên toàn quốc

Thông tin từ cơ quan của Bộ GTVT Việt Nam cho thấy, từ tháng 6/2021, một doanh nghiệp Việt đã ứng dụng thành công AI và cung cấp miễn phí dịch vụ cho doanh nghiệp vận tải. Công nghệ AI kết nối với camera trực tuyến trên phương tiện vận tải, sẽ đưa ra cảnh báo nếu hành khách và nhân viên trên xe không đeo khẩu trang hoặc đeo không đúng cách. Cảnh báo còn tự động gửi tới doanh nghiệp vận tải, lái xe và phụ xe.

Tháng 6 và tháng 7/2021, doanh nghiệp công nghệ này đã triển khai cho 40 doanh nghiệp vận tải với khoảng 1.000 đầu xe vận tải khách, xe chở công nhân và chuyên gia. Kết quả đã giảm 3 lần số người không đeo khẩu trang hoặc đeo khẩu trang không đúng cách, so với trước khi áp dụng công nghệ này để cảnh báo.

Đại diện doanh nghiệp chia sẻ: “Nếu như trước kia doanh nghiệp vận tải phải cử nhân sự thanh kiểm tra rải rác trên đường hoặc cắt cử các nhân sự liên tục nhìn vào máy tính xem có bao nhiêu khách từng chặng để tránh thất thoát. Nay còn lại phải xem trên xe có bao nhiêu người không đeo khẩu trang để gọi điện nhắc nhở nên rất mệt mỏi và tốn nguồn nhân lực. Nhưng với công nghệ này, doanh nghiệp có thể xử lý hàng trăm, hàng nghìn xe trong cùng một đơn vị thời gian, thậm chí không cần nhân lực giảm sát”. Đại diện doanh nghiệp này cũng cho hay: “Chúng tôi sẵn sàng cung cấp dịch vụ miễn phí cho ngành vận tải, góp sức cùng Chính phủ chống dịch”.

Cũng tham gia cung ứng các biện pháp quản lý vận tải hiện đại tại Việt Nam, đại diện Công ty TNHH Phát triển công nghệ Điện tử Bình Anh (BA GPS) cho biết, công nghệ giám sát mới sẽ giúp phát hiện, cảnh báo những trường hợp hành khách, nhân viên của nhà xe không đeo khẩu trang hoặc đeo khẩu trang không đúng cách để phòng ngừa Covid-19 mà các cơ quan chức năng và cơ quan báo chí cảnh báo thời gian qua.

Hệ thống phân tích này được kết nối với camera trên xe để lấy dữ liệu hình ảnh, sau đó công nghệ AI sẽ tự động phân tích và gửi thông báo về đơn vị vận tải mỗi khi phát hiện có người không đeo khẩu trang hoặc đeo khẩu trang không đúng cách. Hệ thống còn đánh dấu ô xanh những khuôn mặt đeo khẩu trang và ô đỏ những khuôn mặt không đeo khẩu trang.

Tính năng “Cảnh báo không đeo khẩu trang” sẽ giúp người dân yên tâm hơn khi di chuyển bằng xe chở khách, nâng cao ý thức tuân thủ 5K, giảm thiểu lây lan dịch bệnh trong môi trường đông người, khép kín, dễ lây nhiễm trên xe và khó truy vết khi phát hiện ca mắc Covid-19. Công nghệ này cũng sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp vận tải nhắc nhở từ xa nếu xảy ra việc hành khách, lái xe, phụ xe vi phạm về việc không đeo khẩu trang.

Chủ tịch BA GPS Đào Thanh Anh chia sẻ: "Công nghệ AI không có gì là xa vời với chúng ta và những công ty công nghệ trong nước. Với ngành vận tải, AI không chỉ mang lại nhiều lợi ích cho chủ xe, mà còn nâng cao an toàn cho mọi hành khách đi xe. Môi trường xe khách, xe buýt, xe chở công nhân, xe chở học sinh… khép kín, bật điều hòa, yếm khí nên dễ lây nhiễm và khó truy vết khi gặp ca Covid-19. Tôi hi vọng, tính năng cảnh báo không đeo khẩu trang trên xe sẽ góp sức cùng xã hội đẩy lùi đại dịch”.

