Vườn ươm doanh nghiệp công nghệ cao TP. Hồ Chí Minh 10 năm hình thành và phát triển

Hình ảnh Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao nhìn từ thiết bị cân bằng quay camera (sản phẩm phát triển bởi Gremsy – Doanh nghiệp ươm tạo tại Vườn ươm)

Sau 10 năm hình thành và phát triển, Vườn ươm Công nghệ cao đã mang lại những sự khác biệt và là điểm nhấn của Khu Công nghệ cao TP.HCM. Qua quá trình hoạt động thực tiễn của mình, thông qua các “chương trình ươm tạo”, kết hợp các yếu tố quản trị, công nghệ, vốn và bí quyết, Vườn ươm Công nghệ cao đã góp phần thúc đẩy nhanh quá trình thương mại hoá công nghệ, ứng dụng công nghệ, tạo ra các doanh nghiệp mới có khả năng hoạt động độc lập và có hiệu quả, đóng góp chung vào sự phát triển doanh nghiệp, khoa học công nghệ tại TP.HCM, đóng góp vào sự nghiệp hiện đại hóa - công nghiệp hóa đất nước trong thời kỳ mở cửa, hội nhập.

Nhớ lại, vào những năm đầu của thập niên 90 của thế kỷ XX, khoa học – công nghệ đã có những bước phát triển vượt bậc, trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, là yếu tố quyết định hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Ở tầm vĩ mô, sự phát triển công nghệ đã được công nhận như là một động lực chính cho sự phát triển kinh tế - xã hội của một quốc gia. Thực tế từ nhiều quốc gia trên thế giới chứng minh rằng không một quốc gia nào vững mạnh khi nền Công nghệ thông tin yếu kém. Được sự quan tâm lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Bộ TT&TT đã có nhiều nỗ lực xây dựng Công nghệ TT&TT phát triển nhanh chóng trên nhiều mặt, theo kịp sự phát triển chung của CNTT&TT trong khu vực và thế giới, CNTT&TT đã đóng góp to lớn vào sự phát triển kinh tế, văn hóa xã hội, quốc phòng an ninh, được Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận. 

TP.HCM là địa phương đi đầu trong cả nước trong việc xây dựng, phát triển Khu Công nghệ cao và xây dựng Vườn ươm Công nghệ với nhận thức và quan điểm:   Vườn ươm Công nghệ là sự hội tụ tất yếu của hai tác động thực tiễn: đó là vai trò của công nghệ và vai trò của doanh nghiệp vừa và nhỏ trong sự phát triển của  nền kinh tế. Vì vậy, Dự án đầu tư xây dựng Vườn ươm Khu Công nghệ cao được nghiên cứu khả thi từ khá sớm (năm 1995).

Dự án đèn đường thông minh S3 (Đoạt giải nhất) trình bày tại Vòng Chung kết Cuộc thi IoT Startup 2016

Năm 2003, khi khái niệm về “ươm tạo” và “vườn ươm” còn hết sức mới mẻ, Nghị định 99/2003/NĐ-CP của Chính phủ về ban hành Quy chế Khu Công nghệ cao đã đưa vào những khái niệm như “ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao”. Có cả một chương trong Nghị định để nói về “Đầu tư mạo hiểm, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao và thương mại công nghệ cao”. Trên cơ sở đó, Khu Công nghệ cao TP.HCM đã tổ chức nhiều cuộc hội thảo về ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao. Đồng thời, Ban Quản lý Khu Công nghệ cao tổ chức nghiên cứu về mô hình, phương thức hoạt động của Vườn ươm, cũng như kêu gọi sự quan tâm của cộng đồng đối với hoạt động khởi nghiệp, ươm tạo doanh nghiệp.

Ông Lê Thành Nguyên (Giám đốc Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao) nhấn mạnh: Đối với các doanh nghiệp khởi sự hoạt động trong các lĩnh vực công nghệ, quá trình chuyển từ ý tưởng sáng tạo ban đầu trở thành những sản phẩm thương mại càng là quá trình mang nhiều rủi ro, tốn kém, cần nhiều thời gian và luôn là những thách thức vô cùng lớn đối với doanh nghiệp. Với những nghiên cứu sâu sắc về vị trí, vai trò của Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ trong sự phát triển của nền kinh tế tri thức, tiến đến làm chủ các công nghệ cao phù hợp với nhu cầu và điều kiện, lợi thế của đất nước, con người Việt Nam,  Vườn ươm Công nghệ cao đã tập chung vào các lĩnh vực trọng tâm và xuyên suốt như sau: Công nghệ thông tin - Viễn thông, Công nghệ Cơ khí chính xác - tự động hoá, Công nghệ sinh học, Công nghệ Vât liệu mới - Năng lượng mới, Vườn ươm Công nghệ cao đã nỗ lực hỗ trợ các dự án ươm tạo với một chương trình được thiết kế riêng phù hợp với đặc điểm và nhu cầu tương ứng với từng giai đoạn phát triển của từng dự án, qua đó  mang lại hiệu quả hỗ trợ cao nhất có thể, để dự án làm chủ được công nghệ của mình, hoàn thiện và đưa sản phẩm ra thị trường, tiếp cận với các khách hàng tiềm năng.

