Việt Nam hoàn toàn tắt sóng truyền hình analog với cách làm riêng

Chiều ngày 11/1/2021, Bộ TT&TT đã tổ chức họp báo công bố Việt Nam chính thức hoàn thành Đề án số hoá truyền dẫn, phát sóng truyền hình mặt đất (Đề án số hóa truyền hình). Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng, Trưởng Ban chỉ đạo Đề án số đã tham dự và công bố sự kiện quan trọng này.

Tại buổi họp báo, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã công bố việc Việt Nam đã hoàn thành Đề án số hóa truyền dẫn, phát sóng truyền hình mặt đất đến năm 2020 được ban hành theo Quyết định số 2451/QĐ-TTg ngày 27/12/2011 của Thủ tướng Chính phủ. 

"Trải qua 9 năm, phấn đấu không mệt mỏi, đến nay Đề án số hóa truyền hình đã đạt và vượt tất cả các mục tiêu ban đầu đã đề ra, góp phần thực hiện cam kết của toàn khối ASEAN (tại Hội nghị Bộ trưởng Thông tin các nước ASEAN vào năm 2010) là tắt sóng hoàn toàn truyền hình tương tự mặt đất vào năm 2020", Bộ trưởng khẳng định.

Hoàn thành 4 mục tiêu lớn của Đề án

Bộ trưởng khẳng định Đề án số hoá truyền dẫn, phát sóng truyền hình mặt đất đã thành công hoàn thành 4 mục tiêu lớn của Đề án, đó là:

Thứ nhất, hoàn thành việc chuyển đổi hạ tầng truyền dẫn, phát sóng truyền hình mặt đất từ công nghệ tương tự sang công nghệ số trên phạm vi toàn quốc. Hiệu quả sử dụng tần số của truyền hình số mặt đất cao hơn khoảng 30 lần so với truyền hình tương tự. Vì vậy, đã giải phóng được trên 100 MHz thuộc băng tần 700MHz, là băng tần "vàng" để phủ sóng 5G toàn quốc, trong khi vẫn có đủ tần số cho nhiều kênh truyền hình hơn trước đây.

Thứ hai, đã mở rộng đáng kể vùng phủ sóng truyền hình số mặt đất từ phủ sóng tại trung tâm của 40 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương năm 2011 (tương đương khoảng 20% dân số Việt Nam) thì đến nay đã vươn đến tất cả 63 địa phương trên toàn quốc (tương đương với khoảng 80% dân số xuống đến nhiều huyện, xã, thôn, bản.

Thứ ba, Đề án đã thu hút được nguồn lực xã hội để phủ sóng truyền hình số mặt đất mà trước kia là sân riêng của đài truyền hình nhà nước. Nếu như năm 2011 chỉ có Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC làm truyền hình số mặt đất thì đến năm 2020 đã có 5 đơn vị làm, trong đó có 4 đơn vị là công cổ phần (CP) như Công ty CP Nghe nhìn Toàn cầu (AVG), Công ty TNHH truyền hình kỹ thuật số miền Nam (SDTV) và Công ty CP truyền hình số miền Bắc (DTV). Nguồn lực số hoá truyền hình đã đạt trên 50%.

Thứ tư, 100% các Đài phát thanh truyền hinh (PTTH) địa phương đã được tổ chức, sắp xếp lại theo hướng chuyên môn hoá, tập trung vào sản xuất nội dung chương trình. Cách đây 9 năm, vào năm 2011, 100% các nhà đài vừa làm nội dung, vừa truyền dẫn, phát sóng. Trong 10 nước ASEAN, Việt Nam là nước thứ 5 hoàn thành tắt sóng truyền hình tương tự. 4 nước đã hoàn thành trước là Brunei năm 2017, Singapore năm 2019, Malaysia năm 2019, Thái Lan đầu năm 2020. 4 nước này đều có quy mô dân số nhỏ hơn và địa hình dễ phủ sóng hơn Việt Nam.

"Chúng ta đã giữ đúng cam kết với toàn khối ASEAN là hoàn thành việc tắt sóng trước năm 2020. Trên thế giới, Việt Nam đứng thứ 78/193 nước hoàn thành tắt sóng truyền hình tương tự, tức là thuộc nhóm các nước hoàn thành trước", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Cách làm rất riêng của Việt Nam

Theo Bộ trưởng, tắt sóng truyền hình tương tự là một việc khó, nhất là khi chúng ta bắt đầu Đề án này năm 2011, có đến 80% hộ gia đình vẫn chưa có đầu thu kỹ thuật số và Việt Nam cũng là 1 nước lớn về dân số, đứng thứ 13 trên thế giới, địa hình lại phức tạp, nhiều đồi núi làm cho việc số hoá truyền hình còn khó khăn hơn nữa nhưng chúng ta đã có những cách tiếp cận phù hợp để thực hiện thành công Đề án.

Cụ thể, Bộ trưởng cho biết Việt Nam có lộ trình cụ thể, làm thí điểm tại Đà Nẵng. Sau 03 năm chuẩn bị, năm 2015, Đà Nẵng là địa phương đầu tiên tắt sóng thành công. Tiếp theo là các thành phố lớn, có thu nhập cao. Sau đó là các tỉnh đồng bằng và cuối cùng mới là các địa phương miền núi.

