Các công nghệ tiên tiến đã thống trị vài kỳ FIFA World Cup vừa qua. Năm 2010, khi Qatar được chọn đăng cai World Cup 2022, nước này này đã bắt đầu xây dựng Tầm nhìn 2020 - 2023 để thực hiện cam kết của FIFA về việc sử dụng công nghệ trong bóng đá. Cụ thể là tận dụng các công nghệ khác nhau để cải thiện trải nghiệm xem bóng đá cho người hâm mộ trong và ngoài sân cỏ. Một số công nghệ có thể kể đến như công nghệ phát hiện việt vị, hỗ trợ cho người hâm mộ khiếm thị nhờ AI, công nghệ làm mát sân vận động và quả bóng có cảm biến để phát hiện tốc độ đỉnh của trận đấu.
Dưới đây là một số tiến bộ công nghệ được triển khai tại World Cup Qatar 2022:
Kết nối - thiết lập các tiêu chuẩn công nghệ mới cho sân vận động (SVĐ)
Cách mọi người có thể tiếp cận và tương tác với thể thao đang thay đổi nhanh chóng. Mọi người trên khắp thế giới có thể xem các trận đấu trên thiết bị di động của họ, đặt cược các trận đấu World Cup bất kể họ ở đâu.
Xung quanh 8 SVĐ của kỳ World Cup lần này sẽ có các cài đặt ElPalm phủ bóng râm cũng như đảm bảo kết nối và sạc không dây cho bất kỳ thiết bị di động nào, phun sương làm mát và WiFi. Nguồn điện cho các hoạt động này đến từ các tấm pin mặt trời hai mặt.
Niyas Abdulrahiman sinh ra ở bang Kerala (Ấn Độ) là giám đốc công nghệ của Aspire Zone Foundation, tổ chức được giao nhiệm vụ phát triển công nghệ cho các SVĐ World Cup lần này. Tổ chức này đã thành lập một điểm đến thể thao quốc tế có tên là Aspire Zone ở Doha, Qatar vào năm 2003 và khu phức hợp này đã đạt được những bước tiến lớn trong những năm qua. Đây là một phần quan trọng trong nỗ lực đăng cai World Cup 2022 của Qatar.
Nhưng trước thềm World Cup, đội ngũ của Abdulrahiman đã đưa công nghệ SVĐ lên một tầm cao mới. Đội ngũ đã sử dụng 5G và WiFi tốc độ cao để tạo ra "các SVĐ được kết nối", tất cả được quản lý từ xa từ một trung tâm chỉ huy trung ương. Trung tâm này cho phép đội ngũ của Abdulrahiman kiểm soát mọi khía cạnh của từng SVĐ trong số 8 SVĐ diễn ra các trận đấu.
Đội ngũ công tác sẽ quản lý tập trung 15.000 camera để quan sát, theo dõi mọi hoạt động của đám đông, quản lý tình trạng đông đúc quá mức ở cổng, kiểm soát nhiệt độ SVĐ cũng như quản lý mức tiêu thụ năng lượng và nước. Đồng thời sẽ xác định nội dung hiển thị trên từng màn hình trong số hơn 500 màn hình ở từng SVĐ, đó có thể là nguồn cấp dữ liệu trực tiếp, chỉ đường cho khán giả, hướng dẫn hành vi, cảnh báo trong trường hợp khẩn cấp.
Và mặc dù mỗi SVĐ sẽ có gần 45.000 người, Abdulrahiman đảm bảo mỗi khán giả có băng thông tốc độ cao hơn băng thông rộng tại nhà. "Chúng tôi đã tạo ra tương lai của hoạt động SVĐ", Abdulrahiman, người đã học tại Trường Sainik ở Thiruvananthapuram, cho biết.
Một công nghệ mà ông đã thử lần đầu tiên trong giải đấu lần này là công nghệ bản sao số SVĐ. Khi việc xây dựng SVĐ bắt đầu cách đây 5 năm, tất cả các nhà thầu được yêu cầu phải tạo ra mô hình tự động hóa công trình và tệp thông tin để tạo bản sao số cho mỗi SVĐ. Mọi chỗ ngồi, camera và thậm chí cả tay nắm cửa đều được tạo một bản sao số.
Nhóm của Abdulrahiman đã lập bản đồ số ngay cả các hoạt động của SVĐ. Theo đó, bất kỳ hành động nào xảy ra trong một SVĐ thực đều được phản ánh theo thời gian thực trong bản sao số.
