Istanbul trở thành "Silicon Valley của ngành công nghiệp game" như thế nào?

9 giờ 30 phút tối 18/2/2019, gã khổng lồ trò chơi điện tử sau này của Thổ Nhĩ Kỳ, Peak, đã phát sóng một clip quảng cáo ấn tượng, trong đó có một thông báo: “Thức dậy… Chúng ta sẽ thay đổi thế giới. Nhưng trước tiên, chúng ta nên giới thiệu bản thân mình. Nếu bạn nghĩ chúng tôi đang nói đùa, chỉ cần thay đổi kênh và xem chúng tôi đang nghiêm túc đến thế nào"!

Bất cứ ai chuyển kênh nhận ra, clip quảng cáo đang được phát trên tất cả các kênh của đài truyền hình quốc gia cùng một lúc. Đối với Peak, và ngành công nghiệp game của Thổ Nhĩ Kỳ, đó là màn phô trương lực lượng táo bạo và tốn kém.

Trong thập kỷ qua, Peak và các studio trò chơi khác của Thổ Nhĩ Kỳ đã biến Istanbul thành thủ đô thế giới của ngành công nghiệp “casual game” (trò chơi phổ thông). Không giống như các game AAA (bao gồm những trò chơi được các hãng lớn sản xuất và phân phối, chi phí phát triển và quảng bá cao), như Halo, Assassin’s Creed hoặc Final Fantasy, casual game có nguồn gốc từ thiết bị di động, dễ chơi, ngắn và nhắm mục tiêu đến nhiều đối tượng nhất có thể. Theo thống kê năm 2020, khoảng 58,86% người chơi game di động là game phổ thông. Người ta ước tính rằng thị trường toàn cầu của casual game trị giá hơn 8 tỷ USD.

Vào tháng 3/2021, 6 trong số 10 trò chơi di động hàng đầu trên App Store của Apple ở Mỹ đều đến từ các studio Thổ Nhĩ Kỳ, bao gồm cả Basketball Arena, Deep Clean Inc. 3D và Jelly Dye.... Istanbul đã trở thành một thỏi nam châm thu hút các nhà phát triển game tiềm năng.

Nhiều studio trò chơi lớn nhất trong ngành, bao gồm Crytek và Voodoo, thuê văn phòng ở Istanbul. Năm ngoái, gã khổng lồ chơi game Zynga đã mua Peak với giá 1,8 tỷ USD, trong thương vụ mua lại lớn nhất cho đến nay, biến Peak thành kỳ lân đầu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ.

Vào ngày 30/6/2021, Dream Games có trụ sở tại Istanbul đã trở thành kỳ lân chỉ 4 tháng sau khi phát hành trò chơi đầu tiên, Royal Match. Trò chơi có 6 triệu người dùng, những người này giúp tạo ra 20 triệu USD cho Dream Games mỗi tháng thông qua mua hàng trong trò chơi.

Đối với các nhà phát triển Thổ Nhĩ Kỳ, đó là một khoảng thời gian đáng nhớ: thông báo tuyển nhân viên ở Istanbul tràn ngập các bài đăng dành cho các nhà phát triển trò chơi và những tài năng hàng đầu thường xuyên được săn đón. Sự bùng nổ diễn ra đồng thời với cuộc khủng hoảng nợ của Thổ Nhĩ Kỳ và sự sụp đổ của đồng lira Thổ Nhĩ Kỳ. 

Güven Çatak, người sáng lập và giám đốc phòng thí nghiệm BUG, nơi cung cấp bằng đại học và sau đại học về thiết kế trò chơi tại Đại học Bahçeşehir của Istanbul cho biết: “Phát triển trò chơi phổ thông đã trở thành giấc mơ trong thời kỳ kinh tế khó khăn này. Đối với một số người, phát triển trò chơi là nấc thang dẫn đến tầng lớp trung lưu và thượng lưu”.

Çatak cho biết: “Sau khi tốt nghiệp trung học, các nhà phát triển trò chơi trẻ tuổi của Istanbul bị các nhà sản xuất game săn đuổi. Đối với thanh thiếu niên Thổ Nhĩ Kỳ, sự hấp dẫn của sự nghiệp phát triển trò chơi thật sự là nam châm”.

