Sưu tập tem bưu chính - Thú chơi giàu tính văn hóa

Ngày 2-9-1946, nhân kỷ niệm 1 năm Ngày Quốc khánh 2-9, Bưu chính Việt Nam phát hành bộ tem đầu tiên gồm 5 mẫu mang chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh. Hơn 60 năm qua, dòng tem cách mạng đã gắn liền với sự đổi thay của đất nước, trở thành một biểu tượng của nền Bưu chính một quốc gia độc lập. Đến nay đã có 3.500 mẫu tem với 950 bộ, đủ các thể loại từ lịch sử dân tộc, văn hóa, xã hội, danh nhân, đất nước, con người và quá trình hình thành, phát triển của cách mạng Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ vĩ đại.

Tem thư là một bằng chứng về trình độ văn hóa của một quốc gia, nó chứa đựng một định lượng thông tin vừa có sự khái quát, lại vừa có sự chính xác. Người ta thường nói tem thư là Tấm danh thiếp quốc gia. Về nghệ thuật: Con tem thể hiện cái riêng, tính độc đáo như một tác phẩm hội họa thu nhỏ. Về tư liệu: Với nội dung được đăng tải, những con tem, những bộ sưu tập tem thư có thể được đánh giá như một cuốn bách khoa bằng hình ảnh. Người chơi có thể biết được những dấu tích của quá khứ, những sự kiện của lịch sử. Tem thư cũng mang nặng dấu ấn tập tục của các nền văn minh nhân loại với tất cả những gì liên quan đến quá khứ xa xôi, nhưng cũng thể hiện được những sự kiện nóng bỏng của thời đại và kỳ vọng tới tương lai.

Thông qua việc sưu tập tem sẽ tạo cho người chơi tăng thêm tri thức, mở rộng tầm nhìn, hưởng thụ được cái đẹp, có tác dụng giáo dục nhân cách,  sự hiểu biết, nâng cao nhận thức, là một hoạt động văn hóa đậm nét hàn lâm, mở rộng quan hệ giao lưu trong nước và quốc tế.

Hội Tem Việt Nam được thành lập ngày 30-12-1960, lúc đầu chỉ có hơn 50 hội viên, là những người làm công tác thuộc ngành Bưu điện, Ngoại giao, Văn hóa - Thông tin. Đến nay, Hội Tem Việt Nam đã có 30 hội tem tỉnh, thành phố, hơn 200 CLB; 6.500 hội viên và hơn 15.000 người yêu thích môn sưu tập tem. Hội Tem Việt Nam là thành viên của Hiệp hội Tem thế giới - FIP (1962 ), Hiệp hội Tem Châu Á - Thái Bình Dương - FIAP (1993).

Để hỗ trợ cho phong trào sưu tập tem, Tập đoàn Bưu chính - Viễn thông Việt Nam cũng đã xác định phát triển tem chơi là một dịch vụ của bưu chính, quan tâm đến các khâu từ chọn đề tài thiết kế tổ chức bán tem, giảm giá dịch vụ cho người sưu tập, quản lý khách hàng - người sưu tập; đồng thời đầu tư nâng cấp trang thiết bị in tem, hợp tác trao đổi với các nước để có nhiều tem đẹp đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người sưu tầm.

Để phát triển phong trào sưu tập tem, thiết nghĩ Hội tem Việt Nam cần định hướng 4 giải pháp sau:

Một là, thực hiện tốt chủ trương phát triển trong phong trào thanh, thiếu niên, học sinh, phát triển các câu lạc bộ trong trường học kế tiếp từ tiểu học lên trung học cơ sở, THPT, các trường cao đẳng, đại học... Lực lượng thanh, thiếu niên đó sau này sẽ làm việc ở nhiều ngành nghề, tổ chức, đoàn thể khác nhau với các nhu cầu sưu tập đa dạng, phong phú sẽ tạo điều kiện thành những nhà sưu tập có thâm niên tay nghề, trình độ, tri thức, hiểu biết và dĩ nhiên các bộ sưu tập sẽ có chất lượng cao hơn.

Hai là, tuyên truyền, vận động để ngày càng có nhiều bộ, ngành, cơ quan, tổ chức đoàn thể, các doanh nghiệp, các nhà văn hóa tham gia, chỉ đạo, tổ chức, khuyến khích phát triển phong trào sưu tập tem, coi hoạt động sưu tập tem là hoạt động bổ trợ, quảng bá cho lĩnh vực ngành, nghề của mình rộng hơn và xa hơn.

Ba là, xây dựng và từng bước hoàn chỉnh lý thuyết sưu tập tem, kỹ năng làm bộ sưu tập và triển lãm tem để phổ biến, đào tạo, đưa hoạt động sưu tập tem thành một nghề, một bộ môn nghệ thuật và tạo ra các giá trị mới lớn hơn nhiều so với giá trị của chính những con tem, sẽ tạo ra được hệ thống đẳng cấp các nhà sưu tập, các bộ sưu tập, phát triển phong trào theo chiều sâu thuận lợi cho việc tổ chức triển lãm cũng như nâng cao trình độ tổ chức triển lãm ngang tầm quốc tế.

Bốn là, đào tạo đội ngũ cán bộ cốt cán xây dựng phong trào có đủ trình độ, hiểu biết về tem, nghệ thuật sưu tập tem, kỹ năng tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ và làm các bộ trưng bày. Đội ngũ này phải là những người thuộc chính các cơ quan, tổ chức tham gia, ủng hộ, khuyến khích phát triển phong trào sưu tập tem trong đơn vị mình, sẽ góp phần nuôi dưỡng phong trào và bổ sung nguồn các nhà sưu tập tem cho Hội Tem Việt Nam.

Để thực hiện tốt định hướng xã hội hóa phong trào sưu tập tem, thời gian tới hội tem tập trung thực hiện một số giải pháp sau: Hoàn thiện mô hình kế tiếp các câu lạc bộ từ các trường tiểu học đến các trường trung học cơ sở, THPT cùng với yêu cầu đào tạo cán bộ cốt cán cho các câu lạc bộ tạo điều kiện hỗ trợ cần thiết có thể như: Tạp chí, tài liệu hướng dẫn, nguồn tem và ấn phẩm tem. Làm được như vậy các thành viên câu lạc bộ ở các trường cấp thấp khi lên cấp cao hơn vẫn được hướng dẫn tiếp tục tham gia phù hợp với điều kiện học tập. Tổ chức đội ngũ cán bộ của hội chuyên làm công tác tuyên truyền, giới thiệu về giá trị của con tem, về ý nghĩa sưu tập và nghệ thuật sưu tập tem, về tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ sưu tập tem tại các nhà văn hóa, các trường học, các tổ chức đoàn thể.