Việt Nam đang dần nổi lên như một trung tâm khởi nghiệp

Khu vực ASEAN đã trưởng thành thành một thiên đường cho các nhà đầu tư công nghệ trong những năm gần đây. Các quốc gia như Singapore, Indonesia và Malaysia đã trở thành trung tâm của đổi mới kỹ thuật số, thu hút một lượng lớn các dòng đầu tư cả trong và ngoài nước.

Nhưng với sự gia tăng của các hệ sinh thái mới thú vị trên khắp Đông Nam Á, việc phân phối đầu tư sẽ thay đổi trong những năm tới. Việt Nam đã sẵn sàng tận dụng lợi thế của bối cảnh đầu tư đang thay đổi và sẵn sàng trở thành một trung tâm khởi nghiệp kỹ thuật số trong tương lai gần.

Việt Nam được ví như một Trung Quốc “thu nhỏ”

Được hỗ trợ bởi những cải cách thị trường do chính sách Đổi mới khởi xướng vào năm 1986, con đường của Việt Nam cũng có những điểm tương tự với người hàng xóm của mình ở biên giới phía bắc.

Cả Trung Quốc và Việt Nam đều được dẫn dắt bởi các đảng cộng sản, nhưng vẫn có nền kinh tế thị trường.

Cả hai quốc gia cũng đã theo mô hình tăng trưởng tương tự. Giống như Trung Quốc, Việt Nam hiện là điểm đến sản xuất lớn của các tập đoàn đa quốc gia (MNC), đặc biệt là trong lĩnh vực điện tử. Chính phủ cũng đã có chủ trương biến “số hóa” trở thành một trọng tâm trong những năm gần đây.

Việt Nam đã ở trong bối cảnh khởi nghiệp công nghệ dày đặc ngay từ đầu, nhưng nó đã thực sự phát triển vào năm 2016. Kể từ đó, tài trợ của chính phủ và tư nhân đã tạo ra nhiều vườn ươm và các dự án cùng trung tâm khởi nghiệp.

Số lượng các công ty khởi nghiệp cũng đã lên tới khoảng 3.000, với 92 công ty đảm bảo tài trợ với trị giá kỷ lục 292 triệu đô la Mỹ trong năm 2017. Điều đó thể hiện sự gia tăng gần gấp bốn lần trong nhiều năm, với chỉ 25 công ty đảm bảo tài trợ trong năm 2013.

Phần lớn các công ty khởi nghiệp công nghệ Việt Nam thành công này được giới hạn trong ba lĩnh vực chính là thương mại điện tử, fintech và dịch vụ trực tuyến.

Việt Nam có lợi thế về đổi mới công nghệ

Thành công của hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam phụ thuộc vào một tập hợp các yếu tố đa dạng, tất cả hội tụ cùng nhau vào đúng thời điểm. Thị trường nội địa của Việt Nam đang nhanh chóng mở rộng nhờ sự phát triển của internet và di động.

Nhờ những chính sách của chính phủ, khoa học máy tính được dạy ngay từ cấp tiểu học ở Việt Nam. Và với các trung tâm học tập tiên tiến như Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh.

Các sáng kiến ​​tư nhân và viện trợ bên ngoài cũng đã được đưa ra. Các công ty đa quốc gia như Samsung, LG, Siemens và Intel đều đã góp phần thúc đẩy Việt Nam nổi lên như một trung tâm khởi nghiệp công nghệ nhờ vào các sáng kiến ​​đào tạo nhân viên của họ tại Việt Nam.

Các chương trình như HEEAP do USAID tài trợ và IPP (hợp tác chung giữa Phần Lan và Việt Nam) đã cải thiện hơn nữa chất lượng đào tạo. Chính phủ cũng đang thu hút những nhân tài từ nước ngoài trở về nước và bắt đầu các dự án công nghệ cao mới.

Chính phủ đã đi đầu trong bối cảnh đầu tư phát triển của Việt Nam

Từ năm 2016, chính phủ Việt Nam đã tích cực thúc đẩy ngành công nghiệp công nghệ địa phương thông qua các biện pháp lập pháp. Luật chuyển giao công nghệ giúp các công ty khởi nghiệp địa phương tiếp cận công nghệ từ nước ngoài dễ dàng hơn.

Một sự nhấn mạnh đặc biệt cũng đã được dành cho các công ty khởi nghiệp trong Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Được phát hành vào năm 2018, Nghị định 38/NĐ-CP cung cấp các biện pháp bảo vệ pháp lý bổ sung cho các công ty khởi nghiệp và cho phép tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn của nhà nước.

Việt Nam đang bắt kịp với những người chơi lớn trong khu vực

Kể từ năm 2016, Singapore đã là một động lực chính trong bối cảnh khởi nghiệp ASEAN. Nhưng Việt Nam đang trên đà đuổi kịp quốc đảo này.

Việt Nam có những điều kiện thậm chí còn thuận lợi hơn Singapore năm 2016. Nước ta có lợi thế đáng kể về mặt dân số (95 triệu dân so với Singapore với 5,6 triệu dân). Điều đó có nghĩa là Việt Nam có khả năng tiếp cận một thị trường nội địa lớn hơn, với nhiều con đường tăng trưởng hơn, và rất nhiều lao động giá rẻ, có tay nghề cao.

Singapore cũng là một trong những nơi đắt đỏ nhất để sinh sống trên thế giới. Ngược lại, chi phí sinh hoạt ở Việt Nam rất thấp,  trở thành điểm đến hấp dẫn cho các doanh nghiệp công nghệ cao và các công nhân và doanh nhân nước ngoài có tay nghề cao.

Nhưng trước khi thực sự có thể thách thức các quốc gia thành viên ASEAN khác như một trung tâm khởi nghiệp nghiêm túc trong khu vực, chính phủ Việt Nam phải tăng cường cơ sở hạ tầng và giảm bớt các hạn chế kinh doanh.

Việt Nam hiện đang xếp thứ 79 trong số 138 quốc gia về chất lượng cơ sở hạ tầng, vì vậy có rất nhiều việc cần phải làm. Nhưng kế hoạch tăng cường cơ sở hạ tầng của Việt Nam đang được tiến hành. Một kế hoạch đầu tư trị giá 921 triệu đô la Mỹ để cải thiện cơ sở hạ tầng đường sắt, đường bộ, điện và đô thị vào năm 2020 đang được tiến hành, điều này sẽ mang lại cơ hội đáng kể cho các công ty khởi nghiệp Việt Nam.

Mặc dù Việt Nam đã tăng 14 bậc trong Bảng xếp hạng kinh doanh thế giới năm 2018, nhưng nước ta vẫn đứng sau bốn đối thủ cạnh tranh ASEAN.

Singapore vẫn chiếm giữ ngai vàng của ASEAN là trung tâm khởi nghiệp và công nghệ hàng đầu, nhưng nếu Việt Nam có thể tận dụng những lợi thế kinh tế của mình, không có lý do gì Việt Nam không thể bắt kịp, hoặc thậm chí vượt qua Singapore để trở thành trung tâm đổi mới khởi nghiệp lớn ở Đông Nam Á.