Phát triển game miễn phí, bí quyết thành công của Peak, kỳ lân đầu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ

Buğra Koç đã thành lập Peak với tư cách là một công ty game di động cùng với một nhóm bạn vào năm 2010. Peak phát triển các trò chơi xã hội miễn phí (free-to-play - F2P) và kiếm tiền bằng cách bán quảng cáo giá rẻ trên quy mô lớn. 

Koç nói: “Chúng tôi mơ ước thành lập một công ty công nghệ tiêu dùng toàn cầu từ Istanbul. Chúng tôi biết rằng trò chơi di động F2P là tương lai của toàn bộ doanh nghiệp (DN) và là một phương thức xã hội hóa mới. Vì vậy, chúng tôi đã tập trung vào ý tưởng đó”. 

Thành công của Mynet đã cho họ thấy rằng F2P là mô hình phù hợp, đặc biệt là sau thành công to lớn của FarmVille trên Facebook. Mynet là một công ty phát triển nền tảng game miễn phí, năm 2012, Mynet là website được truy cập nhiều thứ ba ở Thổ Nhĩ Kỳ, chỉ sau Google và Facebook. Koç tin rằng không thể thuyết phục hầu hết người Thổ Nhĩ Kỳ trả tiền để mua một trò chơi.

Nhưng ở Thổ Nhĩ Kỳ có rất ít bí quyết về cách xây dựng các trò chơi F2P. Koç nói, "Chúng tôi phải học hỏi”.

Koç hợp tác với Sidar Şahin, một sinh viên 28 tuổi bỏ học đại học đã dành một năm ở Trung Quốc để nghiên cứu việc mua hàng trong trò chơi và hàng hóa ảo. “Mặc dù hơn 99% người dùng của chúng tôi không phải trả tiền. Chúng tôi vẫn cung cấp đường dây dịch vụ khách hàng 24/7”, Koç nói.

Chiến lược này đã được đền đáp và công ty đã phát triển được một lượng lớn người dùng. Khi Peak phát hành Komşu Çiftlik (“Trang trại hàng xóm”) vào năm 2010, một loại FarmVille của Thổ Nhĩ Kỳ được phát triển cho Facebook, nhu cầu chơi rất lớn. Hơn 1 triệu người đã theo dõi trang Facebook của họ.

Koç nói: “Sức mạnh của chúng tôi là bản chất các trò chơi của chúng tôi. Các game có thể không có hình ảnh động và chất lượng kỹ thuật hoàn hảo, nhưng đáp ứng được nhu cầu của thời đại”. 

Peak ra mắt các trò chơi phổ thông khác: Toy Blast, phát hành năm 2015, cho phép người chơi ghép các hình khối có màu tương tự nhau; Toon Blast, được phát hành một vài năm sau đó và có Cooper Cat, Wally Wolf và Bruno Bear, cho phép người chơi nổ các khối và tạo ra các combo để vượt qua các cấp độ và giúp những nhân vật này đi khắp thế giới. 

Thành công của Peak - vào cuối những năm 2010, công ty đã tuyển dụng khoảng 100 người - đã giúp phổ biến ngành công nghiệp phát triển trò chơi ở Thổ Nhĩ Kỳ. Nhịp độ và chất lượng của ngày làm việc tại Peak khác với các nơi làm việc truyền thống của Thổ Nhĩ Kỳ: các nhà phát triển được chào đón tới những không gian linh hoạt mang lại cho nhân viên quyền tự quyết và độc lập, những phẩm chất mà nhiều người Thổ Nhĩ Kỳ trẻ tuổi phấn đấu nhưng không thể tìm thấy trong bầu không khí của các công ty truyền thống. 

Dream Games - startup game trở thành kỳ lân chỉ trong 2 năm

Các thành viên cũ của Peak, kỳ lân đầu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ, đã thành lập Dream Games và dẫn dắt công ty khởi nghiệp trò chơi có trụ sở tại Istanbul trở thành một dự án tỷ đô trong thời gian kỷ lục chỉ hai năm.

