Chiến lược kiểm soát đại dịch COVID-19 của Vương quốc Anh ứng dụng mạnh mẽ công nghệ kỹ thuật số, bao gồm hệ thống đặt lịch điện tử để xét nghiệm và tiêm chủng; ứng dụng COVID-19 của Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) để hỗ trợ chương trình kiểm tra và theo dõi bệnh nhân. Trong thời kỳ đại dịch, chính phủ Anh đã đầu tư rất nhiều vào công nghệ kỹ thuật số, chỉ riêng việc thiết kế và triển khai chương trình kiểm tra và truy vết ước tính đã có chi phí là 38 tỷ bảng Anh.
Những phản ứng chống đại dịch áp dụng quy mô lớn như vậy cho thấy chính sách chống dịch ưu tiên kỹ thuật số của nước Anh. Chính sách này đặt ra việc sử dụng các công nghệ kỹ thuật số để “bảo vệ, cải thiện sức khỏe và phúc lợi của quốc gia cũng như giảm bất bình đẳng về sức khỏe”. Tuy nhiên, nhiều người đang đặt câu hỏi liệu chính sách ưu tiên công nghệ số trong chống dịch bệnh có khiến những người dân tộc thiểu số gặp khó khăn? Giải pháp nào để giúp các cộng đồng dân tộc thiểu số theo kịp với sự phát triển của công nghệ số và chống đại dịch?
5 thách thức với các cộng đồng dân tộc thiểu số
Theo trang The Lancet.com, thứ nhất, những người dân tộc thiểu số (tức là tất cả các sắc tộc trừ người Anh da trắng) đã bị ảnh hưởng nhiều hơn do đại dịch. Tỷ lệ tử vong ở nhóm các cộng đồng dân tộc thiểu số cao hơn trong COVID-19. Cụ thể, dữ liệu mới nhất từ Vương quốc Anh cho thấy tỷ lệ tử vong được điều chỉnh theo tuổi đối với COVID-19 cao hơn đáng kể ở người dân tộc thiểu số so với người gốc Anh da trắng. Sự khác biệt này không chỉ được giải thích bởi các bệnh nền đi kèm từ trước, dấu ấn sinh học, tình trạng kinh tế xã hội và các yếu tố lối sống. Điều này đang khiến các cộng đồng dân tộc thiểu số ở Anh trở nên yếu thế và cần được trợ giúp.
Thứ hai, khoảng cách số khá rõ rệt ở cộng đồng dân tộc thiểu số, nhất ở những người lớn tuổi (trên 55 tuổi). Văn phòng Thống kê Quốc gia Vương quốc Anh cho thấy 92% người trưởng thành sử dụng Internet gần đây (tức là đã sử dụng Internet trong 3 tháng trước khi được khảo sát) vào năm 2020. Tuy nhiên, tỷ lệ sử dụng là thấp nhất ở các nhóm dân tộc thiểu số và lớn tuổi. Tỷ lệ người lớn sử dụng Internet gần đây của người gốc Á hoặc Anh gốc Á (tức là, dữ liệu tổng hợp cho những người Bangladesh, Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan hoặc người châu Á khác) là 83,6% đối với những người từ 55–64 tuổi, 64,8% đối với những người từ 65–74 tuổi, và 29,9% đối với những người trên 75 tuổi. Những tỷ lệ này so với 93,5% đối với những người từ 55–64 tuổi, 83,8% đối với những người từ 65 - 74 tuổi và 47,6% đối với những người trên 75 tuổi thuộc dân tộc Da trắng (nghĩa là, được định nghĩa là người Anh, xứ Wales , Người Scotland, người Bắc Ailen hoặc người Anh; người Ailen; du khách người Gypsy hoặc người Ailen; hoặc bất kỳ người da trắng nào khác).