Abdulrahiman cho biết: "Nếu phát hiện truy cập trái phép tại một cổng SVĐ, chúng tôi có thể thấy vị trí chính xác trong mô hình 3D, ngay lập tức kéo đoạn phim CCTV cụ thể đó lên và khóa cổng từ trung tâm từ xa của chúng tôi".
Phân tích dữ liệu, AI và máy học (ML) đã được sử dụng để phát triển các quy trình vận hành tiêu chuẩn nhằm ứng phó với các trường hợp khẩn cấp và cảnh báo. Một trong những sự cố phổ biến nhất tại các sự kiện lớn là các bậc cha mẹ có con cái bị lạc trong đám đông. Khi đó, các tình nguyện viên tại các SVĐ chỉ cần yêu cầu cha mẹ cung cấp hình ảnh của đứa trẻ và nơi đứa trẻ được nhìn thấy lần cuối. Thông báo này sẽ được gửi đến trung tâm chỉ huy và trong nháy mắt, hình ảnh của đứa trẻ sẽ có trên điện thoại của mọi tình nguyện viên và cảnh quay CCTV sẽ được kiểm tra theo thời gian thực để xác định vị trí của đứa trẻ.
Công nghệ này cũng đang được sử dụng rộng rãi để làm cho trải nghiệm của đám đông trở nên tốt hơn, với mọi điểm dữ liệu được gửi đến trung tâm chỉ huy và được máy móc phân tích. Máy móc sẽ liên tục tìm kiếm các mẫu để hiểu tại sao cổng này lại đông đúc hơn cổng khác, thời điểm nào của trận đấu sẽ trở nên cao trào nhất, có bao nhiêu người sẽ xếp hàng chờ đợi tại bất kỳ thời điểm nào, thiết kế đường vào, biển báo có bị lỗi hay không - các cổng hoạt động đang gây ra tình trạng dồn dập không đồng đều.
Những người đang làm việc trên SVĐ sẽ có thể sử dụng điện thoại di động của họ như một thiết bị điện đàm (push-to-talk) để liên lạc tức thời bằng tần số vô tuyến và sẽ luôn nhận thức được khi nào họ cần phải gấp rút để tránh cho việc một sự cố có thể xảy ra.
"Chúng tôi đang sử dụng mọi công cụ công nghệ có thể để tránh bất kỳ sự cố nào thay vì ứng phó với sự cố xảy ra. Các trận đấu phải diễn ra liên tục và máy móc của chúng tôi đã được đào tạo để gửi cảnh báo cho chúng tôi. Các thuật toán có thể phát hiện các mẫu bất thường cần nhân viên mặt đất can thiệp ngay lập tức", Abdulrahiman nói.
Đội ngũ của ông Abdulrahiman bao gồm 226 kỹ thuật viên, hầu hết là chuyên gia về công nghệ thể thao và đến từ các nơi khác nhau trên thế giới. Con số lớn nhất là từ Ấn Độ với 152 người. "Sức mạnh công nghệ của Ấn Độ đang mang đến World Cup cho Qatar", ông Abdulrahiman nói với vẻ tự hào.
Công nghệ làm mát SVĐ tiên tiến
Cũng về SVĐ, một mối lo ngại mà FIFA đã sớm giải quyết là điều kiện môi trường khắc nghiệt của Qatar. Để đạt được điều này, 7/8 SVĐ tổ chức World Cup 2022 của Qatar có công nghệ làm mát tiên tiến để giữ cho bầu không khí bên trong SVĐ luôn mát mẻ.
SVĐ Al bayt, Qatar
Một trung tâm năng lượng gần SVĐ sẽ đẩy nước lạnh vào một đường ống kết nối với SVĐ. Lượng nước này sẽ được chuyển thành không khí lạnh và đẩy lên sân thi đấu và khu vực chỗ ngồi của khán giả.
AI Rihla: Quả bóng cảm biến của World Cup 2022
Quả bóng đá thứ 14 liên tiếp do Adidas phát triển có một cảm biến bên trong quả bóng có thể phát hiện tốc độ đỉnh của trận đấu. FIFA đã tuyên bố rằng quả bóng bay nhanh hơn bất kỳ quả bóng nào trong lịch sử World Cup.
