Quan hệ Việt Nam - Hàn Quốc: Hành trình hơn 30 năm gắn bó và phát triển toàn diện
Trải qua hơn ba thập kỷ kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1992, mối quan hệ giữa Việt Nam và Hàn Quốc đã đạt được những bước tiến vượt bậc, từ Đối tác Toàn diện (2001), Đối tác Chiến lược (2009) đến Đối tác Chiến lược Toàn diện (2022). Đây là một minh chứng rõ nét cho sự gắn bó, tin cậy và hợp tác hiệu quả giữa hai quốc gia, vượt qua những biến động của tình hình khu vực và quốc tế.
Quan hệ chính trị: Nền tảng tin cậy vững chắc
Trong quan hệ chính trị, Hàn Quốc coi trọng quan hệ với Việt Nam và ASEAN nói chung, coi Việt Nam là đối tác trọng tâm trong chính sách đối ngoại tại khu vực Đông Nam Á và trong Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Hàn Quốc.
Tháng 7/2021, tại cuộc điện đàm với cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Tổng thống Hàn Quốc Mun Che In khẳng định, Việt Nam và Hàn Quốc đều là đối tác quan trọng của nhau, trong đó Việt Nam là trọng tâm trong “Chính sách hướng Nam mới” của Hàn Quốc. Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol nhấn mạnh, cá nhân ông và Chính phủ Hàn Quốc luôn coi trọng và mong muốn phát triển hơn nữa quan hệ với Việt Nam.
Các cuộc tiếp xúc, trao đổi đoàn cấp cao giữa hai nước được duy trì đều đặn, với nhiều chuyến thăm quan trọng của lãnh đạo hai bên. Tính đến nay, Tổng Bí thư và Chủ tịch nước Việt Nam đã 3 lần thăm Hàn Quốc; Thủ tướng Chính phủ có 7 chuyến thăm, và Chủ tịch Quốc hội thăm Hàn Quốc 6 lần. Ngược lại, Hàn Quốc cũng có 10 chuyến thăm Việt Nam của các Tổng thống, 3 chuyến thăm của Thủ tướng và 11 chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội.
Hợp tác trên các kênh Đảng và Quốc hội cũng đạt nhiều kết quả tích cực, tạo nên sự gắn kết giữa các cơ quan lập pháp và chính trị hai nước. Đảng Cộng sản Việt Nam đã ký các thỏa thuận hợp tác với các chính đảng lớn của Hàn Quốc như Đảng Dân chủ Đồng hành và Đảng Sức mạnh Quốc dân. Năm 2013, Quốc hội hai nước ký Thỏa thuận Hợp tác mới, xây dựng trên nền tảng Thỏa thuận năm 2006, góp phần tăng cường trao đổi kinh nghiệm và thắt chặt quan hệ.
Sự tin cậy chính trị giữa hai nước ngày càng được củng cố, tạo nền tảng vững chắc cho việc phát triển hợp tác sâu rộng trên mọi lĩnh vực.
Hợp tác kinh tế: Trụ cột của mối quan hệ song phương
Việt Nam và Hàn Quốc duy trì là đối tác hàng đầu của nhau ở cả mức độ song phương lẫn trên các diễn đàn đa phương. Hợp tác kinh tế tiếp tục là điểm sáng trong quan hệ Việt Nam - Hàn Quốc.
Hàn Quốc hiện là nhà đầu tư lớn nhất tại Việt Nam, với tổng vốn đăng ký đạt hơn 86 tỷ USD (tính đến tháng 4/2024), chiếm hơn 25% tổng số dự án và hơn 18% tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam.
Các tập đoàn lớn của Hàn Quốc như Samsung, LG, Hyundai và Lotte… đều coi Việt Nam là cứ điểm chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Riêng Tập đoàn Samsung đã đầu tư hàng loạt dự án trọng điểm tại Việt Nam, biến Việt Nam trở thành một trong những cơ sở sản xuất lớn nhất của tập đoàn này trên thế giới.
