Văn phòng AI quốc gia Malaysia và những ảnh hưởng đến xu hướng AI tại Đông Nam Á

Các mục tiêu của NAIO bao gồm thúc đẩy đầu tư AI, thúc đẩy đổi mới, thúc đẩy hợp tác liên ngành và xây dựng các chính sách toàn diện hỗ trợ quản trị và an ninh.

Vào tháng 12/2024, NAIO đã ra mắt như một sáng kiến ​​chiến lược nhằm định hình các chính sách AI tại Malaysia và giải quyết các thách thức về mặt quy định khi quốc gia này tiếp tục định vị là một trung tâm số (digital hub) của khu vực.

Là một phần trong các mục tiêu năm đầu tiên, NAIO có kế hoạch giới thiệu một khuôn khổ quản lý AI toàn diện, một bộ quy tắc đạo đức và một kế hoạch hành động công nghệ AI trong 5 năm đến năm 2030. Những sáng kiến ​​này là một phần không thể thiếu trong các mục tiêu chuyển đổi số (CĐS) rộng hơn của NAIO, như được nêu trong Kế hoạch kinh tế số Malaysia (MyDIGITAL), với mong muốn đưa đất nước trở thành quốc gia dẫn đầu khu vực về kinh tế số vào năm 2030.

Bộ trưởng Kỹ thuật số Gobind Singh Deo cho biết lễ ra mắt NAIO: "Được giao nhiệm vụ thúc đẩy đổi mới, thúc đẩy hợp tác liên ngành và tích hợp AI vào khuôn khổ chính phủ, ngành công nghiệp và xã hội, NAIO hướng đến mục tiêu giải quyết các thách thức cục bộ và toàn cầu đồng thời thúc đẩy phát triển bền vững".

Bộ trưởng Gobind Singh Deo cho biết thêm, NAIO sẽ dẫn đầu các nỗ lực nghiên cứu, áp dụng và thương mại hóa AI để nâng cao nền kinh tế số và cải thiện các dịch vụ công. NAIO cũng sẽ nỗ lực đảm bảo mọi bộ phận của xã hội đều được hưởng lợi ích từ AI.

"Hãy tưởng tượng một quốc gia mà AI giúp ngư dân xác định chính xác những địa điểm đánh bắt cá tốt nhất, nông dân có thể tối ưu hóa việc sử dụng đất và tăng năng suất cho các đồn điền, trong khi chính quyền địa phương có thể chủ động quản lý thiên tai. Đây chính là sự đổi mới mang tính chuyển đổi mà NAIO cam kết thực hiện", Bộ trưởng Gobind Singh Deo cho biết.

Malaysia đã thu hút được các khoản đầu tư đáng kể vào cơ sở hạ tầng AI và đám mây để bổ sung cho những nỗ lực này. Vào tháng 5/2024, Microsoft đã công bố khoản đầu tư lịch sử trị giá 2,2 tỷ USD trong 4 năm tới, là khoản đầu tư lớn nhất trong 32 năm hoạt động của Microsoft tại quốc gia này. Khoản đầu tư này nhằm mục đích nâng cao cơ sở hạ tầng đám mây và AI, tạo ra các cơ hội đào tạo kỹ năng, thành lập Trung tâm xuất sắc AI Quốc gia (National AI Centre of Excellence) và tăng cường năng lực an ninh mạng.

Cách tiếp cận chủ động của Malaysia đối với sự phát triển AI phản ánh xu hướng AI rộng hơn ở Đông Nam Á, nơi các quốc gia trong khu vực ngày càng tận dụng các công nghệ AI để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đổi mới sáng tạo (ĐMST).

Ảnh hưởng của Malaysia đối với các xu hướng AI

Cam kết của Malaysia đối với trí AI đã định vị Malaysia như một nam châm thu hút các khoản đầu tư nước ngoài đáng kể, thu hút các dự án trị giá hàng tỷ USD từ các gã khổng lồ công nghệ toàn cầu như Microsoft, Google và Oracle để nâng cao cơ sở hạ tầng đám mây và AI của mình.

Vào tháng 11/2023, chính phủ Malaysia và Google đã công bố hợp tác chiến lược nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh số của quốc gia bằng cách tập trung vào ĐMST và phát triển nhân tài. Sáng kiến ​​này phù hợp với Khung kinh tế Madani và Kế hoạch tổng thể công nghiệp mới 2030 (NIMP 2030), nhấn mạnh tham vọng dẫn đầu tăng trưởng do AI thúc đẩy của Malaysia. Chỉ riêng các sản phẩm và chương trình của Google đã hỗ trợ hơn 47.900 việc làm vào năm 2022. Google cũng đóng góp khoảng 2,8 tỷ USD cho các lợi ích kinh tế của các doanh nghiệp địa phương.