Thứ ba, các rào cản hòa nhập kỹ thuật số đang tập trung ở các nhóm dân tộc thiểu số. Các lý do cơ bản cho sự phân chia kỹ thuật số rất đa dạng. Trong đó, trình độ tin học vẫn còn yếu kém là rào cản chính được các nhóm dân tộc thiểu số và da đen sống trong các cộng đồng thiếu thốn ở Vương quốc Anh trích dẫn trong một báo cáo do Bộ Giáo dục và Kỹ năng ủy quyền. Ngoài ra còn có các rào cản kinh tế và tài chính đối với việc hòa nhập kỹ thuật số gây ảnh hưởng cho một số dân tộc thiểu số. Văn phòng Thống kê Quốc gia Vương quốc Anh đã chỉ ra rằng, khi đại dịch bùng nổ, các nhóm dân tộc thiểu số (đặc biệt là người Phi da đen và các nhóm dân tộc da đen khác) có khả năng phục hồi tài chính thấp hơn so với những người được xác định là người Anh da trắng và người da trắng khác; Các nhóm dân tộc Pakistan và Bangladesh báo cáo tình hình tài chính tồi tệ hơn từ năm 2019 đến tháng 4/2020 hơn so với các cá nhân Anh da trắng. Kết hợp các yếu tố như khả năng tiếp cận kỹ thuật số thấp, trình độ kỹ thuật số thấp và khó khăn tài chính ở người dân tộc thiểu số đã gây ra bất lợi cho việc hòa nhập kỹ thuật số.
Thứ tư, dường như nhóm người dân tộc thiểu số tiếp cận ít hơn với các công nghệ kỹ thuật số COVID-19. Dữ liệu thử nghiệm cho thấy chỉ có 33% người da đen và dân tộc thiểu số tải xuống ứng dụng COVID-19 của Dịch vụ Y tế Quốc gia, so với 51% người dân tộc da trắng. Các tương tác nhằm đặt lịch xét nghiệm chủ yếu chỉ có những người da trắng thực hiện. Có thể do người dân tộc thiểu số ít có khả năng tham gia vào nền tảng đặt lịch điện tử hơn, đặc biệt nếu họ cũng lớn tuổi hơn hoặc gặp bất lợi về kinh tế xã hội hoặc cả hai.
Cuối cùng, việc không được tiếp cận với các loại công nghệ kỹ thuật số có khả năng cản trở cuộc chiến chống đại dịch COVID-19. Nhóm các cộng đồng dân tộc thiểu số cũng chính là nhóm chần chừ với việc tiêm chủng cao nhất và được thể hiện qua việc sử dụng vắc xin. Tỷ lệ tiêm chủng thấp nhất ở nhóm những người từ 70 tuổi trở lên, những người được xác định là người Phi da đen và Ca-ri-bê da đen, tiếp theo là những người gốc Bangladesh và Pakistan. So với những người thuộc nhóm dân tộc Anh da trắng, những người thuộc nhóm dân tộc Phi da đen có khả năng không tiêm vắc xin cao hơn 5,5 lần, ngay cả sau khi đã điều chỉnh thống kê về các yếu tố y tế và xã hội học có liên quan.
Rào cản kỹ thuật số đang khiến nhiều người trong cộng đồng dân tộc thiểu số ở Anh gặp khó khăn trong phòng chống dịch COVID-19. (Ảnh: The Guardian)
Mặc dù chính phủ đã đầu tư đáng kể để tài trợ, kêu gọi sự tham gia của cộng đồng nhằm vận động và giảm lo lắng trong việc tiêm chủng, song các rào cản kỹ thuật số có thể đã góp phần gây ra khó khăn này, cản trở việc tiếp nhận tiêm chủng cho những người đang miễn cưỡng hoặc không thể tham gia đặt lịch tiêm chủng điện tử.
Anh sẽ sử dụng trí tuệ nhân tạo để giảm bất bình đẳng y tế với các nhóm dân tộc thiểu số
Trí tuệ nhân tạo sẽ được sử dụng để giải quyết vấn đề bất bình đẳng trong tiếp cận các giải pháp số chống COVID-19 của NHS, nhằm "nâng cấp" hoạt động chăm sóc sức khỏe. Hy vọng rằng hàng triệu người Anh da đen, châu Á và dân tộc thiểu số sẽ được hưởng lợi từ các công nghệ mang tính cách mạng. Bộ trưởng Y tế Anh Sajid Javid đã bật đèn xanh cho một loạt các sáng kiến công nghệ cao nhằm giải quyết sự chênh lệch về sức khỏe ở Anh.