Đề án cũng đi thẳng vào công nghệ hiện đại. Việt Nam đã chọn công nghệ DVB-T2 khi mới chỉ có 6 nước chọn công nghệ này nhưng đây là công nghệ tiên tiến vừa có chất lượng cao hơn, vừa tiết kiệm băng tần hơn và thực tế đã chứng minh Việt Nam đúng khi năm 2020 thì 90% các nước sử dụng công nghệ DVB đã chọn công nghệ DVB-T2.

Trong khi ngân sách còn khó khăn, Bộ TT&TT đã đề xuất Chính phủ cho phép sử dụng Quỹ Dịch vụ Viễn thông công ích để hỗ trợ các hộ nghèo và cận nghèo, thiết bị thu kỹ thuật số. Đã có gần 2 triệu hộ gia đình được hỗ trợ hơn 1000 tỷ đồng. Các hộ nghèo, cận nghèo đã được xem các chương trình truyền hình với chất lượng cao và miễn phí.

Cách tiếp cận tiếp theo, Bộ trưởng cho biết Đề án cũng thiết lập riêng một tổng đài để tiếp nhận phản ánh và hỗ trợ các hộ dân trong quá trình chuyển đổi. Các khó khăn khi sử dụng công nghệ mới hoặc thiếu sóng truyền hình kỹ thuật số đã được trợ giúp và xử lý kịp thời

Vì việc tắt sóng liên quan đến hơn 20 triệu hộ gia đình trên toàn quốc nên việc truyền thông đóng một vai trò đặc biệt quan trọng. Nhân dân phải nhận thức được việc tắt sóng tương tự là để nâng cao chất lượng truyền hình, là để xem được nhiều kênh truyền hình hơn, trong đó có những kênh chuyên đề về y tế, giáo dục, nông nghiệp… để giúp nâng cao đời sống cho bà con là để Việt Nam sánh vai với các nước khác để từ đó ủng hộ chính sách của Đảng, Nhà nước về thúc đẩy công nghệ mới.

Ban chỉ đạo đã tổ chức 24 hội nghị tập huấn, mỗi quận, huyện có ít nhất 8 cán bộ được tập huấn, trên 10.000 hệ thống loa phường, xã đã liên tục và tích cực cập nhật truyền thông về chương trình chuyển đổi từ sóng truyền hình tương tự sang sóng truyền hình số hoá.

"Trong tương lai, việc chuyển đổi công nghệ trong nhiều lĩnh vực sẽ xảy ra. Những kinh nghiệm tốt của tắt sóng truyền hình tương tự và số hoá truyền hình sẽ giúp chúng ta thành công hơn những chuyển đổi trong thời gian tới. Đất nước muốn phát triển nhanh và bền vững thì phải liên tục chuyển đổi, chuyển đổi để tiến tới những điều tốt đẹp hơn", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Người dân được thụ thưởng truyền hình số chất lượng

Theo Ban chỉ đạo Đề án, tại thời điểm bắt đầu năm 2011, 90% số hộ gia đình có máy thu hình, tương đương với hơn 18 triệu chiếc, 90% trong số đó chưa xem được truyền hình số. Đến năm 2020, số liệu thống kê cho thấy 16 triệu hộ gia đình đã xem truyền hình số qua các phương thức cáp, IPTV và trên 3,2 triệu hộ sử dụng truyền hình vệ tinh miễn phí.

Trong giai đoạn số hoá truyền hình mặt đất, Việt Nam đã thực hiện chính sách bắt buộc từ năm 2014 máy thu hình phải tích hợp chức năng thu số DVB-T2. Một số doanh nghiệp trong nước cũng đã đầu tư cho sản xuất, lắp ráp đầu thu số (set-top-box), trong đó VNPT Technology đã nghiên cứu, thiết kế, chế tạo được những chiếc đầu thu số Make in Viet Nam chiếm tới 60% thị trường đầu thu. Nhờ vậy, mà thị trường thiết bị thu xem truyền hình sẵn sàng cho chuyển sang kỹ thuật số và giá cả ngày càng rẻ. Đặc biệt, đã hỗ trợ đầu thu số cho đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn quốc gia từ năm 2015 - 2020 tới 1,9 triệu hộ.

Vùng phủ sóng truyền hình số mặt đất đã đạt 80% dân cư. Nếu tính cả phủ sóng truyền hình số vệ tinh thì 100% dân cư đã thu xem được truyền hình số. 

Trước đây, với truyền hình tương tự mặt đất thì 01 kênh tần số chỉ có thể phát sóng 01 kênh chương trình truyền hình, nay 01 kênh tần số có thể phát sóng tới 30 kênh chương trình truyền hình. Vì vậy, tại nhiều địa phương người dân đã có thể thu xem từ 40 - 60 kênh chương trình SDTV và hơn 10 kênh chương trình HDTV, trong đó có 7 kênh thiết yếu phục vụ nhiệm vụ chính trị - xã hội.