Thách thức đặt ra đối với quản lý bán hàng đa cấp trong giai đoạn 2021-2025

Bán hàng đa cấp là một phương thức bán hàng phổ biến và được pháp luật quốc tế và Việt Nam thừa nhận. Tuy nhiên, tại Việt Nam, trong những năm qua, tình trạng biến tướng mô hình này, tiềm ẩn hành vi có tính chất lừa đảo núp bóng loại hình kinh doanh theo phương thức đa cấp đang diễn biến rất phức tạp, gây ra nhiều hệ lụy cho xã hội. Trong bối cảnh đó, cần sớm có giải pháp ngăn chặn và nâng cao hiệu quả công tác quản lý bán hàng đa cấp trong giai đoạn 2021-2025.

Theo đánh giá của Bộ Công thương, trong bối cảnh hoạt động thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, hoạt động kinh doanh đa cấp không có giấy phép kinh doanh và kinh doanh dịch vụ sử dụng mô hình trả thưởng đa cấp như: Đầu tư tài chính, tiền ảo, dịch vụ giáo dục, đào tạo... có xu hướng phát triển nhanh chóng, len lỏi và thu hút người dân ở mọi lứa tuổi tham gia. Những khó khăn trong công tác quản lý hoạt động bán hàng đa cấp trong giai đoạn tới, cụ thể:

Thứ nhất, sự phát triển của kinh tế số nói chung và Cách mạng công nghiệp 4.0 nói riêng đang tạo ra nhiều hình thức kinh doanh mới, khiến các cơ quan quản lý khó khăn trong kiểm soát, trong khi các khuôn khổ pháp lý, văn bản pháp luật thường không kịp thời được điều chỉnh. Hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp có nhiều biểu hiện biến tướng phức tạp, cũng đặt ra thách thức không nhỏ trong việc hoàn thiện khuôn khổ pháp luật.

Thứ hai, chế tài xử lý đối với các cá nhân, tổ chức kinh doanh theo phương thức đa cấp không phép chưa đủ mạnh nên vẫn còn tình trạng các tổ chức/cá nhân tìm cách lách luật và bất chấp quy định pháp luật để kiếm lời bất chính.

Thứ ba, hoạt động kinh doanh đa cấp trái phép hoặc không có phép đã lôi kéo, dụ dỗ một bộ phận không nhỏ người dân tham gia, điều này cho thấy hoạt động tuyên truyền phổ biến kiến thức cho người dân vẫn chưa thực sự hiệu quả.

Thứ tư, công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm ở các địa phương được triển khai đồng bộ, nhưng vẫn còn ít, chưa bao quát toàn bộ các địa bàn của từng địa phương. Việc xử lý vi phạm trong hoạt động kinh doanh đa cấp vẫn chưa triệt để và mức xử phạt chưa đủ sức răn đe. Việc theo dõi, thu thập thông tin, tài liệu để xử lý các đối tượng này cũng gặp nhiều khó khăn.

Thứ năm, đội ngũ cán bộ quản lý về lĩnh vực kinh doanh đa cấp vẫn còn thiếu và yếu. Theo Bộ Công Thương, về nguồn nhân lực thực hiện quản lý hoạt động bán hàng đa cấp thường được giao kiêm nhiệm cho một cán bộ, khi cán bộ này được thuyên chuyển công tác sang đơn vị khác thì người thay thế thường phải tiếp cận lại từ đầu. Điều này gây ra nhiều khó khăn trong công tác quản lý nhà nước một cách hệ thống bài bản.

Thứ sáu, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hoạt động bán hàng đa cấp dù đã và đang từng bước được cải thiện, nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra.