Xúc động hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh trên tem bưu chính nhiều nước trên thế giới

Nhiều quốc gia trên thế giới phát hành tem Chủ tịch Hồ Chí Minh

Tính đến nay, đã có khoảng 17 quốc gia, vùng lãnh thổ phát hành tem và vật phẩm bưu chính thể hiện hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, với tổng số khoảng 28 mẫu tem của 20 bộ tem và 2 mẫu dấu kỷ niệm.

Trong số đó, Cộng hòa Cu Ba là quốc gia đầu tiên trên thế giới phát hành tem thể hiện hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, cũng là quốc gia có số lượng mẫu tem tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh nhiều nhất, với 9 mẫu tem của 3 bộ tem. Đứng thứ hai là Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào với 5 mẫu tem của 3 bộ tem.

Ngày 19/5/1970, Bưu chính Cộng hòa Cu Ba phát hành bộ tem “Kỷ niệm 80 năm ngày sinh Hồ Chí Minh” gồm 7 mẫu tem do họa sĩ Felix René Mederos Pazos (1933 - 1996) thiết kế. Trong đó, có 1 mẫu tem giá mặt cao nhất 13 centavo thể hiện chân dung Hồ Chủ tịch trên nền cờ đỏ sao vàng.

Phong bì ngày đầu tiên thể hiện chân dung Hồ Chủ tịch, bản đồ Việt Nam bị chia cắt tượng trưng bởi 2 màu xanh đỏ và hình ảnh người nông dân Việt Nam. Đây là bộ tem đầu tiên của quốc tế về Hồ Chủ tịch.

Ngày 2/9/1970, kỷ niệm 1 năm ngày mất Hồ Chủ tịch và 25 năm Quốc khánh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Bưu chính Cộng hòa Dân chủ Đức phát hành 1 mẫu tem nằm trong loạt 9 tem có phụ thu mang tiêu đề “Việt Nam bất khả chiến bại” để gây quỹ ủng hộ cho cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân ta.

Mẫu tem mang giá mặt 20 + 5 pf, thể hiện chân dung Hồ Chủ tịch với dòng chữ tiếng Đức màu đen “Tưởng nhớ Chủ tịch Hồ Chí Minh” và màu đỏ “Việt Nam bất khả chiến bại”.

Ngày 19/5/1972, Bưu chính Cộng hòa Cu Ba phát hành bộ tem “Hội nghị lần thứ ba về phản đối chiến tranh của Mỹ ở Đông Dương” gồm 3 mẫu tem, trong đó có 1 mẫu tem giá mặt 3 centavo mang hình ảnh Jose Marti và Hồ Chí Minh - hai vị cha già dân tộc, hai vị lãnh tụ cách mạng vĩ đại của hai nước trên nền hình ảnh cách điệu của quốc kỳ Cu Ba và Việt Nam.

Ngày 19/5 vừa là ngày sinh của Hồ Chủ tịch, vừa là ngày mất của Lãnh tụ Jose Marti.

Chào mừng Hiệp định Paris về Việt Nam vừa được ký kết, ngày 17/02/1973, Bưu chính Cộng hòa Algeria Dân chủ và Nhân dân (vùng Bắc Phi) phát hành 1 mẫu tem giá mặt 0,40 dinar.

Mẫu tem thể hiện chân dung Hồ Chủ tịch đặt trang trọng trong khung hình oval ảnh và hình bản đồ Việt Nam thống nhất màu nâu đỏ nổi bật trên bán đảo Đông Dương màu vàng nằm bên Biển Đông xanh thẳm.

Mẫu tem in dòng chữ tiếng Pháp “Tôn vinh nhân dân Việt Nam” và ngày ký hiệp định Paris về Việt Nam “27.1.1973”.

Kỷ niệm 90 năm ngày sinh Hồ Chủ tịch, ngày 12/07/1980, Bưu chính Liên Xô phát hành 1 mẫu tem giá mặt 6 kopeck.

