YouthSpark nâng cao kỹ năng số, giúp thanh thiếu niên an toàn trên Internet

Trong thời đại số, việc sử dụng Internet đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là với thế hệ trẻ. Tuy nhiên, sự phổ biến của Internet cũng mang lại nhiều thách thức, nhất là đối với trẻ em và thanh thiếu niên. Những rủi ro khi truy cập mạng mà không có hướng dẫn và kiến thức cơ bản có thể để lại hậu quả không lường trước được cho các em.

Nhằm trang bị cho thanh thiếu niên những kỹ năng số cơ bản và cần thiết trong thời đại số, trong đó có kỹ năng để sử dụng Internet an toàn, Trung tâm Công nghệ thông tin - Truyền thông Vietnet (Vietnet-ICT) đã triển khai chương trình “YouthSpark - Kỹ năng số cho thanh thiếu niên”.

Đây là một sáng kiến giúp trẻ em, đặc biệt là các em ở những khu vực khó khăn, có cơ hội tiếp cận các kiến thức về công nghệ thông tin (CNTT), khoa học máy tính và các kỹ năng số khác, từ đó phát triển tư duy cũng như các kỹ năng thiết yếu của thế kỷ 21.

Tăng cường năng lực và kỹ năng công dân số cho thanh thiếu niên

Theo bà Ngô Minh Trang, Giám đốc Trung tâm Vietnet-ICT, YouthSpark không chỉ trang bị cho thanh thiếu niên kiến thức về công nghệ mà còn giúp các em trở thành những công dân số có trách nhiệm và năng lực. Việc này không chỉ đơn giản là dạy trẻ em cách dùng các công cụ trực tuyến, mà còn nhấn mạnh đến ý thức, đạo đức và trách nhiệm khi tham gia vào môi trường số.

Trong đó, một nội dung trọng tâm của chương trình là hướng dẫn cách sử dụng Internet lành mạnh và tích cực. Các khóa tập huấn kỹ năng số được tổ chức tại nhiều khu vực, đặc biệt là những nơi có điều kiện khó khăn, nhằm đảm bảo mọi thanh thiếu niên đều có cơ hội được trang bị kỹ năng công nghệ, bất kể hoàn cảnh xuất thân.

“Nằm trong khuôn khổ của chương trình YouthSpark, Vietnet-ICT đã hỗ trợ các trường học qua nhiều hoạt động thiết thực, như xây dựng nguồn tài liệu nhằm hỗ trợ giáo viên trong việc tập huấn các chương trình kỹ năng số như dự án “Tư duy thời đại số”, “Kỹ năng số khu vực ASEAN…”, bà Ngô Minh Trang cho biết.

Theo đó, YouthSpark đã triển khai đào tạo giáo viên nguồn và cán bộ địa phương để có thể lan tỏa kiến thức đến nhiều em học sinh hơn. Các lớp học, buổi hội thảo và buổi tập huấn cho giáo viên và các nhóm trẻ đều nhấn mạnh việc sử dụng công nghệ an toàn, có kiểm soát, và luôn theo dõi sát sao để các em sử dụng Internet hiệu quả và tránh xa những nguy cơ tiềm ẩn.

Nhận thức về an toàn Internet là một phần không thể thiếu trong việc trang bị kỹ năng số cho thanh thiếu niên. YouthSpark đã triển khai các chiến dịch truyền thông trên nhiều kênh khác nhau, từ truyền thông truyền thống đến các nền tảng trực tuyến như mạng xã hội.

Bằng cách sử dụng các phương tiện truyền thông đa phương tiện như video, infographic, trò chơi trực tuyến và các bài viết truyền tải thông điệp về an toàn mạng, chương trình đã thu hút sự chú ý của đông đảo thanh thiếu niên, giúp các em hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc bảo vệ bản thân và bạn bè khi truy cập mạng.

Các thông điệp truyền thông mà YouthSpark phát triển không chỉ dành riêng cho thanh thiếu niên, mà còn dành cho các bậc phụ huynh và người giám hộ, nhằm tăng cường sự hiểu biết và khả năng hỗ trợ con em trong việc sử dụng Internet an toàn. Thông qua các kênh thông tin này, các em sẽ dễ dàng tiếp cận với những hướng dẫn cụ thể, dễ hiểu về cách nhận biết và phòng tránh các nguy cơ như lừa đảo trực tuyến, bắt nạt qua mạng, bảo vệ thông tin cá nhân và tránh các nội dung không phù hợp.

Để thanh thiếu niên có cơ hội được học tập và phát triển trong một môi trường mở, thân thiện, YouthSpark đã tổ chức đa dạng các sự kiện và hoạt động nâng cao nhận thức như hội thảo, diễn đàn, giao lưu sinh viên, talkshow và các cuộc thi kỹ năng số.