AI Rihla - Quả bóng chính thức của World Cup Qatar 2022 (Ảnh: Soccer Bible)
Hơn nữa, hệ thống treo của Adidas sẽ giúp phát hiện điểm phát bóng với độ chính xác cực cao. AI Rihla, có nghĩa là "cuộc hành trình" trong tiếng Ả Rập, được lấy cảm hứng từ văn hóa, kiến trúc, những con thuyền mang tính biểu tượng và lá cờ Qatar.
Công nghệ bên ngoài bán tự động cũng có một yếu tố để phát hiện các sự cố việt vị cho cảm biến đơn vị đo lường quán tính (IMU) được đặt bên trong quả bóng. Dữ liệu bóng sẽ được gửi đến phòng điều hành video với tốc độ hơn 500 lần/giây, giúp xác định điểm phát bóng khá chính xác.
Công nghệ việt vị bán tự động
Một công nghệ mới gọi là "công nghệ việt vị bán tự động" sẽ có thể đưa ra các quyết định việt vị khó khăn nhanh hơn bao giờ hết, trong khi hình ảnh động 3D của trận đấu sẽ được phát sóng tại các sân vận động và cho người xem tại nhà.
"Công nghệ này cho chúng tôi khả năng đưa ra các quyết định về lỗi việt vị nhanh hơn và chính xác hơn", Collina nói trong một cuộc họp báo.
FIFA đã sử dụng một hệ thống mới để phát hiện vị trí của quả bóng và giúp các trọng tài đưa ra các quyết định việt vị chính xác, nhanh chóng và có thể tua lại trong suốt giải đấu. Với sự trợ giúp của 12 camera theo dõi xung quanh SVĐ và quả bóng AI Rihla, công nghệ này sẽ cung cấp một hệ thống báo việt vị tự động cảnh báo cho trợ lý trọng tài video mỗi khi bóng được chuyền cho một cầu thủ ở vị trí việt vị. Điều này sẽ làm giảm sự phụ thuộc vào các pha quay lại VAR kéo dài để xác định xem một cầu thủ có việt vị hay không.
Johannes Holzmueller là giám đốc công nghệ và đổi mới của FIFA, ông đề cập: "Đó là công cụ hỗ trợ việt vị chính xác nhất ở thời điểm hiện tại. Chúng tôi đã phân tích dữ liệu và kết quả rất khả quan".
Ứng dụng FIFA Player
Ứng dụng FIFA Player do FIFA phối hợp với FIFPRO phát triển sẽ được sử dụng lần đầu tiên tại Qatar 2022. Ứng dụng này sẽ cung cấp cho người chơi các số liệu và phân tích về hiệu suất, số liệu về hiệu suất thể chất và các số liệu thông minh bóng đá nâng cao như sự kiện ngắt dòng, nhận địa điểm và áp lực được áp dụng cho cầu thủ đang sở hữu bóng.
Ứng dụng FIFA Player (Ảnh: Google Play)
Công nghệ hỗ trợ cho người hâm mộ khiếm thị
FIFA đã sử dụng Bonocle và Feelix cho những người hâm mộ bóng đá khiếm thị. Bonocle có trụ sở tại Doha được thành lập vào năm 2014 bởi Abdelrazek Aly và Ramy Soliman. Với sự trợ giúp của công nghệ hỗ trợ và chức năng chuyển mã, Bonocle sẽ giúp những người khiếm thị thưởng thức và trải nghiệm World Cup như những người bình thường khác.
Bonocle (Ảnh: Bonocle.co)
Trong khi đó, Feelix Palm được phát triển bởi công ty Feelix có trụ sở tại Oxford, sẽ sử dụng thiết bị giao tiếp bằng lòng bàn tay mang tính xúc giác để truyền thông điệp giống như chữ nổi đến người hâm mộ bị khiếm thị trong các trận đấu.
Tài liệu tham khảo
1. https://yourstory.com/ys-gulf/fifa-world-cup-qatar-2022-technology-stadium-artificial-intelligence-ai?utm_pageloadtype=scroll
2. https://www.marca.com/en/world-cup/2022/11/19/63787752e2704ec53e8b45b5.html
3. https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/fifa-world-cup-2022-will-set-new-standards-in-stadium-technology/articleshow/95545985.cms
4. https://retailtechinnovationhub.com/home/2022/11/10/qatar-2022-the-most-technological-world-cup-ever./.
