Chiến lược AI của Malaysia: Nhân tài, hạ tầng số và liên minh toàn cầu

Chiến lược AI táo bạo

Bộ trưởng Bộ Kỹ thuật số Gobind Singh Deo đã nêu rõ định hướng táo bạo của Malaysia trong bài phát biểu tại sự kiện "Máy móc có thể nhìn thấy" (Machines Can See) được tổ chức tại Bảo tàng Tương lai ở Dubai mới đây.

Trọng tâm chiến lược AI của Malaysia là Văn phòng Trí tuệ nhân tạo quốc gia (NAIO), đơn vị điều phối các nỗ lực giữa các bộ để xác định và đáp ứng nhu cầu về nhân tài số của quốc gia.

Bộ trưởng Gobind cho biết: "NAIO cho phép chúng tôi hợp tác với nhiều lĩnh vực để hiểu được những gì cần thiết nhằm bồi dưỡng và giữ chân nhân tài số hàng đầu. Chúng tôi cam kết tạo ra các cơ hội thực sự trong lĩnh vực công nghệ và cho phép người dân Malaysia dẫn đầu trong đổi mới AI".

Cùng với sự nỗ lực này là Tập đoàn Kinh tế Kỹ thuật số Malaysia (MDEC), có nhiệm vụ đẩy nhanh các sáng kiến ​​số và hợp lý hóa các quy trình để thu hút nhân tài toàn cầu. Những sáng kiến ​​này phù hợp với Kế hoạch Kinh tế số Malaysia 2025 - 2030, nhằm mục đích xây dựng một hệ sinh thái số mạnh mẽ, sẵn sàng cho tương lai.

"Chúng tôi có tầm nhìn rõ ràng và dài hạn. Việc giúp phát triển các kỹ năng số và tiếp cận các cơ hội dễ dàng hơn là một phần quan trọng trong kế hoạch phát triển của chúng tôi", ông nói thêm.

Bộ trưởng Gobind cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục sớm về kiến ​​thức số và ủng hộ việc đưa các mô-đun công nghệ có liên quan vào chương trình đào tạo từ cấp tiểu học đến giáo dục trung học và đại học để đảm bảo các thế hệ tương lai được chuẩn bị tốt cho sự nghiệp trong nền kinh tế số.

Bên cạnh việc phát triển nhân tài, Malaysia đang nổi lên như một trung tâm khu vực cho các trung tâm dữ liệu (TTDL), đóng vai trò quan trọng trong việc cho phép AI và chuyển đổi số rộng hơn. Ông lưu ý việc mở rộng các hệ sinh thái TTDL không chỉ thúc đẩy đổi mới mà còn tạo ra các cơ hội việc làm đáng kể, củng cố tầm nhìn của đất nước về một nền kinh tế số thịnh vượng.

“Malaysia đã thu hút được các khoản đầu tư vào TTDL toàn cầu. Chúng tôi có cơ sở hạ tầng, nguồn lực và môi trường chính sách để hỗ trợ cho sự tăng trưởng này”, Bộ trưởng Gobind cho biết.

Trong một bước tiến đáng kể hướng tới sự hợp tác quốc tế, Malaysia đã tham gia vào quan hệ đối tác chiến lược với Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và Rwanda để tăng cường áp dụng AI ở Nam bán cầu. Thỏa thuận, được chính thức hóa thông qua Biên bản ghi nhớ (MoU) trong Tuần lễ AI Dubai, quy tụ Quỹ Tương lai Dubai, Trung tâm Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư (C4IR) của Rwanda và Tập đoàn MyDigital của Malaysia.

“Quan hệ đối tác này là sáng kiến ​​có tầm nhìn xa nhằm kết nối chuyên môn AI toàn cầu và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số hướng tới một tương lai toàn diện và bền vững hơn”, Bộ trưởng Gobind nhận xét.

Ba quốc gia sẽ hợp tác chặt chẽ trong mạng lưới toàn cầu C4IR để thúc đẩy các hoạt động AI có đạo đức và quản trị có trách nhiệm. Sự hợp tác này nhằm đảm bảo các công nghệ AI được phát triển và triển khai theo những cách minh bạch, toàn diện và phù hợp với lợi ích chung.

Sau khi ký MoU, Malaysia đã tham gia Chương trình Học bổng AI C4IR, ban đầu được UAE và Rwanda ký kết trong Diễn đàn Kinh tế thế giới năm 2024 tại Davos. Với sự tham gia của Malaysia, sáng kiến ​​này nhằm thúc đẩy trao đổi nhân tài, hỗ trợ các sáng kiến ​​chung và phát triển các khuôn khổ phối hợp cho AI có trách nhiệm trên toàn Nam Bán cầu.

"Sự hợp tác này phản ánh tham vọng chung của chúng tôi là lãnh đạo có mục đích và thúc đẩy đổi mới AI có trách nhiệm mang lại lợi ích cho tất cả mọi người", Bộ trưởng Gobind thừa nhận.

Malaysia mong muốn đảm bảo việc phát triển và triển khai AI là an toàn, bảo mật và có đạo đức, phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế và các giá trị địa phương. Quốc gia này đang tích cực định hình các chính sách thúc đẩy lòng tin, trách nhiệm giải trình và tính bao trùm trong các ứng dụng AI trên khắp các lĩnh vực.

Luật AI có đạo đức và quản trị toàn diện

Khi Malaysia đang hướng tới trở thành trung tâm AI thì việc giải quyết những thách thức phức tạp của kỷ nguyên số và ảnh hưởng ngày càng tăng của AI là cần thiết. Chủ tịch Hạ viện Tan Sri Johari Abdul đã đề xuất ban hành luật mới để giải quyết tình trạng sử dụng AI sai mục đích.