Tham gia các hoạt động này, các em được tiếp cận với những chuyên gia trong ngành công nghệ, học hỏi từ những người có kinh nghiệm và chia sẻ quan điểm của mình. Những buổi talkshow và diễn đàn tạo cơ hội để các em tự tin hơn khi thảo luận các vấn đề liên quan đến Internet, học hỏi từ các tình huống thực tế và tích lũy những kiến thức hữu ích trong việc bảo vệ bản thân trên mạng.

“Để tăng cường nhận thức cho học sinh về an toàn trên mạng, Vietnet-ICT cũng tổ chức nhiều sự kiện sôi động như các buổi trò chuyện tại trường học, cuộc thi hackathon, và các chiến dịch truyền thông. Các chiến dịch đáng chú ý như “Không bật mí những bí mật” đã thu hút sự quan tâm của học sinh, giúp các em hiểu hơn về bảo mật và cách bảo vệ bản thân khi trực tuyến”, bà Ngô Minh Trang chia sẻ.

Khuyến khích thanh thiếu niên nghiên cứu, đề xuất chính sách về kỹ năng số và Internet an toàn

Đặc biệt, các cuộc thi về kỹ năng số và an toàn mạng là dịp để thanh thiếu niên áp dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn, từ đó phát triển thêm các kỹ năng như tư duy phản biện, làm việc nhóm và giải quyết vấn đề. Qua những cuộc thi này, các em không chỉ học cách sử dụng công nghệ mà còn hiểu sâu hơn về trách nhiệm và ý thức khi tham gia vào thế giới số.

Một điểm đáng chú ý của YouthSpark là chương trình khuyến khích các thanh thiếu niên tham gia vào quá trình nghiên cứu và đóng góp ý kiến cho các chính sách liên quan đến kỹ năng số và an toàn mạng thông qua Diễn đàn Thanh niên với quản trị Internet (YIGF - Youth Internet Governance Forum, một sáng kiến của UN IGF toàn cầu).

Đây là cơ hội để các em hiểu được tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường Internet an toàn và bền vững, đồng thời cung cấp những giải pháp thực tế và đề xuất chính sách nhằm cải thiện hệ sinh thái số. Các em sẽ có cơ hội tìm hiểu sâu về những vấn đề xã hội liên quan đến kỹ năng số, từ đó đóng góp ý kiến và đề xuất giải pháp trong các hội thảo chuyên môn.

Với vai trò là những người sẽ sử dụng Internet lâu dài nhất, việc các em có thể hiểu được cách hoạt động của hệ sinh thái Internet là điều rất quan trọng. Chương trình đã tạo ra những diễn đàn, hội thảo, nơi các em không chỉ được học hỏi mà còn được nói lên tiếng nói của mình về vấn đề Internet an toàn. Việc tham gia vào quản trị Internet giúp các em hiểu hơn về quyền lợi, trách nhiệm của mình khi sử dụng Internet, đồng thời phát triển ý thức bảo vệ và sử dụng tài nguyên mạng một cách thông minh.

Theo Giám đốc Vietnet-ICT, YouthSpark hướng đến mục tiêu dài hạn là xây dựng một thế hệ thanh thiếu niên Việt Nam có đủ năng lực và kỹ năng số, từ việc sử dụng công nghệ an toàn đến khai thác, sáng tạo và giải quyết các vấn đề nhằm thúc đẩy phát triển bền vững. Chương trình đã và đang thực hiện các hoạt động tập trung vào các lĩnh vực như kỹ năng số, an toàn sử dụng Internet, CNTT và khoa học máy tính, cùng với quản trị Internet. Đây là những lĩnh vực thiết yếu để giúp thanh thiếu niên Việt Nam sẵn sàng với những thách thức của thế giới số và nắm bắt được các cơ hội mà kỷ nguyên số mang lại.

Các hoạt động này không chỉ giúp nâng cao nhận thức mà còn khuyến khích tinh thần trách nhiệm xã hội của thanh thiếu niên, giúp các em thấy rằng mỗi cá nhân đều có vai trò quan trọng trong việc xây dựng một môi trường Internet an toàn và lành mạnh. Qua đó, các em không chỉ là người thụ hưởng mà còn trở thành những nhân tố tích cực trong việc thúc đẩy sự phát triển của môi trường số.

“Những hoạt động và sáng kiến mà YouthSpark mang lại đã góp phần nâng cao nhận thức về an toàn mạng và kỹ năng số cho thanh thiếu niên, xây dựng nền tảng vững chắc cho một cộng đồng số văn minh, lành mạnh và an toàn”, lãnh đạo Vietnet-ICT chia sẻ.