Vị này cho biết, thời gian tới, BA GPS sẽ tiếp tục áp dụng công nghệ AI để giúp các doanh nghiệp vận tải tối ưu quản lý và nhận được những cảnh báo sớm nhằm nâng cao an toàn cho người đi xe, một số tính năng khác cũng sẽ sớm đi vào hoạt động như: Đếm người trên xe, cảnh báo tài xế sử dụng điện thoại, không đeo dây an toàn, xe mở cửa khi chạy, cảnh báo có người bị bỏ quên trên xe, kết nối camera nhiệt để tự động phát hiện khi nhiệt độ cơ thể khác thường.

Khi nới lỏng giãn cách, các nước chống dịch trên phương tiện vận tải như thế nào?

Ngay sau khi nới lỏng giãn cách xã hội, nhiều nước trên thế giới đã áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) kết nối hệ thống camera giám sát, để phòng chống dịch Covid-19 trên các phương tiện vận tải. Tại Mỹ, Bộ Giao thông vận tải nước này đã tài trợ 600.000 USD cho NJ Transit, một công ty vận tải công cộng đi đầu trong ứng dụng công nghệ AI kết nối camera giám sát, nhằm phát hiện không đeo khẩu trang, đo đếm mật độ hành khách…

Tại các quốc gia đông dân như Trung Quốc, Ấn Độ, Mỹ,… từ năm 2020 đã triển khai các công nghệ nhận diện khẩu trang, theo dõi mật độ hành khách trên các phương tiện công cộng như tàu điện ngầm, xe buýt thông qua hệ thống camera ngay khi nới lỏng giãn cách xã hội. Thậm chí, một công ty vận tải hàng hóa tại Ấn độ áp dụng AI để  giám sát công nhân đeo khẩu trang và thực hiện giãn cách liên tục tại các điểm bốc dỡ/giao hàng. Thuật toán AI sẽ phân tích một lúc hơn 300 vị trí để thực hiện giãn cách liên tục 24/7, kèm theo sử dụng nhiệt kế, khử khuẩn và đo nồng độ oxy trong máu.   

Tại Pháp, giữa năm 2020, hệ thống camera trên các phương tiện công cộng được tích hợp thêm AI để theo dõi xem hành khách có đeo khẩu trang hay không, do công ty DatakaLab phát triển. Tương tự như các nước Châu Âu, chính phủ Pháp đã tuyên bố đeo khẩu trang là điều cần thiết và bắt buộc trên các phương tiện giao thông công cộng, trong các trường trung học. Quy định này được đưa ra ngay sau khi nới lỏng giãn cách xã hội. Theo lời của Thủ tướng Pháp Edouard Philippe, biện pháp này có khả năng  cứu sống hơn 60.000 người. Chính phủ Pháp đang xem xét để đưa ra mức xử phạt 135 EUR cho bất kỳ ai bị phát hiện không đeo khẩu trang trên tàu điện ngầm, xe lửa, xe buýt hoặc taxi.

Hiện nay, AI đã được tích hợp vào camera an ninh của hệ thống tàu điện ngầm Paris, các xe buýt ở thành phố Cannes và các hệ thống giám sát công cộng hiện có trên khắp nước Pháp. Được biết, hệ thống sẽ phát hiện các cá nhân không đeo khẩu trang trong khoảng thời gian 15 phút, tổng hợp tất cả thông tin được ghi lại, cung cấp các cơ quan chức năng thu thập để xem xét.

Tại thành phố Trabzon, Thổ Nhĩ Kỳ, chính quyền thành phố đã cho lắp đặt các camera gương tại mọi trạm xe buýt vào cuối năm 2020. Các camera này có thể phát hiện người không đeo khẩu trang hoặc đeo không đúng cách. Khi họ nhìn vào các camera gương này, hành khách sẽ thấy hình virus Covid-19 khổng lồ che kín khuôn mặt của mình để nhắc nhở họ thực hiện nghiêm túc biện pháp đeo khẩu trang, tránh bị xử phạt với mức phạt lên tới 115 USD.

Uber - một trong những nhà dịch vụ taxi lớn nhất thế giới, cũng sử dụng công nghệ AI trên quy mô toàn cầu để đảm bảo rằng các tài xế của họ đang đeo khẩu trang, thông qua với việc gọi điện cho các tài xế để lấy ảnh selfie. Tài xế phải tuân thủ điều này để xác minh rằng mình đã đeo khẩu trang đúng quy định. Thậm chí, Uber còn cho lắp màn chắn 20.000 taxi và 100.000 xe tuktuk để tăng độ tin cậy, giảm tránh lây nhiễn giữa lái xe và hành khách.