Các dịch vụ truyền hình kỹ thuật số có thể được chia thành 2 loại: miễn phí (FTA) và có phí. Tại Việt Nam, các nhà cung cấp dịch vụ truyền hình cũng có thể được chia theo 2 hình thức trên. VTV hiện nay mới chỉ cung cấp các dịch vụ truyền hình miễn phí trên thiết bị thu của VTV, trong khi các nhà cung cấp dịch vụ truyền hình khác ngoài cung cấp một số kênh truyền hình miễn phí còn cung cấp các kênh truyền hình có phí như AVG, K , … trên các thiết bị thu riêng của nhà cung cấp dịch vụ truyền hình cụ thể.
Nhu cầu về một thiết bị thu chung có thể thu được cả truyền hình miễn phí và có phí của tất cả các nhà cung cấp dịch vụ truyền hình số là cần thiết. Việc tích hợp thiết bị thu truyền hình kỹ thuật số và thiết bị truyền hình (Tivi) thành một thiết bị đã được hãng Samsung và nhà cung cấp dịch vụ truyền hình số AVG thực hiện. Sản phẩm này đã tạo ra một cuộc cách mạng trong hệ thống truyền hình tại các hộ gia đình tuy nhiên mới chỉ cung cấp các kênh truyền hình của AVG và các kênh truyền hình miễn phí.
Ti vi sử dụng giao diện chung mở rộng cho khối truy nhập có điều kiện dùng trong truyền hình kỹ thuật số (CI )
Hiện nay, những dòng tivi kỹ thuật số trang bị khe cắm CI vẫn còn tương đối ít. Tivi Samsung là mẫu tivi đầu tiên trên thị trường có hỗ trợ thêm khe cắm bộ giải mã kỹ thuật số ở model H5510, H5562. Thời gian gần đây, hãng điện tử TCL cũng vừa chính thức cho ra mắt thị trường dòng tivi B2600D, 2800D và 2820D có hỗ trợ thêm bộ giải mã kỹ thuật số.
Nhờ trang bị sẵn khe cắm CI , người tiêu dùng có thể xem được đồng thời cả kênh truyền hình miễn phí và kênh trả phí mà không cần đầu thu kỹ thuật số. Ngoài ra, vì không cần lắp đặt thêm đầu thu nên tiết kiệm không gian giải trí hơn, việc điều khiển cũng thuận tiện hơn với 1 chiếc remote thay vì phải dùng đến 2 remote riêng lẻ cho TV và đầu thu.
Bên cạnh đó, khi triển khai dòng tivi kỹ thuật số trang bị khe cắm CI , Samsung kết hợp với Truyền hình An Viên thẻ CAM mã hoá để ngừơi dùng xem các kênh truyền hình miễn phí bên cạnh các kênh tính phí rất đặc trưng của An Viên như kênh Văn hoá phương đông hay kênh siêu nét.
Bảng 1: Danh sách các dòng Tivi trên trị trường tích hợp CI (2016)
Tại Việt Nam, công ty điện tử Samsung Vina là nhà sản xuất tivi đầu tiên trang bị khe cắm CI để xem truyền hình trả phí trong model tivi H5510 tích hợp truyền hình kỹ thuật số DVB-T2. Nhờ đó, người tiêu dùng sẽ xem được đồng thời cả kênh truyền hình miễn phí và kênh trả phí mà không cần đầu thu kỹ thuật số.
Ngoài ra, vì không cần lắp đặt thêm đầu thu mà không gian giải trí của gia đình sẽ gọn gàng hơn, việc điều khiển trở nên dễ dàng, thuận tiện hơn chỉ với 1 chiếc remote thay vì phải dùng đến 2 remote riêng lẻ cho TV và đầu thu như lúc trước. Trong bước đầu triển khai dòng TV kỹ thuật số trang bị khe cắm CI , Samsung kết hợp với Truyền hình An Viên cung cấp bộ CAM và thẻ mã hóa để người tiêu dùng có thể trải nghiệm toàn bộ những kênh truyền hình đặc trưng của AVG như kênh Văn Hóa Phương Đông hay những kênh siêu nét HD… Khách hàng chỉ cần đút thẻ giải mã AVG vào thẻ CAM rồi gắn thẻ CAM đã chứa thẻ giải mã AVG vào khe cắm CI của tivi Samsung là có thể xem được các kênh chương trình truyền hình đặc sắc của Truyền hình An Viên.
Hình 1: Khe cắm CI tích hợp Tivi Samsung
Hình 2: Thẻ CAM của AnVien sau khi ráp hoàn chỉnh vào Tivi
Thiết bị thu tích hợp (IRD/Set-Top-Box) sử dụng giao diện chung mở rộng cho khối truy nhập có điều kiện dùng trong truyền hình kỹ thuật số (CI )
Truyền hình số mặt đất
Đầu thu DVB-T2 của AVG sử dụng công nghệ nhúng giao diện chung cho khối truy nhập có điều kiện dùng trong truyền hình số mặt đất vào bảng mạch và hỗ trợ khe cắm thẻ thông minh (Hình 3).
Hình 3: Đầu thu DVB-T2 của AVG
Đầu thu DVB-T2 của VTV không sử dụng giao diện chung cho khối truy nhập có điều kiện dùng trong truyền hình số mặt đất và hỗ trợ khe cắm thẻ thông minh (Hình 4).