Ký kết hợp tác với Vietnam Silicon Valley (VSV) để triển khai chương trình Thúc đẩy khởi nghiệp tại TP.HCM

Theo ông Lê Thành Nguyên, trong 10 năm qua, Vườn ươm Công nghệ cao kiên trì đeo bám mục tiêu hỗ trợ ươm tạo những doanh nghiệp công nghệ mang thương hiệu Việt Nam, sản phẩm do chính chất xám của những con người Việt Nam tạo ra. Qua đó, Vườn ươm đã góp phần phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp ở  thành phố Hồ Chí Minh. Từng bước mang lại những giá trị thật sự thông qua hoạt động ươm tạo những sản phẩm công nghệ cao, là nơi đem lại những sự hỗ trợ và cơ hội ban đầu cho các doanh nghiệp khởi nghiệp. Qua từng năm, Vườn ươm đã từng bước kết nối mở rộng mạng lưới chuyên gia, doanh nghiệp, quỹ đầu tư…

Từ năm 2009 đến nay, Vườn ươm đã hỗ trợ khởi nghiệp cho 38 dự án, trong đó có 06 dự án doanh nghiệp tốt nghiệp chương trình ươm tạo doanh nghiệp tại Vườn ươm. Một trong những điểm cốt lõi mà Vườn ươm mang lại cho các dự án ươm tạo, đó là giá trị thương hiệu, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ và tổ chức hoạt động nghiên cứu phát triển. Vườn ươm cũng tích cực hỗ trợ nhiều doanh nghiệp ươm tạo về không gian làm việc, hoàn thiện sản phẩm công nghệ, đăng ký sở hữu trí tuệ, nghiên cứu thị trường, giới thiệu sản phẩm, kết nối với các quỹ đầu tư hỗ trợ doanh nghiệp, các chuyên gia tư vấn… Vườn ươm cũng đã hỗ trợ thành lập doanh nghiệp mới cho 09 dự án ươm tạo.

PGS.TS Lê Hoài Quốc – Trưởng ban Ban, TS. Dương Minh Tâm – Phó Trưởng ban Quản lý KCNC tham dự buổi lễ tốt nghiệp và giới thiệu sản phẩm của Công ty Cổ phần Phát triển Công nghệ Viotek (doanh nghiệp ươm tạo tại Vườn ươm)

Thông qua các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp để có thêm nguồn lực tập trung hoàn thiện chiến lược phát triển của doanh nghiệp. Doanh thu lũy kế của các dự án tham gia ươm tạo đạt trên 50 tỷ, hỗ trợ tư vấn đăng ký cho 12 hồ sơ sơ đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ; hỗ trợ các doanh nghiệp xây dựng kế hoạch kinh doanh, marketing, kỹ năng huy động vốn và tiếp cận nhà đầu tư, Luật và Sở hữu trí tuệ cho các dự án ươm tạo doanh nghiệp. Bên cạnh đó, Vườn ươm cũng đã hỗ trợ cho các doanh nghiệp ươm tạo tham gia các hoạt động triển lãm công nghệ Việt Nam, giới thiệu sản phẩm, kết nối khách hàng tiềm năng cho các dự án ươm tạo. Thông qua hoạt động này các dự án sẽ có cơ hội trình diễn công nghệ và kết nối với các đối tác khách hàng tiềm năng, tìm kiếm cơ hội đầu tư.

Ngoài ra việc thu hút, hỗ trợ các dự án ươm tạo, Vườn ươm còn tổ chức các hoạt động đối thoại công nghệ. Các buổi đối thoại đã giới thiệu các công nghệ, sản phẩm công nghệ do chính các nhà khoa học, nhà phát minh Việt Nam nghiên cứu phát triển. Từ năm 2015 đến nay, hoạt động này đã thu hút hơn 500 lượt các nhà quản lý, nhà khoa học, sinh viên quan tâm tham dự.

Đối với cộng đồng, Vườn ươm tích cực tham gia, tổ chức các hoạt động phát triển cộng đồng khởi nghiệp cùng với Thành đoàn, các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn TP.HCM, tổ chức các sự kiện khơi dậy tinh thần khởi nghiệp thanh niên, thu hút hơn 4.500 lượt thanh niên quan tâm, tham dự.

Ông Lê Thành Nguyên cũng cho biết thêm: Vườn ươm cũng thường xuyên tổ chức các cuộc thi khởi nghiệp, thu hút hơn 500 dự án, đội thi đăng ký tham gia. Cụ thể,  Vườn ươm đã triển khai nhiều cuộc thi lập trình ứng dụng dưới sự tài trợ của Ngân hàng Thế giới - World Bank, Unicef, Samsung; cuộc thi Soccerbot và gần đây nhất là cuộc thi IoT Startup năm 2016.

