Nằm trong chuỗi các hoạt động kỷ niệm 50 năm thành lập ASEAN và để giải quyết vấn đề trên, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã phối hợp với Viện Nghiên cứu kinh tế ASEAN (ERIA) tổ chức buổi Tọa đàm "50 năm ASEAN: AEC và cơ hội cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam" vào ngày 19 tháng 7 năm 2017 tại Hà Nội nhằm nâng cao nhận thức của các doanh nghiệp Việt Nam về các cơ hội của AEC.
Với sự tham gia của hơn 200 đại biểu từ các cơ quan nhà nước và tư nhân tại Việt Nam cũng như các học giả và các chuyên gia thương mại, Hội nghị đã tạo cơ hội chia sẻ kiến thức và thảo luận giữa những người tham dự và các diễn giả.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng khai mạc hội nghị với những nhận xét rằng chỉ có khoảng 10% doanh nghiệp Việt Nam biết về những cơ hội do AEC đưa ra. "Cộng đồng Kinh tế ASEAN, trụ cột chính trong Cộng đồng ASEAN ra đời ngày 31/12/2015 là minh chứng hùng hồn cho quyết tâm của các nước thúc đẩy hợp tác ASEAN, nhất là hợp tác kinh tế vươn lên tầm cao mới. Đó chính là biến ASEAN thành một tổ chức trung tâm, mái nhà chung của người dân ASEAN. ASEAN trở thành thị trường chung và mở cho hàng hóa và dịch vụ của các nước lưu chuyển thuận lợi, an toàn và đặc biệt hơn cả là doanh nghiệp các nước có thể mở rộng và phát triển kinh doanh của mình đều khắp tại tất cả các nước thành viên." Ông cũng cảm ơn ERIA vì đã cộng tác chặt chẽ trong việc tổ chức sự kiện này.
Về phía ERIA, Chủ tịch, Giáo sư Hidetoshi Nishimura, đã ủng hộ tuyên bố của Thứ trưởng và nêu rõ rằng ASEAN cung cấp cơ hội thị trường cho các doanh nghiệp Việt Nam trong các lĩnh vực khác nhau. Ông đã chỉ ra một số điều cần xem xét để mở rộng sự hiện diện của các doanh nghiệp Việt Nam trong ASEAN, bao gồm các cách thức để tận dụng tốt hơn cơ hội trong ASEAN và những tác động có tẩm ảnh hưởng vào khuôn khổ của ASEAN nhằm cải thiện môi trường kinh doanh. "ERIA rất vui khi làm việc với Chính phủ Việt Nam và các doanh nghiệp để hỗ trợ quá trình này," Giáo sư Nishimura nói.
Đại sứ Lê Lương Minh, Tổng thư ký ASEAN, trong bài phát biểu mở đầu đã nêu bật những đóng góp quan trọng của Việt Nam đối với hội nhập ASEAN. Ông lưu ý rằng cộng đồng doanh nghiệp phải được các chính phủ hỗ trợ để đảm bảo rằng ASEAN có thể duy trì vị trí hiện tại của nó như một nguồn năng lượng toàn cầu. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của các doanh nghiệp Việt Nam như một phần của cộng đồng ASEAN và vai trò của Việt Nam như là một "trung tâm sản xuất và sản phẩm với một mạng lưới rộng khắp ở châu Á - Thái Bình Dương".
Tiến sĩ Rebecca Fatima Sta Maria, chuyên gia chính sách cao cấp của ERIA đã phát biểu thay mặt các nhà đàm phán thương mại và các nhà hoạch định chính sách. "Tiếp cận thị trường là những gì chúng tôi hứa hẹn và đó là những gì chúng tôi cung cấp. Nhưng tiếp cận thị trường không chỉ là về thuế”. Các biện pháp phi thuế quan cũng phải được đánh giá cẩn thận - một Cơ sở dữ liệu phi thuế quan được phát triển bởi ERIA với Ủy ban của Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD).
Tiến sỹ Ponciano S. Intal, Jr., Chuyên gia kinh tế cao cấp của ERIA, chúc mừng Việt Nam đã đóng góp cho ASEAN. 'Bằng cách tự do hóa các dịch vụ, bạn đang làm cho ASEAN và Việt Nam trở thành một thành viên thực sự cạnh tranh trên thế giới'. Theo nghiên cứu của ERIA, Việt Nam có thể sánh ngang với các nước ASEAN về thực tiễn quản lý và quản lý pháp luật tốt. 'Bạn thực sự là người tiên phong, tạo một tiền lệ thành công.'
Đaiị diện Bộ Công Thương, Phó tổng cục trưởng Nguyễn Quỳnh Nga chỉ ra những nỗ lực của chính phủ nhằm hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp trở nên cạnh tranh trong khu vực và toàn cầu. "Chúng tôi đã thực hiện một số biện pháp để giảm rào cản thương mại, và hài hoà các tiêu chuẩn kỹ thuật. Về cơ sở hạ tầng, Việt Nam đã làm việc cùng các nước ASEAN để cải thiện kết nối cơ sở hạ tầng quan trọng đối với thương mại. Việt Nam có một trong những cơ sở hạ tầng cao ở Đông Nam Á. Chúng tôi nhận thức được nhu cầu cải cách hệ thống giáo dục đại học, chúng tôi có thể đào tạo sinh viên, đào tạo nghề và đào tạo tiếng Anh tại các trung tâm dạy nghề ".
Tiếp theo, trong phiên 2 của Toạ đàm, các diễn giả đã đưa ra một số gợi ý về cách thức để doanh nghiệp Việt Nam, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, nâng cao năng lực cạnh tranh, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu để nắm bắt tốt hơn cơ hội của AEC.
Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng đã phát biểu kết thúc tọa đàm và cảm ơn những người tham gia vì những đóng góp tích cực của họ. Ông kêu gọi các doanh nghiệp Việt Nam tiếp tục tìm kiếm cơ hội và cam kết rằng Bộ Ngoại giao sẽ tiếp tục làm việc với các cơ quan khác để giúp đỡ các doanh nghiệp trong tương lai. Ông cũng cảm ơn ERIA về công việc của họ, kêu gọi "tiếp tục đóng góp cho hội nhập kinh tế ASEAN".
Trước đó, vào ngày 18 tháng 7, đoàn công tác của ERIA đã đến thăm và làm việc với Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và một đoàn khác của ERIA đã tham dự cuộc hội đàm với Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ. Đại diện của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam cũng tham dự cuộc hội đàm với Phó Thủ tướng.