Trên tem, chân dung Hồ Chủ tịch được vẽ rất đẹp bằng màu xanh lam nổi bật trên nền lá cờ đỏ sao vàng bên cạnh cột cờ Hà Nội.

Kỷ niệm 1 năm ngày mất Chủ tịch Kim Nhật Thành, ngày 8/7/1995, Bưu chính CHDC Nhân dân Triều Tiên phát hành bộ tem “Lãnh tụ vĩ đại Kim Nhật Thành sống mãi với chúng ta” gồm 4 blốc tem, thể hiện những hình ảnh lịch sử chụp Kim Chủ tịch với các nhà lãnh đạo thế giới.

Trong đó, có 1 blốc tem chứa 2 tem giá mặt 30 jon với mẫu tem bên trái thể hiện hình ảnh: Kim Chủ tịch đàm đạo với Hồ Chủ tịch tại Phủ Chủ tịch ở Hà Nội nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam tháng 11/1958 của Kim Chủ tịch.

Ngày 15/3/1999, Bưu chính Cộng hòa quần đảo Marshall phát hành tờ tem “Thập kỷ của hiểm họa và phát triển 1950 - 1959” (Dedicate of Peril and Progress) gồm 15 mẫu tem giá mặt 60 cent, nằm trong loạt tem “Thế kỷ 20”. Tờ tem này thể hiện nhiều sự kiện quan trọng trong thập niên 50 của thế kỷ 20.

Mẫu tem thứ 9 trong tờ tem này mang tên “Hoàng hôn trên đế chế thực dân” (Sun Sets on Colonial Empires) thể hiện chân dung Hồ Chủ tịch bên cạnh bản đồ Việt Nam màu đỏ rực bị chia cắt ở vĩ tuyến 17 và hình ảnh những chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam phất cao lá cờ đỏ “Quyết chiến, quyết thắng” trên nóc hầm tướng Pháp - De Castries trong chiến dịch Điện Biên Phủ tháng 5/1954. Hình vẽ và màu sắc của tờ tem này rất đẹp.

Năm 2000, Bưu chính Dominica Liên hiệp (Commonwealth of Dominica) - một quốc gia nhỏ ở vùng Caribbe - phát hành tờ tem “Thế kỷ 20, 1960 - 1969” gồm 17 mẫu tem giá mặt 55 cent, nằm trong loạt tem “Thiên niên kỷ 1000 - 2000”.

Tờ tem này được in rất đẹp với hình ảnh nhiều sự kiện lớn trong thập niên 60 của thế kỷ 20, trong đó có có 1 mẫu tem thể hiện sự kiện Hồ Chủ tịch từ trần năm 1969, thể hiện hình chụp lại 1 khung ảnh chân dung Hồ Chủ tịch có chữ ký của Người, đặt trên nền cờ Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam với dòng chữ “Hồ Chí Minh, Lãnh tụ Việt Nam, từ trần”.

Năm 2001, Bưu chính Cộng hòa Rwanda phát hành bộ tem “Thiên niên kỷ” gồm nhiều bloc tem nhỏ, mỗi bloc chứa 4 mẫu tem giá mặt 300 franc để tôn vinh các vĩ nhân thế giới trên mọi lĩnh vực trong Thiên niên kỷ vừa qua.

Hồ Chủ tịch được tôn vinh trên tờ tem thập kỷ 40 với chân dung đeo kính rất phúc hậu, râu tóc bạc phơ. Trên lề phải dưới của tờ tem này là hình ảnh người thanh niên Nguyễn Ái Quốc tại Đại hội toàn quốc Đảng Xã hội Pháp ở thành phố Tours (Pháp) tháng 12/1920 và hình ảnh Hồ Chủ tịch cùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp thăm bộ đội diễn tập năm 1957.