Các dự án mới bao gồm việc xây dựng các tiêu chuẩn mới về tính tổng hợp của dữ liệu y tế trong bối cảnh lo ngại rằng các bộ dữ liệu hiện tại không thể đại diện đầy đủ cho những người có nguồn gốc dân tộc thiểu số.
Nhằm nâng cao sức khỏe cộng đồng, một dự án khác sẽ sử dụng các thuật toán máy tính để điều tra các yếu tố đằng sau các sự cố thai sản của các bà mẹ dân tộc thiểu số. Kết quả có thể dẫn đến những thay đổi, như đào tạo mới cho nữ hộ sinh và y tá. Phụ nữ da đen có nguy cơ tử vong ở Anh do các biến chứng khi mang thai cao gấp 5 lần so với phụ nữ da trắng.
Javid cho biết ông cam kết “xóa bỏ các rào cản” trong chăm sóc y tế để “mỗi người trong chúng ta, dù xuất thân từ đâu, đều có thể sống khỏe mạnh hơn, sống lâu hơn”.
“Công nghệ, đặc biệt là AI, có thể là một sức mạnh phi thường. Nó có thể tiết kiệm thời gian quý báu của bác sĩ lâm sàng và giúp đưa ra chẩn đoán nhanh hơn, chính xác hơn, để bệnh nhân có thể tiếp cận dịch vụ chăm sóc họ cần nhanh nhất có thể. Nó cũng có thể giúp chúng tôi hiểu rõ hơn về sự khác biệt chủng tộc để chúng tôi có thể đào tạo lực lượng lao động của mình tìm kiếm các triệu chứng hoặc các yếu tố phức tạp, chẩn đoán nhanh hơn và điều chỉnh phương pháp điều trị”.
Javid bày tỏ sự thất vọng cá nhân trước sự bất bình đẳng giữa các chủng tộc trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. “Không thể chấp nhận được rằng phụ nữ da đen ở Anh có nguy cơ tử vong do các biến chứng trong quá trình sinh nở cao gấp 5 lần so với phụ nữ da trắng của họ. AI có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn lý do tại sao lại như vậy và đảm bảo các bà mẹ da đen có cơ hội bình đẳng để có một cuộc sống khỏe mạnh với trẻ sơ sinh của họ”.
Thúc đẩy giải quyết bất bình đẳng chủng tộc bằng cách sử dụng AI sẽ do cơ quan sức khỏe và chăm sóc xã hội Anh (NHSX) dẫn đầu. Một dự án khác đang được tài trợ liên quan đến một chatbot ứng dụng công nghệ AI cũng nhằm nâng cao mức độ tiếp nhận sàng lọc STIs / HIV trong các cộng đồng dân tộc thiểu số.
Một phương pháp nữa liên quan đến việc cải tiến sàng lọc bằng máy tính nhằm phát hiện bệnh võng mạc tiểu đường. Phân tích gần đây cho thấy hiệu suất thay đổi đáng kể giữa các nhóm dân tộc khác nhau vì những người từ các nhóm dân tộc thiểu số có mức độ sắc tố võng mạc cao hơn, có thể ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh.
Javid cho biết một trong những sáng kiến AI mới quan trọng nhất sẽ là cập nhật dữ liệu sức khỏe của Vương quốc Anh để phản ánh chính xác hơn.
“Nếu chúng ta chỉ đào tạo AI sử dụng phần lớn dữ liệu từ các bệnh nhân da trắng, nó không thể giúp ích cho toàn bộ dân số của chúng ta. Chúng ta cần đảm bảo dữ liệu thu thập đại diện cho quốc gia. Nguồn vốn mới này sẽ hỗ trợ việc phát triển một bộ tiêu chuẩn rất cần thiết để đảm bảo các bộ dữ liệu cho việc đào tạo và thử nghiệm các hệ thống AI là đa dạng và toàn diện để không ai bị thiệt thòi”, ông nói.
