Cổ phần hóa doanh nghiệp viễn thông – Bài toán khó giải

Tại Việt Nam, sự thống trị của ba ông lớn doanh nghiệp nhà nước là Vinaphone, MobiFone và Viettel đã đem đến nguy cơ quay lại độc quyền Nhà nước ở một số lĩnh vực dịch vụ. Do đó, thị trường viễn thông Việt Nam rất cần tái cấu trúc để tạo động lực phát triển bền vững. Hiện tại, Bộ TTTT đã và đang tiến hành tái cơ cấu các Tập đoàn kinh tế theo hướng phát triển đa dịch vụ, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, cạnh tranh lành mạnh và vươn ra thị trường quốc tế. Trong năm 2014, vấn đề tái cơ cấu thị trường và doanh nghiệp viễn thông đã được Bộ triển khai một cách quyết liệt, tâm điểm là tái cơ cấu Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) để hình thành doanh nghiệp năng động hơn, thích ứng hơn trong thời gian tới… Trong đó nổi bật là việc phân tách MobiFone ra hoạt động độc lập và cạnh tranh bình đẳng với các nhà khai thác mạng khác là Viettel và Vinaphone. Hiện Bộ TTTT đã thành lập Ban chỉ đạo cổ phần hóa và xây dựng kế hoạch cổ phần hóa MobiFone. Quốc hội đã thông qua Đề án tái cơ cấu các doanh nghiệp nhà nước trong năm 2015 nên Bộ TTTT cũng sẽ tiến hành lộ trình để thực hiện cổ phần hóa MobiFone trong năm 2015.

Dự định cổ phần hóa MobiFone có từ năm 2008, nhưng lúc đó kinh tế thế giới đang khủng hoảng và việc cổ phần hóa không có lợi. Hiện nay là thời điểm thích hợp để cổ phần hóa MobiFone. MobiFone đang là công ty hoạt động có hiệu quả. Tuy quy mô không lớn như Viettel, nhưng MobiFone lại có hiệu quả kinh doanh tốt nhất và mô hình quản trị tiên tiến và chất lượng nhân lực tốt. 

Việc cổ phần hóa MobiFone không chỉ nhận được sự quan tâm của các nhà đầu tư trong nước mà có cả nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Một trong những thách thức lớn khi thực hiện cổ phẩn hóa doanh nghiệp này đó là xác định giá trị doanh nghiệp, nhằm xác định giá trị khởi điểm. Tuy nhiên, các phương pháp xác định giá khởi điểm của doanh nghiệp hiện vẫn còn chưa phù hợp, giá khởi điểm thường không sát so với giá trị thực của doanh nghiệp, tạo cho doanh nghiệp và cơ quan quản lý có tâm lý e ngại, chần chừ sợ trách nhiệm làm thất thoát tài sản nhà nước khi triển khai cổ phần hóa. Do đó, để thực hiện cổ phần hóa thành công, rất cần sự tư vấn của các đối tác trong và ngoài nước liên quan tới việc lựa chọn nhà đầu tư chiến lược, đánh giá hiệu quả đầu tư, đấu giá trên thị trường chứng khoán.

Bắt đầu hoạt động tại Sài Gòn, Việt Nam từ năm 1904 và mở cửa Văn phòng trở lại vào năm 2009, với thành tích đáng kể về các giao dịch tư vấn M&A viễn thông thành công, ngân hàng Standard Chartered đề xuất nên đưa nhà đầu tư chiến lược vào trước IPO. Việc này sẽ mang lại nhiều lợi ích lớn cho doanh nghiệp tiến hành cổ phần hóa: định giá cao, định giá chính xác cho thị trường, sự phối hợp và chiến lược phát triển quốc tế mang lại nhiều thuận lợi cho nhà đầu tư (thông tin minh bạch, quản lý chuyên sâu), có sự liên kết lợi ích với các nhà đầu tư. Không chỉ vậy quá trình này còn đem lại nhiều cơ hội mới cho các nhà mạng như phát triển các dịch vụ gia tăng thay vì phát triển số lượng thuê bao, chia sẻ hiệu quả hạ tầng mạng

Quang cảnh Hội thảo

Tại Hội thảo, các chuyên gia của Standard Chartered cũng chia sẻ nhiều kinh nghiệm quý báu về việc cổ phần hóa các doanh nghiệp viễn thông và công nghệ thông tin tại một số quốc gia trên thế giới có điều kiện tương tự Việt Nam, như Thái Lan, Malaysia, Ấn Độ...

TH

(Ảnh: Phạm Lâm)