Phải xã hội hóa hoạt động khuyến nông

Đây là nhấn mạnh của Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia Lê Quốc Thanh nhấn mạnh tại Tọa đàm "Trao đổi kinh nghiệm xây dựng quy chế hoạt động của tổ khuyến nông cộng đồng" (KNCĐ), do Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (Trung tâm KNQG) phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Quảng Trị tổ chức tại TP Đông Hà (Quảng Trị) vừa qua.

Phải linh hoạt, không 'hình mẫu hóa' tổ khuyến nông cộng đồng

Tại tọa đàm, ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm KNQG cho rằng, phải xã hội hóa hoạt động khuyến nông, tuyển chọn những người thực sự tâm huyết, cộng đồng cùng chung sức trong việc xây dựng đội ngũ khuyến nông. Các địa phương và hệ thống khuyến nông phải kêu gọi được nguồn lực của xã hội chung tay trong hoạt động khuyến nông nói chung và các tổ KNCĐ nói riêng.

"Mỗi xã, mỗi huyện, mỗi tỉnh có đặc thù khác nhau trong hoạt động khuyến nông nên sẽ không có hình mẫu nào cho các tổ KNCĐ. Nếu chúng ta làm mẫu thì sẽ thất bại. Tổ KNCĐ là một trong những yếu tố để hoàn thiện hệ thống khuyến nông hiện nay. Làm sao để các khuyến nông viên phải sống được bằng nghề; nhà nước và doanh nghiệp (DN) cùng trả lương cho họ để họ đảm bảo cuộc sống", ông Thanh nhấn mạnh. 

Ông Lê Quốc Thanh cũng cho rằng, không thể "hành chính hóa" hoạt động của các tổ KNCĐ. Nếu hành chính hóa, thành lập các ban bệ thì hoạt động của các tổ KNCĐ sẽ không đạt được mục tiêu đề ra.

"Chúng tôi không đào tạo để có các thành viên tổ KNCĐ giỏi nhất, biết mọi thứ mà sẽ đào tạo để họ có kỹ năng tiếp xúc và làm việc được với những người giỏi nhất. Các tổ KNCĐ không thể hoạt động theo cách hành chính hóa, nếu hành chính là thất bại. Các tổ KNCĐ sẽ giữ vai trò tổ chức và nếu cần sẽ mời các cán bộ thị trường của các DN vào tổ KNCĐ để tăng hiệu quả liên kết và hoạt động", ông Thanh nhấn mạnh.

Cần tăng cường công tác đào tạo

Tại Tọa đàm, đại diện Sở NN&PTNT tỉnh Thừa Thiên - Huế cho biết, địa phương này đã thành lập các tổ KNCĐ dựa trên việc xây dựng các vùng nguyên liệu có liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm. Các tổ KNCĐ sẽ là tập hợp các chuyên gia, những người có chuyên môn cao.

Trung tâm Khuyến nông Thừa Thiên - Huế cũng đã tham mưu Sở NN&PTNT tỉnh thành lập các tổ KNCĐ trên cơ sở thành viên là các chuyên gia trong lĩnh vực nông nghiệp. Tổ KNCĐ đồng phải được thành lập và củng cố từ cấp tỉnh đến cấp huyện, xã.

Một số đại biểu tham dự tọa đàm cho rằng, để hoạt động của tổ KNCĐ ngày càng quy củ và chuyên nghiệp, Trung tâm KNQG cần tăng cường công tác đào tạo. Cán bộ tổ KNCĐ phải có kiến thức và kỹ năng để truyền đạt cho nông dân. Vì vậy, trình độ các thành viên tổ KNCĐ phải ngày càng được hoàn thiện. Bên cạnh đó, Trung tâm KNQG và trung tâm khuyến nông các tỉnh cần có kinh phí hỗ trợ thêm để tổ KNCĐ, đặc biệt là ở cấp xã hoạt động tốt.

"Các thành viên tổ KNCĐ cấp tỉnh, huyện là những người đã được hưởng lương nhà nước. Còn cấp xã, các thành viên đa phần là bán chuyên trách, hưởng phụ cấp. Vì vậy, để họ tâm huyết và đảm bảo cuộc sống, cần có thêm cơ chế hỗ trợ", ông Đặng Ngọc Vỹ, Trạm trưởng Trạm Khuyến nông huyện Gio Linh (Quảng Trị) nêu ý kiến.

Tại tọa đàm, Sở NN&PTNT Quảng Trị đã công bố quyết định thành lập thí điểm Tổ KNCĐ cụm Hải Lăng - Triệu Phong và Tổ KNCĐ cụm Vĩnh Linh - Gio Linh - Cam Lộ.

Theo quy chế hoạt động, nhiệm vụ của các tổ KNCĐ là hỗ trợ, tư vấn cho hộ nông dân, HTX về khuyến nông; hỗ trợ, tư vấn phát triển HTX; hỗ trợ thị trường và liên kết chuỗi giá trị; tư vấn, hướng dẫn ứng dụng thương mại điện tử, hướng dẫn bán hàng, kinh doanh sản phẩm nông nghiệp trên các sàn thương mại điện tử.

Mỗi tổ KNCĐ có tối thiểu 5 người gồm các chuyên ngành khác nhau tùy thuộc vào điều kiện sản xuất thực tế của từng địa phương. Trong đó, cán bộ khuyến nông cấp tỉnh giữ vai trò hỗ trợ, kết nối điều phối các hoạt động chung và lực lượng gồm cán bộ khuyến nông cấp huyện, cán bộ xã, HTX, cán bộ doanh nghiệp trên địa bàn.

Các tổ KNCĐ chịu sự quản lý, chỉ đạo trực tiếp về chuyên môn của Trung tâm Khuyến nông tỉnh.

Các thành viên tổ KNCĐ được hưởng lương, phụ cấp, chế độ theo chính sách khuyến nông của địa phương; được UBND xã bố trí địa điểm làm việc; được cung cấp các trang thiết bị làm việc theo quy định của Dự án; được trang bị và nâng cao kiến thức về HTX, kiến thức về chuyên môn nghiệp vụ, kiến thức về thị trường, marketing sản phẩm; được thực hiện các hoạt động dịch vụ để duy trì hoạt động khuyến nông cơ sở và hưởng trợ cấp từ nguồn thu từ hoạt động tư vấn, dịch vụ./. 

Ngày 25/3/2022, Bộ NN&PTNT đã ban hành Quyết định Phê duyệt Đề án nâng cao hiệu quả hoạt động công tác khuyến nông trên cơ sở kiện toàn mô hình tổ KNCĐ. Mục tiêu là xây dựng hệ thống các tổ KNCĐ đáp ứng yêu cầu vùng nguyên liệu đạt chuẩn ở 13 tỉnh thành trên cả nước, phát triển nhân rộng ra các tỉnh khác. Đây là một trong những bước đi nhằm nâng cao năng lực cho hoạt động khuyến nông, nhằm hỗ trợ đắc lực cho hoạt động của các HTX nông nghiệp, chuyển giao công nghệ khuyến nông...

Thực hiện đề án này, đến ngày 4/10/2022, Trung tâm KNQG đã ra quyết định công nhận 26 tổ KNCĐ thí điểm tham gia Đề án Nâng cao hiệu quả hoạt động công tác khuyến nông trên cơ sở kiện toàn mô hình KNCĐ./.