Một nỗ lực đáng kể là chương trình Go Cloud của Google, nhằm mục đích nâng cao kỹ năng cho 300.000 người Malaysia vào năm 2026. Chương trình triển khai các khóa học trực tuyến về AI tạo sinh, phân tích dữ liệu và các công cụ năng suất dựa trên đám mây. Những người học hoàn thành 5 lộ trình học tập sẽ nhận được chứng nhận kỹ năng số và được tiếp cận thêm các cơ hội học tập.

Ngoài việc phát triển tài năng, các khoản đầu tư của Malaysia vào nghiên cứu và phát triển AI đang thúc đẩy sự đổi mới trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là nông nghiệp. Một ví dụ nổi bật là quan hệ đối tác giữa BoomGrow Productions và CelcomDigi Berhad, tận dụng kết nối 5G và AI cho nông nghiệp chính xác. Sự hợp tác này tối ưu hóa năng suất cây trồng, cải thiện quản lý tài nguyên và thúc đẩy các hoạt động nông nghiệp bền vững, đưa Malaysia trở thành quốc gia dẫn đầu về đổi mới nông nghiệp.

Những thách thức trong việc triển khai AI tại Malaysia

Malaysia phải đối mặt với một số rào cản trong việc phát triển một chiến lược AI toàn diện. Mối quan tâm chính là đảm bảo lực lượng lao động được trang bị các kỹ năng cần thiết cho các công việc liên quan đến AI. Điều này đòi hỏi phải cập nhật chương trình giảng dạy để bao gồm các môn học như khoa học máy tính, phân tích dữ liệu và giải quyết vấn đề trong khi vẫn tuân thủ các tiêu chuẩn của Cơ quan Chứng nhận Malaysia (Malaysian Qualifications Agency).

Thu hút và giữ chân các nhà nghiên cứu, nhà khoa học và chuyên gia AI là điều cần thiết để thúc đẩy phát triển. Trong khi đó, việc nâng cao hiểu biết về AI trong công chúng nói chung là rất quan trọng, mặc dù tỷ lệ áp dụng không nhất quán. Các sáng kiến ​​giáo dục quy mô lớn và các chương trình đào tạo kỹ năng sẽ là chìa khóa để thu hẹp khoảng cách số.

Những rào cản khác bao gồm các vấn đề về kết nối, với mạng 5G không ổn định ở các thành phố lớn không hỗ trợ các ứng dụng đòi hỏi sức mạnh tính toán cao và độ trễ thấp. Ngoài ra, việc thiếu khuôn khổ pháp lý rõ ràng, đặc biệt là trong các lĩnh vực được quản lý như ngân hàng và bảo hiểm, đặt ra những thách thức về quyền riêng tư và sự tin cậy của dữ liệu.

Triển vọng tương lai và các diễn biến chiến lược

Bất chấp những thách thức này, Malaysia vẫn chủ động giải quyết các vấn đề về AI. Việc thành lập Văn phòng AI Quốc gia đóng vai trò trung tâm trong việc định hình các chính sách AI và thúc đẩy đổi mới trong các ngành công nghiệp như nông nghiệp và sản xuất. Các lĩnh vực này phải đối mặt với thách thức kép là hiện đại hóa các hệ thống lỗi thời trong khi áp dụng các giải pháp do AI thúc đẩy.

Một chiến lược quan trọng bao gồm đầu tư vào các tập dữ liệu AI và các mô hình học máy được thiết kế riêng cho thị trường địa phương, giảm sự phụ thuộc vào bối cảnh phương Tây và cải thiện khả năng cạnh tranh của các ngành công nghiệp cốt lõi. Trong khi các yếu tố xã hội và văn hóa, bao gồm cả nỗi lo về việc thay thế việc làm, vẫn là một thách thức, thì các chương trình đào tạo lại toàn diện và các sáng kiến ​​nâng cao kỹ năng là điều cần thiết để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi và thúc đẩy sự chấp nhận AI.

Khi xu hướng AI phát triển khắp Đông Nam Á, việc Malaysia chú trọng vào hợp tác và các chính sách chủ động đã đưa nước này trở thành quốc gia dẫn đầu khu vực về đổi mới AI, tạo nền tảng vững chắc cho tương lai toàn diện do AI thúc đẩy./.