Tại sao Đông Nam Á đặt cược lớn vào ngành bán dẫn?
Ngành công nghiệp bán dẫn ở Đông Nam Á đã khẳng định được sự phát triển, với các công ty khởi nghiệp chip mới nổi lên để biến khu vực này thành trung tâm sản xuất công nghệ toàn cầu.

Theo PricewaterhouseCoopers (PwC), ngành bán dẫn là động lực thúc đẩy quá trình chuyển đổi các ngành công nghiệp trên toàn thế giới trong hơn 70 năm qua. Ngành bán dẫn đã đóng góp phát triển điện toán, điện thoại thông minh và trung tâm dữ liệu, cùng với các công nghệ tiên tiến khác, tạo ra cơ hội để ngành này đạt doanh thu 1.000 tỷ USD vào năm 2030.
Công ty dịch vụ về kiểm toán, thuế, tư vấn và công nghệ KPMG lưu ý rằng những mối đe dọa lớn nhất mà ngành công nghiệp bán dẫn phải đối mặt bao gồm: các thách thức về thu hút nhân tài, căng thẳng địa chính trị và lỗ hổng trong chuỗi cung ứng.
Mặc dù các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI) mang lại những tiến bộ cho nhiều lĩnh vực khác nhau, nhưng các công nghệ mới vẫn tạo ra rất nhiều nhu cầu về chip, làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt trên toàn cầu.
Ngoài ra, thuế quan và các hạn chế thương mại của Mỹ do Tổng thống Trump đưa ra đang tác động đến ngành bán dẫn, thúc đẩy các công ty chuyển hướng khỏi Trung Quốc sang các quốc gia được chấp nhận hơn ở Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Đông Nam Á đang tham gia cuộc đua bán dẫn như thế nào?
ASEAN đã khẳng định mình là một phần quan trọng của chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu trong nhiều năm. Khi đại dịch COVID-19 bùng phát, các quốc gia nhận ra hệ thống xuất nhập khẩu dễ bị tổn thương như thế nào và cần phải làm gì để khắc phục. Trong lĩnh vực bán dẫn, các công ty lớn như Google và Samsung đã chuyển sang sản xuất tại Đông Nam Á.
Sau đây là một số cách mà ASEAN sẽ cạnh tranh trong cuộc đua bán dẫn:
Đầu tư vào ngành đang tăng
ASEAN đang chứng kiến các khoản đầu tư tăng vọt trong khắp khu vực tại các quốc gia như Malaysia, Việt Nam, Singapore và một số quốc gia khác. Ví dụ, Malaysia nổi lên như một điểm nóng cho các công ty bán dẫn khi cuộc chiến giữa Mỹ và Trung Quốc tiếp tục. Các nhà sản xuất chip, như Intel, GlobalFoundries và Infineon, đã quyết định thành lập hoặc mở rộng hoạt động tại quốc gia này. Các nhà đầu tư đang tìm cách hưởng lợi từ nguồn nhân tài đa dạng và cơ sở hạ tầng đã được xây dựng tại Malaysia.
Thái Lan đã chọn vận động hành lang để đầu tư vào chip khi cuộc chiến giữa Washington và Bắc Kinh trở nên căng thẳng hơn. Ở Singapore, Vanguard International Semiconductor của Đài Loan đã thông báo sẽ đẩy nhanh quá trình chế tạo wafer 12 inch tại thành phố này vì rủi ro địa chính trị đang thúc đẩy các bên liên quan chế tạo chip bên ngoài Trung Quốc. Sản xuất wafer là về việc tạo ra các vật liệu nền tảng để chế tạo chip.
Việt Nam đã có những bước đi nhằm thu hút nhiều công ty nước ngoài hơn vào lĩnh vực sản xuất chip bằng cách đơn giản hóa các thủ tục đầu tư vào sản xuất chip. Mục tiêu là thu hút các nhà cung cấp công nghệ cao quan tâm.