Cuộc thi IoT Startup năm 2016 là cuộc thi khởi nghiệp đầu tiên trong lĩnh vực IoT do Vườn ươm Công nghệ cao tổ chức. Đây là cơ hội để trí thức trẻ, cộng đồng khởi nghiệp tiếp cận các nhà phát triển công nghệ IoT; được hỗ trợ tư vấn, đào tạo từ các chuyên gia trong việc xây dựng các sản phẩm trên nền tảng IoT từ ý tưởng, hoàn thiện và thương mại hóa sản phẩm.

Với tên gọi “IoT Startup – Phát triển đô thị thông minh và nâng cao chất lượng cuộc sống”, cuộc thi không chỉ nhằm khuyến khích và khơi dậy tinh thần sáng tạo các ý tưởng công nghệ trong cộng đồng trí thức trẻ, mà hơn nữa, còn hỗ trợ phát triển các ý tưởng thành sản phẩm công nghệ có tiềm năng thương mại hóa cao - hình thành các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực IoT. Đây là sân chơi tạo ra cơ hội để trí thức trẻ, cộng đồng khởi nghiệp tiếp cận các nhà phát triển công nghệ IoT; được hỗ trợ tư vấn, đào tạo từ các chuyên gia trong việc hình thành các sản phẩm trên nền tảng IoT từ ý tưởng, hoàn thiện và thương mại hóa sản phẩm.. Không chỉ nhằm khuyến khích và khơi dậy tinh thần sáng tạo các ý tưởng công nghệ trong cộng đồng trí thức trẻ, mà hơn nữa, cuộc thi còn hỗ trợ phát triển các ý tưởng thành sản phẩm công nghệ có tiềm năng thương mại hóa cao – hình thành các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực IoT. Cuộc thi cũng là bước khởi đầu quan trọng cho việc kêu gọi sự quan tâm, góp sức của thanh niên, các nhà sáng tạo trẻ, của cộng đồng khởi nghiệp trong việc xây dựng các giải pháp nhằm góp phần xây dựng và phát triển Thành phố Hồ Chí Minh thành “Thành phố Thông minh”.

 Với sứ mệnh của mình,  Vườn ươm Công nghệ cao thực sự là nơi thu hút và ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao, góp phần quan trọng vào quá trình hình thành và phát triển doanh nghiệp khoa học công nghệ tại Thành phố Hồ Chí Minh; nâng cao chất lượng hoạt động ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao, qua đó  góp phần phát triển tinh thần khởi nghiệp của cộng đồng xã hội, Vườn ươm xác định tầm nhìn đến năm 2020, Vườn ươm Doanh nghiệp công nghệ cao phấn đấu sẽ trở thành một địa chỉ ươm tạo doanh nghiệp và thương mại hóa công nghệ cao phát triển mạnh mẽ và bền vững, trở thành một trong 10 vườn ươm doanh nghiệp công nghệ hàng đầu Việt Nam, đáp ứng yêu cầu về điều kiện ươm tạo doanh nghiệp công nghệ trong 4 lĩnh vực công nghệ cao. Đây là một mục tiêu mà tập thể Vườn ươm cần nỗ lực phấn đấu không ngừng.

Để thực hiện được mục tiêu trên, ông Lê Thành Nguyên cho biết: Vườn ươm Công nghệ cao cần tập trung vào các vấn đề: Hoàn thiện bộ máy, quy trình ươm tạo, phấn đấu đăng ký Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao đạt chuẩn Cơ sở ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao theo Thông tư 27/2013/TT-BKHCN của Bộ KH&CN; Tăng cường hợp tác với các cơ sở ươm tạo, các quỹ đầu tư, các đơn vị, cộng đồng khởi nghiệp, kinh doanh trong và ngoài nước để có thể huy động các nguồn lực hỗ trợ cho các dự án khởi nghiệp; Hoàn thành dự án xây dựng Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao, huy động xã hội hóa xây dựng nhà xưởng xây sẵn phục vụ cho doanh nghiệp ươm tạo; Hướng đến là một đơn vị sự nghiệp tự chủ, phát triển bền vững.

Với kinh nghiệm từ 10 năm hình thành và phát triển cộng với sự nhiệt huyết của đội ngũ cán bộ khoa học, kinh doanh trẻ, có sự đam mê với lĩnh vực khoa học kỹ thuật nói chung và Công nghệ Thông tin nói riêng, hy vọng Vườn ươm Công nghệ cao thành phố Hồ Chí Minh là địa chỉ đáng tin cậy của các doanh nghiệp, các cá nhân bước đầu vào con đường khởi nghiệp thành công.