Những phát biểu của ông được đưa ra trong bối cảnh khu vực ngày càng lo ngại về các mối đe dọa mạng, với việc Singapore gần đây đã thực hiện các bước lập pháp chủ động để ứng phó với các vấn đề như vậy.

Chủ tịch Hạ viện Johari nhấn mạnh mặc dù công nghệ mang lại tiềm năng to lớn, nhưng cũng gây ra những rủi ro đáng kể khi bị sử dụng sai mục đích, đặc biệt là trong việc phát tán thông tin sai lệch và nội dung độc hại. Ông cảnh báo sự gia tăng của thông tin sai lệch do AI tạo ra có thể làm suy giảm niềm tin của công chúng, gây tổn hại đến danh tiếng và phá vỡ sự hòa hợp xã hội.

"Tôi hiện đang đánh giá xem chúng ta có cần ban hành luật này tại Malaysia hay không. Nếu cần thiết, chúng ta phải ban hành luật để giúp ngăn chặn làn sóng tấn công liên tục và phỉ báng phi lý, về cơ bản là không có lợi cho bất kỳ ai".

Ông đã đưa ra những nhận xét này tại một cuộc họp báo sau lễ khai mạc Hội nghị các nữ nghị sĩ AIPA (WAIPA), được tổ chức cùng với Đại hội đồng lần thứ 45 của Đại hội đồng liên nghị viện ASEAN (AIPA), được tổ chức tại Kuching mới đây.

Chủ tịch Johari đã nhấn mạnh cách các công cụ AI, khi bị khai thác, có thể được sử dụng để tạo ra deepfake, mạo danh cá nhân và phát tán các câu chuyện sai lệch với tốc độ và quy mô chưa từng thấy trước đây. Ông cho biết những diễn biến này đặt ra những thách thức pháp lý và đạo đức chưa từng có đối với các chính phủ trên toàn thế giới.

Trích dẫn những nỗ lực pháp lý gần đây của Singapore nhằm giải quyết thông tin sai lệch liên quan đến AI, Johari cho biết Malaysia phải sẵn sàng hành động để bảo vệ các thể chế dân chủ của mình và duy trì pháp quyền trong kỷ nguyên số. Ông cho biết thêm bất kỳ luật nào như vậy cũng phải cân bằng giữa việc bảo vệ quyền tự do ngôn luận và ngăn ngừa tác hại.

Bên cạnh những lo ngại trước mắt xung quanh thông tin sai lệch kỹ thuật số, Chủ tịch Hạ viện Johari cũng quan tâm đến những thách thức mà phụ nữ đang phải đối mặt - trọng tâm chính của cuộc họp WAIPA. Với tư cách là Chủ tịch AIPA, ông nhấn mạnh đến nhu cầu hỗ trợ về mặt cấu trúc lớn hơn để đảm bảo nhiều phụ nữ hơn có thể tham gia một cách có ý nghĩa vào lĩnh vực chính trị.

“Việc thiếu đại diện nữ trong chính trị không chỉ do quấy rối trực tuyến mà còn do gánh nặng của nhiều vai trò mà phụ nữ phải đảm nhiệm. Ví dụ, một người phụ nữ vừa là giám đốc ngân hàng, vừa là vợ và là mẹ phải cân bằng cả ba trách nhiệm khi tham gia chính trị”.

Ông Johari lưu ý kỳ vọng của xã hội thường đặt gánh nặng lên vai phụ nữ nhiều hơn so với nam giới, những người có nhiều khả năng nhận được sự hỗ trợ nhất quán từ chồng. Ông cho biết sự mất cân bằng này phải được giải quyết thông qua các chính sách bao trùm và cải cách pháp lý nhạy cảm với giới.

“Đã đến lúc các chính sách và khuôn khổ pháp lý của chúng ta phải thừa nhận gánh nặng kép mà phụ nữ phải gánh chịu. Chúng ta cần xây dựng sự hỗ trợ mang tính cấu trúc và hệ thống nhạy cảm hơn với giới, đặc biệt là trong bối cảnh chính trị”, ông Johari nói thêm.

Malaysia mong muốn đảm bảo đổi mới và triển khai AI an toàn và bảo mật trên nhiều lĩnh vực khác nhau, thúc đẩy việc sử dụng có trách nhiệm đồng thời bảo vệ lợi ích quốc gia và niềm tin của công chúng.

Malaysia, thông qua NAIO, đang xây dựng một khuôn khổ pháp lý để đảm bảo triển khai AI có đạo đức, an toàn và có trách nhiệm. Sáng kiến ​​này, được hỗ trợ bởi sự hợp tác liên bộ và Nhóm công tác đa ngành, giải quyết các rủi ro sử dụng sai mục đích AI, các mối quan ngại về an ninh quốc gia và các lỗ hổng quản trị.

CyberSecurity Malaysia và các tổ chức học thuật đang thúc đẩy các công cụ an ninh mạng hỗ trợ AI, bao gồm các hệ thống quản lý danh tính và quyền truy cập. NAIO cũng tập trung vào sự sẵn sàng của lực lượng lao động, với mục tiêu đào tạo 50.000 sinh viên vào năm 2025 thông qua nền tảng MyMahir và cải cách các chương trình TVET để đáp ứng nhu cầu của ngành.

Khi Malaysia tiếp tục hành trình chuyển đổi số, lời kêu gọi của ông Johari về các biện pháp bảo vệ pháp lý mới phản ánh nhu cầu rộng lớn hơn về việc các hệ thống pháp luật phải theo kịp sự phát triển của các công nghệ mới./.