Kỷ niệm 25 năm Hiệp ước hợp tác hữu nghị Lào - Việt, ngày 18/7/2002, Bưu chính Cộng hòa Dân chủ Nhân dân (CHDCND) Lào phát hành bộ tem “Hợp tác Lào - Việt” gồm 2 mẫu tem, trong đó có 1 mẫu tem giá mặt 3.500 kip thể hiện hình ảnh Hồ Chủ tịch đang đàm đạo với ông Kaysone Phomvihan - Chủ tịch Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Chủ tịch nước CHDCND Lào. Hình ảnh hai vị lãnh tụ trên tem được vẽ giản dị bằng hai màu đen trắng.

Năm 2008, Bưu chính Cộng hòa Djibouti (vùng Đông Phi) phát hành 1 bloc tem chứa 2 mẫu tem thể hiện hoa lan và chim ruồi, trong đó mẫu tem 250 Djibouti franc giới thiệu loài hoa lan hài mang tên Hồ Chí Minh (Paphiopedilum Ho Chi Minh) do nhà trồng lan người Đức tên là Popow lai tạo năm 1999.

Kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (5/9/1962 - 5/9/2012) và 35 năm ký Hiệp ước hữu nghị hợp tác Lào - Việt Nam (18/7/1977 - 18/7/2012), ngày 18/7/2012, Bưu chính CHDCND Lào phát hành chung với Việt Nam bộ tem “Tem phát hành chung Lào - Việt Nam: Năm đoàn kết hữu nghị Lào - Việt Nam 2012”, gồm 2 mẫu tem, trong đó có mẫu tem giá mặt 4.000 kip thể hiện chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh và Kaysone Phomvihan - Chủ tịch Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Chủ tịch nước CHDC Nhân dân Lào trên nền quốc kỳ hai nước.

Ngày 28/4/2014, nhân dịp kỷ niệm 124 năm ngày sinh Hồ Chủ tịch, Bưu chính Cộng hòa Dân chủ XHCN Sri Lanka phát hành bộ tem “Kỷ niệm Hồ Chí Minh” gồm 1 mẫu tem mang giá mặt 5 rupee, do họa sĩ Kumudu Tharaka thiết kế với màu sắc rực rỡ, tươi sáng, thể hiện chân dung Hồ Chủ tịch với nét mặt đôn hậu, bao dung, tỏa sáng trên nền quốc kỳ Việt Nam. Bên trái là dòng chữ “HO CHI MINH (1890-1969)”, phía dưới là quốc hiệu Sri Lanka được thể hiện bằng 3 ngôn ngữ Sinhala, Tamil và Anh.

Phong bì ngày đầu tiên của bộ tem được minh họa bằng chân dung Hồ Chủ tịch với hoa sen hồng trên nền quốc kỳ Sri Lanka và Việt Nam cùng tung bay.

Ngày 2/3/2015, Bưu chính Cộng hòa Trung Phi phát hành 2 blốc tem kỷ niệm 40 năm kết thúc chiến tranh Việt Nam (1975 - 2015). Trong đó có 1 blốc tem chứa 1 mẫu tem giá mặt 2.650 franc thể hiện chân dung Hồ Chủ tịch đang tươi cười cùng hình ảnh 5 chiến sĩ Quân Giải phóng miền Nam đang phất cao lá cờ chiến thắng của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam trước dinh Độc Lập trong ngày 30/4/1975 lịch sử, dưới chân họ là lá cờ của chế độ VNCH.

Ngày 22/6/2015, Bưu chính Cộng hòa Guinea phát hành 2 bloc tem kỷ niệm 40 năm kết thúc chiến tranh Việt Nam (1975 - 2015). Một bloc tem chứa 4 mẫu tem, trong đó có 1 mẫu tem giá mặt 10.000 franc thể hiện chân dung Hồ Chủ tịch.

