Việt Nam nổi lên như một trung tâm khởi nghiệp tại Asean

Khu vực ASEAN đã trở thành một thiên đường cho các nhà đầu tư công nghệ trong những năm gần đây. Các quốc gia như Singapore, Indonesia và Malaysia đã trở thành trung tâm của đổi mới kỹ thuật số, dẫn đến một dòng đầu tư lớn cả trong và ngoài nước.

Nhưng với sự gia tăng của các hệ sinh thái mới thú vị trên khắp Đông Nam Á, các đầu tư sẽ thay đổi trong những năm tới. Việt Nam đang tận dụng lợi thế của bối cảnh đầu tư đang thay đổi và sẵn sàng trở thành một trung tâm khởi nghiệp kỹ thuật số trong tương lai gần.

Việt Nam là “một Trung Quốc thu nhỏ”

Được hỗ trợ bởi những cải cách thị trường trong thời kì Đổi Mới khởi xướng vào năm 1986, Việt Nam đã đi theo con đường giống như người hàng xóm của nó theo nhiều cách.

Cả Trung Quốc và Việt Nam đều được lãnh đạo bởi Đảng Cộng sản, nhưng vẫn có nền kinh tế thị trường.

Cả hai nước cũng đã theo mô hình tăng trưởng tương tự nhau. Giống như Trung Quốc, Việt Nam hiện là điểm đến của các tập đoàn đa quốc gia (MNC) để sản xuất đặc biệt là trong lĩnh vực điện tử. Chính phủ Việt Nam cũng đã làm cho số hóa trở thành một trọng tâm trong những năm gần đây, một lần nữa cũng tương tự như Trung Quốc.

Việt Nam đã ở trong bối cảnh khởi nghiệp công nghệ dày đặc ngay từ đầu, nhưng đã thực sự phát triển vào năm 2016. Kể từ đó, tài trợ của chính phủ và tư nhân đã tạo ra nhiều vườn ươm, và dự án.

Số lượng các công ty khởi nghiệp cũng đã lên tới khoảng 3.000, với 92 công ty đảm bảo các giao dịch có giá trị kỷ lục 292 triệu đô la Mỹ trong năm 2017. Điều này thể hiện sự gia tăng gần như gấp bội trong nhiều năm qua, với chỉ 25 công ty đảm bảo tài trợ trong năm 2013.

Phần lớn thành công của các công ty khởi nghiệp công nghệ Việt Nam được giới hạn trong ba lĩnh vực chính là thương mại điện tử, fintech và dịch vụ trực tuyến.

Việt Nam có lợi thế về đổi mới công nghệ

Thành công của hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam phụ thuộc vào một tập hợp các yếu tố đa dạng, vào đúng thời điểm. Thị trường nội địa của đất nước đang nhanh chóng mở rộng nhờ sự gia tăng của internet và điện thoại di động.

Nhờ chính sách của chính phủ, khoa học máy tính được dạy ngay từ cấp tiểu học ở Việt Nam. Và các trung tâm học tập tiên tiến như Đại học Công nghệ Hồ Chí Minh đã cho ra đời một số lập trình viên giỏi nhất thế giới.

Các sáng kiến và viện trợ từ bên ngoài cũng đã được đưa ra. Các MNC như Samsung, LG, Siemens và Intel đều đã góp phần thúc đẩy Việt Nam trở thành một trung tâm khởi nghiệp công nghệ nhờ vào các sáng kiến ​​đào tạo nhân viên của họ tại Việt Nam.

Các chương trình như HEEAP do USAID tài trợ và IPP (hợp tác chung giữa Phần Lan và Việt Nam) đã cải thiện hơn nữa chất lượng đào tạo. Chính phủ cũng đang thu hút những người Việt Nam ở nước ngoài có tài năng trở về nước và bắt đầu các dự án công nghệ cao mới.

Chính phủ đã đi đầu trong bối cảnh đầu tư phát triển của Việt Nam

Từ năm 2016, chính phủ Việt Nam đã tích cực thúc đẩy ngành công nghiệp công nghệ địa phương thông qua lập pháp. Luật chuyển giao công nghệ giúp các công ty khởi nghiệp địa phương tiếp cận công nghệ từ nước ngoài dễ dàng hơn.

Một nổi bật nữa dành cho các công ty khởi nghiệp trong Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Được ban hành vào năm 2018, Nghị định 38/NĐ-CP cung cấp các biện pháp bảo vệ pháp lý bổ sung cho các công ty khởi nghiệp và cho phép tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn của nhà nước.

Việt Nam đang bắt kịp với những người chơi lớn trong khu vực

Kể từ năm 2016, Singapore dẫn đầu về bối cảnh khởi nghiệp ở ASEAN. Nhưng Việt Nam đang dần đuổi kịp.

Việt Nam có những điều kiện có lẽ thậm chí còn thuận lợi hơn Singapore vào năm 2016. Nó có lợi thế về dân số đáng kể (95 triệu so với Singapore 5,6 triệu). Điều đó có nghĩa là tiếp cận một thị trường nội địa lớn hơn với nhiều con đường tăng trưởng hơn và rất nhiều lao động giá rẻ, có tay nghề cao.

Singapore cũng là một trong những nơi đắt đỏ nhất thế giới để sinh sống. Ngược lại, chi phí sinh hoạt ở Việt Nam rất thấp, có thể khiến Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho các doanh nghiệp công nghệ cao và các công nhân và doanh nhân nước ngoài có tay nghề cao.

Nhưng trước khi thực sự có thể thách thức các quốc gia thành viên ASEAN để trở thành một trung tâm khởi nghiệp nghiêm túc trong khu vực, chính phủ Việt Nam phải tăng cường cơ sở hạ tầng và giảm bớt các hạn chế kinh doanh.

Việt Nam hiện đang xếp thứ 79 trong số 138 quốc gia về chất lượng cơ sở hạ tầng, vì vậy có rất nhiều việc cần làm. Nhưng kế hoạch tăng cường cơ sở hạ tầng của Việt Nam đang được tiến hành. Một kế hoạch đầu tư trị giá 921 triệu đô la Mỹ để cải thiện cơ sở hạ tầng đường sắt, đường bộ, điện và đô thị vào năm 2020 đang được tiến hành, điều này sẽ mang lại cơ hội đáng kể cho các công ty khởi nghiệp tại Việt Nam.

Mặc dù Việt Nam đã tăng 14 bậc trong Bảng Xếp hạng Kinh doanh (the World Ease of Doing Business Rankings) trên thế giới năm 2018, nhưng vẫn chậm hơn 4 đối thủ cạnh tranh trong khu vực ASEAN.

Singapore vẫn chiếm giữ ngai vàng của ASEAN về lĩnh vực khởi nghiệp và công nghệ hàng đầu, nhưng nếu chính phủ Việt Nam có thể tận dụng lợi thế kinh tế của mình, không có lý do gì Việt Nam không thể bắt kịp, hoặc thậm chí phế truất Singapore và trở thành trung tâm đổi mới khởi nghiệp lớn ở Đông Nam Á.