Về thương mại, kim ngạch song phương giữa hai nước đạt 76,1 tỷ USD trong năm 2023, trong đó Việt Nam xuất khẩu 23,5 tỷ USD và nhập khẩu 52,6 tỷ USD từ Hàn Quốc. Trong 4 tháng đầu năm 2024, tổng kim ngạch thương mại hai nước đạt 25,5 tỷ USD, tăng 4% so với cùng kỳ năm trước.
Việt Nam tiếp tục là đối tác ưu tiên hàng đầu mà Hàn Quốc cung cấp hỗ trợ phát triển. Viện trợ của Hàn Quốc dành cho Việt Nam hằng năm đạt hơn 500 triệu USD, trong đó 90% là vốn vay ODA và 10% là viện trợ không hoàn lại. Hợp tác phát triển Việt Nam - Hàn Quốc được ưu tiên cho những lĩnh vực như hạ tầng giao thông đô thị, y tế, giáo dục-đào tạo, môi trường, năng lượng sạch, công nghệ thông tin...
Bên cạnh đó, hai nước đã tham gia và thiết lập nhiều cơ chế hợp tác kinh tế quan trọng, bao gồm Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Hàn Quốc (VKFTA), Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), và Hiệp định CPTPP, tạo điều kiện thuận lợi để mở rộng quan hệ thương mại và đầu tư.
Hợp tác văn hóa, giáo dục và giao lưu nhân dân: Cầu nối tình hữu nghị
Giao lưu văn hóa và nhân dân là một trong những yếu tố quan trọng gắn kết mối quan hệ Việt Nam - Hàn Quốc. Hàn Quốc là thị trường du lịch lớn nhất của Việt Nam, với hơn 3,6 triệu lượt khách Hàn Quốc đến Việt Nam trong năm 2023. Ở chiều ngược lại, hơn 500.000 lượt du khách Việt Nam đã đến Hàn Quốc cùng năm.
Trong 4 tháng đầu năm 2024, Hàn Quốc tiếp tục dẫn đầu về lượng khách quốc tế đến Việt Nam với 1,6 triệu lượt, chiếm hơn 25% tổng lượng khách quốc tế vào Việt Nam.
Văn hóa Hàn Quốc, thông qua làn sóng Hallyu, đã tạo nên sức hút lớn tại Việt Nam, từ phim ảnh, âm nhạc đến ẩm thực. Đồng thời, văn hóa Việt Nam cũng ngày càng được giới thiệu rộng rãi tại Hàn Quốc, góp phần tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau.
Hiện tại, cộng đồng người Việt tại Hàn Quốc có hơn 250.000 người, trong khi cộng đồng người Hàn Quốc tại Việt Nam đạt hơn 150.000 người. Đây là những "cầu nối sống động" thúc đẩy sự gắn kết giữa hai dân tộc. Ngoài ra, hơn 76 tỉnh, thành phố của Việt Nam đã ký kết thỏa thuận hợp tác với các địa phương và tổ chức của Hàn Quốc, góp phần làm sâu sắc thêm mối quan hệ song phương.
Qua hơn 30 năm, bất chấp những biến động của tình hình quốc tế và khu vực, quan hệ Việt Nam - Hàn Quốc đã không ngừng phát triển, trở thành một trong những mối quan hệ đối tác kiểu mẫu trong khu vực. Sự hợp tác trên các lĩnh vực từ chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục đến giao lưu nhân dân không chỉ mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai bên mà còn góp phần quan trọng vào hòa bình, ổn định và phát triển bền vững trong khu vực.
Trong thời gian tới, với nền tảng vững chắc và những kết quả đạt được, Việt Nam và Hàn Quốc sẽ tiếp tục mở rộng và làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, hướng tới những thành tựu mới trên hành trình hợp tác và phát triển./.