Ngày 18/07/1957, trong chuyến thăm và làm việc với Slovakia (lúc đó vẫn nằm trong Cộng hòa Tiệp Khắc), đoàn đại biểu cấp cao của Đảng, Nhà nước Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh dẫn đầu đã tới thăm Tòa thị chính của thị trấn Horne Saliby (nay thuộc vùng Trnava, Cộng hòa Slovakia). Đây là một phần của chuyến thăm các nước XHCN, trong đó có Cộng hòa Tiệp Khắc. Tại đây, Người đã đi thăm nhân dân, thăm hợp tác xã Horne Saliby và đã để lại những ấn tượng cùng tình cảm sâu đậm trong lòng người dân thị trấn Horne Saliby.

Kỷ niệm 60 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm thị trấn Horne Saliby, ngày 27/10/2017, Bưu chính Slovakia phát hành một mẫu dấu kỷ niệm với địa danh Trnava 1, thể hiện trang trọng chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Những mẫu tem tôn vinh Anh hùng giải phóng dân tộc và Nhà Văn hóa kiệt xuất

Đặc biệt, trong năm 1990, nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh Hồ Chủ tịch, người đã được UNESCO tôn vinh là Anh hùng giải phóng dân tộc và Nhà Văn hóa kiệt xuất, một số quốc gia đã trân trọng phát hành tem về Người:

Ngày 3/2/1990, Bưu chính Liên Xô phát hành 1 mẫu tem giá mặt 10 kopeck thể hiện chân dung Hồ Chủ tịch đẹp, nghiêm nghị, dựa theo ảnh chụp của Người trong thập niên 60. Trên tem có dòng chữ “Hồ Chí Minh 1890 - 1969” bằng tiếng Nga.

Trong khi đó, ngày 19/5/1990, Bưu chính Cộng hòa Cu Ba phát hành 1 mẫu tem giá mặt 50 centavo thể hiện chân dung Hồ Chủ tịch trong bộ quân phục màu xanh lá dựa theo ảnh chụp “Bác Hồ sau chiến thắng Điện Biên Phủ 1954”. Nền tem là hình ảnh cách điệu của quốc kỳ Việt Nam và Cu Ba liền một dải hình chữ Z. Trên tem có dòng chữ “Kỷ niệm 100 năm ngày sinh Hồ Chí Minh” bằng tiếng Tây Ban Nha. Phong bì ngày đầu tiên thể hiện chân dung Hồ Chủ tịch trên một lá cờ đỏ được dập nổi và in tinh khắc rất đẹp.

Ngày 11/5/1990, Bưu chính CHDCND Lào phát hành bộ tem gồm 3 mẫu tem thể hiện những hình ảnh: Hồ Chủ tịch nói chuyện với đồng bào (40 kip), Hồ Chủ tịch bắt tay Hoàng thân Xuphanuvong (1909 - 1995) - Chủ tịch nước CHDCND Lào (60 kip), Hồ Chủ tịch giơ tay vẫy chào (160 kip). Trên tem có dòng chữ “Kỷ niệm 100 năm ngày sinh Hồ Chí Minh” bằng tiếng Pháp và Lào. Phong bì ngày đầu tiên thể hiện chân dung Hồ Chủ tịch đeo kính, dấu ngày phát hành đầu tiên cũng thể hiện chân dung Người.

Ngày 17/5/1990, Bưu chính Cộng hòa Ấn Độ phát hành 1 mẫu tem giá mặt 2 rupee thể hiện chân dung Hồ Chủ tịch và ngôi nhà sàn giản dị của Người ở vườn Phủ Chủ tịch. Họa sĩ đã dùng 2 màu nâu và xanh mạ làm nổi bật chân dung Hồ Chủ tịch màu nâu. Trên tem có dòng chữ “Hồ Chí Minh” bằng chữ Ấn Độ và chữ Latin.

