Robotics-Mechatronics trong CMCN 4.0: Nhu cầu và giải pháp cho doanh nghiệp Việt Nam

Sáng ngày 21/8/2018, tại Hà Nội, Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) cùng các Bộ, ngành có liên quan đã tổ chức Hội thảo chuyên đề “Công nghệ Robotics-Mechatronics trong cách mạng công nghiệp 4.0: Nhu cầu và giải pháp cho doanh nghiệp Việt Nam”.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Cao Quốc Hưng phát biểu tại Hội thảo

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Công Thương Cao Quốc Hưng cho biết, Hội thảo hôm nay là hoạt động trong chuỗi các sự kiện của “Chương trình Kết nối mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2018” diễn ra từ ngày 18 - 24/8/2018 tại Hà Nội, Quảng Ninh, TP. Hồ Chí Minh và Bà Rịa - Vũng Tàu. Chương trình này quy tụ hơn 100 chuyên gia công nghệ, nhà khoa học người Việt Nam trên khắp thế giới để cùng chia sẻ tầm nhìn, chiến lược với các cơ quan Chính phủ, doanh nghiệp (DN) và tổ chức trong nước về cách tiếp cận, giải pháp tận dụng những thành tựu của cuộc CMCN 4.0 vào quá trình xây dựng, phát triển kinh tế Việt Nam. 

Theo Thứ trưởng Cao Quốc Hưng, Robotics - Mechatronics (Công nghệ robot - Cơ điện tử) được xem là một trong những trụ cột của nền công nghiệp 4.0 với những nhà máy thông minh và DN được chuyển đổi số hóa toàn diện, cũng như nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống. Trong khuôn khổ hội thảo ngày hôm nay, các nhà khoa học, chuyên gia công nghệ người Việt ở nước ngoài sẽ trình bày, chia sẻ những câu chuyện về xu hướng phát triển, những thành tựu và hướng nghiên cứu, ứng dụng Công nghệ robot - Cơ điện tử trong công nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, chất lượng sản phẩm cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống. Đồng thời, các nhà khoa học, chuyên gia và đại diện DN trong nước cũng sẽ trình bày, trao đổi về hiện trạng, nhu cầu nghiên cứu phát triển, ứng dụng Công nghệ robot - Cơ điện tử trong công nghiệp và dân dụng.

Đông đảo các nhà khoa học, chuyên gia và đại diện các cơ quan, DN tham dự Hội thảo.

Trong năm 2018, theo kết quả điều tra, nghiên cứu của Bộ Công Thương phối hợp với Tổ chức Phát triển công nghiệp của Liên hợp quốc (UNIDO) thực hiện về mức độ sẵn sàng của DN Việt Nam đối với cách mạng CMCN 4.0, số lượng các DN của Việt Nam quan tâm đầu tư, ứng dụng những công nghệ mới, đặc biệt công nghệ cốt lõi của CMCN 4.0 vào trong quá trình sản xuất còn rất khiêm tốn. Mặc dù hiện nay, các DN có nhu cầu lớn, nhưng chưa có đủ tiềm lực và định hướng chiến lược trong quá trình đầu tư này. Với trên 97% các DN Việt Nam hiện nay là các DN nhỏ và vừa, thậm chí siêu nhỏ, nên gặp nhiều khó khăn thách thức về nguồn vốn, trình độ khoa học công nghệ (KHCN), nguồn nhân lực và năng lực đổi mới sáng tạo còn rất thấp. Mối liên kết giữa DN với các tổ chức KHCN còn hạn chế, chưa hiệu quả.

“Với tình hình nêu trên, các DN Việt Nam đang đứng trước những thách thức rất lớn giữa nhu cầu và khả năng ứng dụng Công nghệ robot và Cơ điện tử trong quá trình sản xuất. Các DN đang cần những nhà khoa học, chuyên gia công nghệ cùng phối hợp để trả lời câu hỏi “Ai?” và “Làm như thế nào?” để giải quyết những thách thức này. Do đó, những giải pháp đề xuất để triển khai thực hiện cần có sự nhìn nhận, đánh giá tổng thể và toàn diện nhưng bước đi thì phải cụ thể, phù hợp để đảm bảo chúng ta đón nhận thành công những cơ hội mà Công nghệ robot và Cơ điện tử nói riêng và CMCN 4.0 nói chung có thể mang lại”, Thứ trưởng Cao Quốc Hưng khẳng định.

Toàn cảnh Hội thảo.