Hình 4: Đầu thu DVB-T2 của VTV
Truyền hình số vệ tinh
Đầu thu DVB-S2 của AVG sử dụng công nghệ nhúng giao diện chung cho khối truy nhập có điều kiện dùng trong truyền hình số mặt đất vào bảng mạch và hỗ trợ khe cắm thẻ thông minh (Hình 5).
Hình 5: Đầu thu DVB-S2 của AVG
Bộ thu giải mã tín hiệu truyền hình số vệ tinh VTC không dùng thẻ Smartcard như như các model trước mà sử dụng mã dịch vụ cho từng bộ thu. Mỗi mã dịch vụ bao gồm 11 chữ số được in mặt sau của đầu thu HD. Để sử dụng dịch vụ truyền hình số vệ tinh cần phải đăng ký với nơi bán hoặc liên hệ trực tiếp.
Hình 6: Đầu thu DVB-S2 của truyền hình số vệ tinh VTC
Truyền hình số vệ tinh Việt Nam - VSTV (liên doanh giữa VTV và Tập đoàn Truyền thông Pháp Canal) sử dụng các bộ thiết bị giải mã SD và HD công nghệ nhúng giao diện chung cho khối truy nhập có điều kiện dùng trong truyền hình số mặt đất vào bảng mạch và hỗ trợ khe cắm thẻ thông minh, bao gồm:
Bộ đầu thu và thiết bị giải mã K SD SmarDTV (Model STB111-VST-MTC01) bao gồm 1 đầu thu, 1 thẻ giải mã, 1 chảo thu tín hiệu vệ tinh, 1 LNB, 2 giắc và 20 mét dây cáp (Hình 7).
Bộ đầu thu và thiết bị giải mã K SD mang nhãn hiệu Opentel ODS1400NA bao gồm 1 đầu thu, 1 thẻ giải mã, 1 chảo thu tín hiệu vệ tinh, 1 LNB, 2 giắc và 20 mét dây cáp (Hình 8).
Bộ đầu thu HD của K do Samsung sản xuất bao gồm 1 đầu thu, 1 thẻ giải mã, 1 chảo thu tín hiệu vệ tinh, 1 LNB, 2 giắc và 20 mét dây cáp (Hình 9).
Hình 7: Bộ đầu thu và thiết bị giải mã K SD SmarDTV
Hình 8: Bộ đầu thu và thiết bị giải mã K SD Opentel
Hình 9: Bộ đầu thu và thiết bị giải mã K HD Samsung
Truyền hình cáp số
Dịch vụ HD Truyền hình cáp Việt Nam sử dụng bộ thiết bị số HD bao gồm: 01 Settopbox HD, 01 dây HDMI, 01 dây AV, 01 điều khiển, 01 Bộ nguồn nếu có và 01 thẻ Smartcard, nghĩa là có sử dụng công nghệ nhúng giao diện chung cho khối truy nhập có điều kiện dùng trong truyền hình số mặt đất vào bảng mạch và hỗ trợ khe cắm thẻ thông minh (Hình 10).
Hình 10: Đầu thu DVB-C2 của Truyền hình cáp Việt Nam
Công ty dịch vụ Truyền thanh Truyền hình Hà Nội đã sử dụng đầu thu kỹ thuật số có công nghệ nhúng giao diện chung cho khối truy nhập có điều kiện dùng trong truyền hình số mặt đất vào bảng mạch và hỗ trợ khe cắm thẻ thông minh, ví dụ: đầu thu kỹ thuật số HCATV-HD.
Hình 11: Đầu thu kỹ thuật số HCATV-HD
Kết luận
Tại Việt Nam, các thiết bị thu truyền hình số riêng của các nhà cung cấp dịch vụ truyền hình đã trang bị mô-đun truy nhập có điều kiện (CICAM) sử dụng công nghệ nhúng giao diện chung cho khối truy nhập có điều kiện dùng trong truyền hình số mặt đất vào bảng mạch và hỗ trợ khe cắm thẻ thông minh để quản lý nội dung các kênh truyền hình có phí cũng như miễn phí. Nhưng, vẫn còn một số thiết bị thu truyền hình số (của VTC, VTV,..) chưa sử dụng công nghệ nhúng giao diện chung cho khối truy nhập có điều kiện dùng trong truyền hình số mặt đất vào bảng mạch và hỗ trợ khe cắm thẻ thông minh mà tích hợp mô đun truy nhập có điều kiện (CICAM) vào thiết bị.
Để phát triển truyền hình kỹ thuật số bền vững hơn, các thiết bị thu và thiết bị truyền hình (tivi) tích hợp thiết bị thu truyền hình kỹ thuật số cần trang bị giao diện chung tuân theo một tiêu chuẩn phù hợp. Hiện nay, giao diện chung đã phát triển thêm giao diện chung mở rộng (CI Plus).
Tài liệu tham khảo
[1]. Nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện tiêu chuẩn về giao diện cho khối truy nhập có điều kiện dùng trong truyền hình kỹ thuật số (DVB-CI ), đề tài cấp Bộ TTTT, mã số: 23-16-KHKT-TC.
[2]. http://www.ci-plus.com
