Thứ trưởng Bộ Thông tin & Truyền Thông Đỗ Quý Doãn đã nhận định như vậy trong Hội thảo Quy hoạch Phát triển Phát Thanh Truyền Hình Việt Nam đến năm 2020, diễn ra ngày 28/6 tại Hà Nội. Theo Thứ trưởng, hiện dịch vụ cáp đồng trục đang phát triển “rất manh mún”, với sự tham gia của trên 40 đơn vị nhưng hầu hết đều chỉ dừng lại ở quy mô nhỏ, từ vài ngàn tới vài chục ngàn thuê bao.
Mạnh ai nấy làm
Đồng quan điểm với Thứ trưởng Doãn, ông Phạm Khắc Lãm, nguyên Tổng Giám đốc Đài TH Việt Nam cũng cho rằng thị trường truyền hình cáp nói riêng và truyền hình trả tiền tại Việt Nam hiện nay quá lộn xộn, và việc phải chấn chỉnh lại là “không phải bàn cãi”.
“Tổng số đài TH và các nhà cung cấp dịch vụ hiện quá nhiều rồi. Không một nước nào lại có nhiều đài TH địa phương như ở Việt Nam”, vị chuyên gia kì cựu này chia sẻ.
Bên cạnh đó, ông Lãm cũng chỉ ra nhiều thực trạng phổ biến như việc các kênh dịch vụ chưa đạt chất lượng đồng đều, nhiều kênh phát sóng nội dung “khá cẩu thả”, các đài phát triển theo kiểu “đèn nhà ai nấy rạng” chứ không nhìn chung quanh, không nghĩ đến toàn cục.
“Thú thật là chúng ta chưa phát triển lắm nhưng lại chơi sang”, ông Lãm kết luận.
Tách riêng truyền dẫn phát sóng với nội dung
Trước tình trạng này, Tiến sĩ Trần Minh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược TT&TT cho biết Bộ TT&TT đã đặt quan điểm phải quản lí lĩnh vực phát thanh truyền hình (PTTH) dưới dạng công nghệ, cụ thể là tách ngành truyền hình thành hai mảng riêng là truyền dẫn phát sóng và nội dung thông tin. Phần nội dung thông tin sẽ chịu quy định của Luật báo chí, nghĩa là chỉ các đơn vị sự nghiệp Nhà nước mới được làm, trong khi phần truyền dẫn sẽ thuộc phạm vi quản lí của luật Viễn thông, do các doanh nghiệp khai thác.
“Do mục tiêu tạo nguồn thu, các chương trình quảng cáo xuất hiện với tần suất cao trên truyền hình, tạo ra một thực tế là mất công bằng xã hội trong nhu cầu được thông tin cũng như nhu cầu thông tin giữa các tầng lớp, cộng đồng,” ông Tuấn nhấn mạnh.
Ngoài ra, sự lộn xộn của truyền hình còn nằm ở chỗ nhiều đơn vị “bắt tay ngầm” trong việc cung cấp dịch vụ. Thực tế không hiếm trường hợp doanh nghiệp truyền hình đã hợp đồng với tòa nhà để “độc quyền” cung cấp dịch vụ, ngăn cản sự có mặt của các doanh nghiệp khác.
“Bộ Thông tin và Truyền thông hết sức phản đối vấn đề này vì chính việc cạnh tranh sẽ đem lại quyền lợi cho khách hàng. Sắp tới, Bộ sẽ có những quy định để giải quyết,” ông Tuấn nhấn mạnh.
Chọn công nghệ nào?
Tuy nhiên, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Viettel đề xuất tại Hội thảo rằng việc phát triển thị trường TH trả tiền phải được “tiến hành có lộ trình”, những công nghệ không chiếm nhiều tài nguyên quốc gia như tần số thì không nên bị quản lí cứng về lộ trình cụ thể.
“Doanh nghiệp khi kinh doanh tất sẽ cân nhắc đến bài toán lợi nhuận thực tế, nên tôi cho rằng, Bộ nên để sự lựa chọn về công nghệ sử dụng (cáp đồng trục, cáp quang, truyền hình số mặt đất…) cho doanh nghiệp tự lựa chọn. Bộ đang khuyến khích DN triển khai cáp quang, nhưng điều kiện kinh tế Việt Nam còn ở mức thấp, cáp quang không phải lựa chọn tốt nhất vì quá đắt”, ông Hùng phát biểu. Theo đại diện Viettel, Bộ chỉ nên đặt mục tiêu 10% phủ sóng cáp quang đến năm 2015 và sau năm 2020 hãy đặt vấn đề 50% diện tích phủ sóng là cáp quang.
Đối với tình trạng phát triển “đông về số lượng nhưng yếu về chất lượng” của thị trường TH trả tiền hiện nay, ông Hùng cho rằng, đối với từng phân khúc như TH số mặt đất, IPTV, TH cáp… chỉ nên có từ 3-4 doanh nghiệp được cấp phép, còn doanh nghiệp làm nội dung thì không nên khống chế. “Các nhà làm nội dung có mạnh, giàu sức sáng tạo thì mới có thể cải thiện đóng góp của truyền hình vào GDP. Đừng quan niệm truyền hình là thị trường nhỏ. Nếu hiện tại nó chỉ chiếm 1% GDP thì nếu nội dung làm tốt, kinh doanh tốt, hoàn toàn có thể nâng GDP lên mức 2%, thậm chí là 4%”, ông Hùng kết luận.
Mai Anh