Hệ sinh thái khởi nghiệp mạnh mẽ
Việt Nam đã công bố chiến lược bán dẫn quốc gia để tham gia hợp tác nghiên cứu với các công ty tư nhân. Chiến lược thúc đẩy thu hút đầu tư vào các sáng kiến xanh vì sản xuất chip góp phần tạo ra khí thải carbon và các tác động tiêu cực khác đến môi trường khi khai thác khoáng sản đất hiếm. Hơn nữa, các công ty đầu tư đang có cơ hội phát triển các công ty khởi nghiệp (startup) địa phương trong chuỗi giá trị hoặc mua lại cổ phần trong các doanh nghiệp hiện tại.
Ở một số quốc gia khác, Fujifilm đang đầu tư vào các thị trường bán dẫn quan trọng. Fujifilm đang hợp tác với Viện Vi điện tử Singapore - một phần của A*STAR (Cơ quan Khoa học, Công nghệ và Nghiên cứu) - để thiết lập và tăng cường các chức năng nghiên cứu và phát triển (R&D) tại quốc gia này. Viện sẽ phát triển vật liệu cho các quy trình sản xuất chất bán dẫn thế hệ tiếp theo.
Tăng cường phát triển nhân tài khu vực
ASEAN có nhu cầu lớn về nhân tài am hiểu về bán dẫn và sản xuất chip nhưng lại đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động lành nghề, cạnh tranh và thách thức trong việc giữ chân những nhân viên giỏi nhất.
Theo Tập đoàn Dữ liệu quốc tế (IDC), việc đáp ứng lao động được đào tạo bài bản là rất quan trọng đối với sự thành công của ngành. Do đó, các quốc gia như Malaysia và Việt Nam đang cam kết đầu tư để giúp người lao động được đào tạo và nâng cao chuyên môn.
Hệ sinh thái bán dẫn của Singapore trải dài trên toàn bộ chuỗi giá trị và sử dụng các quan hệ đối tác giáo dục, chuyển đổi nghề nghiệp và tiếp cận sinh viên, đào tạo vi điện tử, trại thiết kế IC của AMD dành cho sinh viên đại học và đào tạo các kỹ sư AI thế hệ tiếp theo.
Trong khi đó, các startup chip không có nhà máy thúc đẩy hợp tác với các trường đại học và trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) địa phương để đào tạo giảng viên, nâng cao kỹ năng cho sinh viên tốt nghiệp, thiết kế các chương trình đào tạo, v.v.
Trở thành trung tâm sản xuất chất bán dẫn toàn cầu
Các nhà đầu tư mạo hiểm thích đầu tư vào các lĩnh vực có tiềm năng đáng kinh ngạc để phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp hướng đến thành công. Triển vọng về tham vọng trở thành trung tâm đổi mới bán dẫn toàn cầu của Đông Nam Á rất hứa hẹn. Vị trí chiến lược của khu vực cùng với những công dân am hiểu công nghệ, chăm chỉ và sáng tạo, và nhiều chính phủ đang hỗ trợ lĩnh vực này thông qua các quy định, ưu đãi, giảm thuế quan, tài trợ và chương trình đào tạo.
Hội đồng Thương mại Quốc tế (ITC) cho biết ngành công nghiệp bán dẫn mà Đông Nam Á đã hình thành sẽ phải vượt qua những căng thẳng địa chính trị dai dẳng. Điều này có nghĩa là khu vực Đông Nam Á sẽ phải tìm kiếm các cơ sở sản xuất và cung ứng thay thế. Các cuộc xung đột trong khu vực cũng sẽ tiếp tục làm gián đoạn các tuyến đường trong chuỗi cung ứng.
Về mặt tích cực, những tiến bộ công nghệ và việc áp dụng ngày càng nhiều blockchain, Internet vạn vật (IoT) và AI sẽ thúc đẩy tính minh bạch của chuỗi cung ứng và giảm thiểu tình trạng thiếu hụt lao động thông qua robot và tự động hóa. Hướng về phía trước, các startup về chip nên cân nhắc các sáng kiến bền vững trong nỗ lực sản xuất công nghệ của mình để bảo vệ môi trường và giảm lượng khí thải carbon./.