Phong bì ngày đầu tiên thể hiện bức ảnh lịch sử “Hồ Chủ tịch sau chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954” và bức ảnh nổi tiếng của cố nghệ sĩ nhiếp ảnh Lâm Hồng Long “Bác Hồ bắt nhịp bài ca Kết đoàn” chụp ngày 3/9/1960.

Bưu chính Cộng hòa Madagascar (tên cũ là Cộng hòa dân chủ Madagascar) ngày 19/10/1990 đã phát hành một mẫu tem giá mặt 350 Franc Malagasy thể hiện chân dung Hồ Chủ tịch rất phúc hậu như một ông tiên với khuôn mặt đầy đặn, hồng hào; râu tóc trắng như cước; nụ cười hiều hậu luôn nở trên môi.

Trên tem có dòng chữ tiếng Pháp “Kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Anh hùng giải phóng dân tộc của Việt Nam”. Tính đến nay, đây là mẫu tem thế giới duy nhất thể hiện danh hiệu “Anh hùng giải phóng dân tộc” do UESCO tôn vinh Hồ Chủ tịch.

Tình cảm của bạn bè quốc tế với Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh

Chia sẻ về những bộ tem các nước về Chủ tịch Hồ Chí Minh, ông Hoàng Anh Thi, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Viet Stamp cho biết Việt Nam phát hành tem tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh là lẽ đương nhiên, nhưng việc một số quốc gia trên thế giới đã phát hành tem và vật phẩm bưu chính để tôn vinh Người, thể hiện lòng cảm phục của bè bạn quốc tế trước những cống hiến vĩ đại cho dân tộc Việt Nam, cho nhân loại và tấm gương đạo đức cao đẹp của Người.

Đặc biệt, ông Hoàng Anh Thi cho biết ở những quốc gia Người đã từng đặt chân qua, dấu ấn của Người luôn hiện hữu trên tem và vật phẩm bưu chính với những hình ảnh ý nghĩa nhất và đẹp nhất như biểu tượng về một lãnh tụ kiệt xuất của thế giới trong Thế kỷ XX.

Ông Hoàng Anh Thi cũng tiết lộ thêm ngày 28/11/1965, Bưu chính Việt Nam Dân chủ Cộng hòa phát hành bộ tem “Lãnh tụ” (mã số 178) gồm 4 mẫu tem: 147 năm ngày sinh Các Mác (1818 - 1883), 95 năm ngày sinh Lê Nin (1870 - 1924), Chủ tịch Hồ Chí Minh, 145 năm ngày sinh Ăng Ghen (1820 - 1895) được in offset nhiều màu tại Hungary.

Riêng mẫu tem Chủ tịch Hồ Chí Minh do họa sĩ Nguyễn Thế Vinh thiết kế được in bằng công nghệ in khắc thép.

Đây là mẫu tem Chủ tịch Hồ Chí Minh đầu tiên và duy nhất được in bằng công nghệ in khắc thép (Intaglio). Đây cũng là mẫu tem Chủ tịch Hồ Chí Minh đầu tiên được in ở nước ngoài.

Được biết, công nghệ in khắc thép là một trong những công nghệ in tiên tiến nhất trên thế giới hiện nay, chủ yếu được ứng dụng trong in tiền và tem. Ngoài việc tạo ra hình ảnh đẹp và sắc nét, công nghệ in khắc thép còn là một công cụ chống giả mạnh cho các sản phẩm như tem và tiền. Chỉ có những nước có nền kinh tế phát triển mới in tem bằng công nghệ in khắc thép.

Trong khi đó, mẫu tem Chủ tịch Hồ Chí Minh đầu tiên do quốc gia nước ngoài phát hành ngày 19/5/1970 là của Bưu chính Cộng hòa Cu Ba do cố họa sĩ Felix René Mederos Pazos (1933 - 1996) thiết kế, người đã 2 lần sang Việt Nam thực tế vào các năm 1969 và 1972 để vẽ một số tranh về chiến tranh Việt Nam./.