Mới đây, sự kiện đáng chú ý trong ngành game là startup trò chơi di động có trụ sở tại Istanbul, Dream Games, đã đánh dấu một bước nhảy vọt lớn sau khi huy động được 155 triệu USD vốn từ các nhà đầu tư, định giá DN là 1 tỷ USD.

Dream Games được thành lập bởi Soner Aydemir, Ikbal Namlı, Hakan Sağlam, Eren Şengül và Serdar Yılmaz, tất cả đều là cựu thành viên của Peak Games.

Peak đã trở thành kỳ lân đầu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ - một thuật ngữ dành cho các công ty khởi nghiệp vượt qua mốc 1 tỷ USD - sau khi được gã khổng lồ chơi game Zynga có trụ sở tại Mỹ mua lại trong một thương vụ trị giá 1,8 tỷ USD vào năm ngoái.

Dream Games do đó đã trở thành kỳ lân thứ tư của Thổ Nhĩ Kỳ và là công ty game thứ hai của quốc gia được định giá vượt qua ngưỡng 1 tỷ USD.

Định giá mới nhất thể hiện mức tăng gấp 5 lần so với hồi tháng 2 khi Dream Games huy động được 50 triệu USD từ các quỹ đầu tư mạo hiểm, bao gồm Index Ventures trong Series A lớn nhất lịch sử khởi nghiệp của Thổ Nhĩ Kỳ.

Dream Games đã nhận được khoản đầu tư hạt giống 7,5 triệu USD vào tháng 11/2019 trong một vòng tài trợ do Makers Fund dẫn đầu.

Do đó, startup trò chơi di động đã thu về tổng cộng 207,5 triệu USD đầu tư và chạm ngưỡng 1 tỷ USD chỉ trong hai năm. Điều này đã mang lại cho Dream Games danh hiệu là kỳ lân nhanh nhất của Thổ Nhĩ Kỳ.

Startup game đạt thành công chỉ vài tháng sau khi ra mắt trò chơi đầu tiên, Royal Match, trên khắp thế giới, là trọng tâm của việc định giá và đầu tư. Vào tháng 3, startup đã ra mắt trò chơi giải đố Royal Match trên nền tảng di động iOS và Android sau vòng đầu tư Series A.

Trong một tuyên bố với Techcrunch, người đồng sáng lập kiêm CEO của Dream Games, Soner Aydemir nói rằng số tiền đầu tư sẽ được sử dụng để thu hút người dùng ở mọi kênh và mọi cơ sở địa lý.

Aydemir cho biết châu Á sẽ là trọng tâm, đặc biệt là Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc. Ông lưu ý rằng mục tiêu chính là mở rộng quy mô trò chơi trở thành một trong những trò chơi lớn nhất trên thị trường toàn cầu.

Mặc dù không được công ty trực tiếp tiết lộ, nhưng Dream Games được cho là đang thu 20 triệu USD doanh thu hàng tháng từ các giao dịch mua hàng trong game. Theo số liệu, Dream có 6 triệu người dùng hoạt động hàng tháng.

Trò chơi đầu tiên của Dream đã vươn lên hàng ngũ những trò chơi cũ hơn và lớn hơn như Candy Crush và Homescapes, những trò chơi đã trở thành huyền thoại.

Kỳ lân tiếp theo của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đến từ ngành công nghiệp game hoặc fintech

Trong một báo cáo mới được công bố, Erdinç İyikul, giám đốc quốc gia của Riot Games, đã mô tả năm 2020 là “một năm tiến bộ vượt bậc của ngành game”. 

İlkay Tepe, Giám đốc quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ của công ty thiết bị ngoại vi chơi game SteelSeries của Đan Mạch cho biết đây là “năm sinh lợi nhất từ trước đến nay” đối với lĩnh vực game. Người sáng lập Gaming tại Thổ Nhĩ Kỳ, Ozan Aydemir, cho biết: “Đại dịch đã làm tăng tốc độ phát triển của ngành công nghiệp game, thời gian chơi game tăng 30% trong giai đoạn này. Số lượng người chơi ở Thổ Nhĩ Kỳ đã lên tới 36 triệu người. Quy mô của ngành công nghiệp trò chơi là hơn 880 triệu USD”.