Thứ trưởng cũng bày tỏ tin tưởng Mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam ngày càng phát triển lớn mạnh và lan tỏa những giá trị tốt đẹp, cần sớm có những hành động, đề tài, dự án cụ thể, thiết thực để cùng phối hợp triển khai thực hiện, làm cơ sở hình thành các mạng lưới liên kết trong lĩnh vực Robotics & Mechatronics. Do đó, Hội thảo cùng trao đổi thẳng thắn, để các nhà khoa học, chuyên gia công nghệ là người Việt Nam ở nước ngoài trong lĩnh vực Công nghệ robot & Cơ điện tử có thể hình thành mạng lưới tham gia liên kết với các cơ quan, tổ chức, chuyên gia trong nước dưới nhiều hình thức, phương thức và cơ chế khác nhau, cụ thể như: Phối hợp với các trường Đại học, Viện nghiên cứu trong nước cùng thực hiện các dự án, đề tài nghiên cứu khoa học; Phối hợp với các trường Đại học trong nước tham gia đào tạo, biên soạn giáo trình, tham dự các hội thảo khoa học, hội thảo chuyên đề; Phối hợp với các DN công nghệ, tổ chức khoa học công nghệ tham gia tư vấn, hỗ trợ DN Việt Nam trong quá trình đổi mới công nghệ sản xuất, sáng tạo phát triển sản phẩm mới.

Một trong những đặc trưng cơ bản của Cuộc CMCN 4.0 là sự kết nối: Kết nối giữa thế giới thực và thế giới ảo; Kết nối vạn vật qua Internet; Kết nối liên ngành, lĩnh vực trong KHCN... Chính sự kết nối này là động lực để Cuộc CMCN 4.0 đem lại những đột phá và biến đổi về bản chất trong quá trình phát triển, là mục tiêu để Mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam phải phát triển lớn mạnh.

Thứ trưởng Cao Quốc Hưng tin tưởng: Hội thảo ngày hôm nay, với sự chủ động và tích cực từ hai bên, chúng ta sẽ hình thành những kết nối giữa các nhà khoa học, chuyên gia người Việt Nam ở nước ngoài với các chuyên gia, DN, tổ chức trong nước về lĩnh vực Công nghệ robot - Cơ điện tử để góp phần vào sự phát triển của Mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam.Bộ Công Thương sẽ đồng hành cùng Mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam thông qua cơ chế, chính sách hỗ trợ các trường đại học, tổ chức KHCN thu hút các nhà khoa học, chuyên gia quốc tế, chuyên gia là người Việt Nam tại nước ngoài làm nòng cốt thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, phát triển và chuyển giao công nghệ, được quy định tại Quyết định số 754/QĐ-TTg ngày 31/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án ứng dụng KHCN trong tái cơ cấu ngành Công Thương giai đoạn đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030”.

PGS.TS. Hồ Anh Văn, Viện Công nghệ và kỹ thuật tiên tiến Nhật Bản (JAIST ) trình bày tại Hội thảo

Tại Hội thảo, PGS.TS. Hồ Anh Văn, Viện Công nghệ và kỹ thuật tiên tiến Nhật Bản (JAIST) đã giới thiệu về chuyên đề Lịch sử phát triển robot - Các xu hướng nghiên cứu, ứng dụng về robotics. Rất nhiều ngành nghề có thể ứng dụng công nghệ robot, không chỉ trong sản xuất công nghiệp. Robot mềm có thể ứng dụng trong nông nghiệp, hái quả, hay y tế, chăm sóc người già, phẫu thuật... “Hiện ứng dụng robot vào thị trường Việt Nam chưa có nhiều. Chúng tôi đang đào tạo cho các sinh viên Việt Nam, hợp tác với các nhà nghiên cứu ở Việt Nam để sản xuất thử nghiệm. Chúng tôi rất hi vọng, công nghệ robot có thể được ứng dụng rộng rãi hơn ở Việt Nam trong thời gian tới”, PGS. TS. Hồ Anh Văn cho biết.

Các nhà khoa học, chuyên gia và đại diện Bộ Công tại Hội thảo

Trong khi đó, TS. Hoàng Việt Hồng, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Viện Máy và Dụng cụ công nghiệp đã thuyết trình về Ứng dụng công nghệ robot trong các dự án đổi mới công nghệ trong các nhà máy công nghiệp và nêu quan điểm, ứng dụng công nghệ robot và tự động hóa có thể giúp giải phóng sức lao động, tăng năng suất. Nhưng thực tế còn có rất nhiều khó khăn, như: bài toán nhân sự, vốn đầu tư cho hệ thống công nghệ, trình độ kỹ thuật tại các cơ sở còn thiếu đồng bộ từ sản xuất đến kho bãi... Vì vậy, cần có sự liên kết chặt hơn nữa giữa các chuyên gia nước ngoài với trong nước để đưa công nghệ mới, tự động hóa vào trong quá trình sản xuất công nghệ của Việt Nam.