Và đầu tư vào các studio game Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục bùng nổ. Zynga mua Rollic với giá 168 triệu USD; Index Ventures, Play Ventures và David Helgason đầu tư 6,6 triệu USD vào Bigger Games; London Venture Partners đã đầu tư 4 triệu USD vào Coda.

“Trước COVID, chúng tôi cạnh tranh với các rạp chiếu phim, rạp hát và quán cà phê, những dịch vụ có chung mục tiêu là chiếm lượng thời gian rảnh rỗi tối đa của mọi người. Nhưng COVID đã tạo thuận lợi cho ngành game”, Koç nói. 

Cùng với Dream Games, Thổ Nhĩ Kỳ chính thức có bốn kỳ lân. Người sáng lập startup.watch Serkan Ünsal cho biết: "Giống như các kỳ lân khác, Dream Games có một ý nghĩa đối với hệ sinh thái của chúng tôi. Dream Games trở thành kỳ lân nhanh nhất ở Thổ Nhĩ Kỳ trong vòng chưa đầy 2 năm".

“Đây là minh chứng lớn nhất cho thấy nếu bạn có một đội ngũ tốt, một thị trường tốt và một sản phẩm tốt, bạn có thể trở thành một kỳ lân mà không cần chờ đợi nhiều năm. Ngành công nghiệp trò chơi và hệ sinh thái khởi nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ đã nhận thức được điều đó. Tôi đoán rằng, kỳ lân tiếp theo sẽ đến từ ngành công nghiệp trò chơi hoặc fintech”, Ünsal nói.

Game: Ngành công nghiệp có cường độ làm việc cao

Game đang trở thành một ngành công nghiệp hấp dẫn ở Thổ Nhĩ Kỳ, thu hút nhiều nhà phát triển. Hấp dẫn, nhưng làm việc trong ngành game là các nhà phát triển phải thích ứng theo tốc độ làm việc tàn bạo, khiến nhiều người phải làm việc quá sức.

Güven Çatak, Giám đốc BUG, cảnh báo rằng mặc dù ngành công nghiệp casual game hiện tại ở Thổ Nhĩ Kỳ đang phát triển mạnh, nhưng không bền vững.

Mỗi năm, BUG chào đón khoảng 70 sinh viên năm nhất, những người hy vọng sẽ thành công trong ngành công nghiệp game. “Các bậc cha mẹ ở độ tuổi 40, những người yêu thích trò chơi thường nhiệt tình gửi con họ đến các chương trình của chúng tôi. Họ thậm chí còn ép buộc con cái trở thành game thủ”, Çatak nói.

Çatak nói đến Gram Games (thành lập năm 2012 tại Istanbul và được Zynga mua lại) và Masomo (thành lập năm 2015, tại İzmir) là những nơi đặc biệt hấp dẫn. “Họ phát trực tuyến các sự kiện và bữa tiệc của họ trên các kênh YouTube; họ cung cấp cho nhân viên các kỳ nghỉ, quyền lợi bảo hiểm tư nhân. Điều kiện của họ tốt đến mức, đối với những người nhìn từ bên ngoài, nhân viên của họ dường như đang sống trong các công viên giải trí”.

Nhưng nhịp độ làm việc trong ngành game thực sự căng thẳng, đặc biệt là tại các studio nhỏ hơn và ít được tài trợ. “Để kiếm được tiền công, các nhà phát triển phải đưa ra những ý tưởng mới, trải qua những buổi tập đổ mồ hôi. Sau một thời gian, họ bị kiệt sức. Và bị tiêu hao sức lực, năng lượng sáng tạo bị rút cạn”, Çatak nói.

Koç, người đồng sáng lập của Peak, hiện đang lãnh đạo hoạt động tại Thổ Nhĩ Kỳ của Zynga, chia sẻ những lo ngại này. Ông nói rằng các trò chơi phổ thông "đã trở thành bánh mì" đối với nhiều người, nhưng cuộc đấu tranh để duy trì vị trí dẫn đầu khiến các hãng game phải làm việc với cường độ rất cao./.