AI viết báo cáo y khoa: Novo Nordisk và câu chuyện của Claude AI

Tôi là người nghiên cứu ứng dụng AI, đặc biệt trong lĩnh vực y khoa. Mới đây, Novo Nordisk - tập đoàn dược phẩm nổi tiếng của Đan Mạch - tuyên bố họ đã sử dụng Claude AI để soạn thảo báo cáo nghiên cứu lâm sàng.

Những báo cáo này thường dài hàng trăm trang và mất khoảng 15 tuần để hoàn thành, nhưng giờ đây AI có thể làm xong chỉ trong 10 phút. Nghe thì khó tin, nhưng thực tế là AI đang dần thay đổi cuộc chơi trong ngành dược phẩm, một lĩnh vực vốn luôn thận trọng với các công nghệ mới.

Trước đây, việc viết báo cáo nghiên cứu lâm sàng là công việc đòi hỏi nhiều nhân lực và thời gian. Một nhóm gồm 50 nhà khoa học có thể mất nhiều tháng để tổng hợp dữ liệu, phân tích kết quả và trình bày báo cáo theo đúng tiêu chuẩn của các cơ quan quản lý dược phẩm như FDA. Giờ đây, với sự hỗ trợ của Claude AI, chỉ cần 3 chuyên gia giám sát, còn AI sẽ đảm nhiệm phần lớn công việc. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn giảm đáng kể chi phí.

Claude AI là một chatbot thông minh do công ty Anthropic phát triển. Nó được đặt theo tên Claude Lévi-Strauss, một nhà nhân học nổi tiếng.

Điểm đặc biệt, của Claude AI là khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên vượt trội, có thể đọc hiểu tài liệu chuyên ngành và soạn thảo văn bản một cách chính xác, mạch lạc. Nếu trước đây, AI chủ yếu hỗ trợ các tác vụ đơn giản như dịch thuật hay viết email, thì giờ đây nó đã đạt đến trình độ của một tiến sĩ chuyên ngành, có thể hỗ trợ viết báo cáo nghiên cứu lâm sàng, tổng hợp dữ liệu và đưa ra các phân tích có giá trị.

Dù vậy, việc áp dụng AI trong lĩnh vực y khoa không phải không gặp khó khăn. Các báo cáo y khoa đòi hỏi độ chính xác tuyệt đối, trong khi AI tạo sinh như Claude đôi khi mắc lỗi. Khi Novo Nordisk lần đầu thử nghiệm AI, họ nhận thấy rằng mô hình này có thể viết rất hay, nhưng không phải lúc nào cũng đúng. Có những lúc việc sửa lỗi AI còn mất thời gian hơn là viết lại từ đầu. Đây là một trong những lý do khiến nhiều công ty dược phẩm vẫn thận trọng khi ứng dụng AI vào quy trình nghiên cứu của họ.

Để khắc phục hạn chế này, Novo Nordisk đã áp dụng phương pháp tạo sinh tăng cường bằng truy xuất (retrieval-augmented generation - RAG). Khi Claude AI tạo ra một định nghĩa lâm sàng chính xác, nó sẽ ghi nhớ và sử dụng lại định nghĩa đó trong các báo cáo tương tự, thay vì mỗi lần lại tự suy luận và dễ mắc lỗi. Nhờ cách này, AI không chỉ giảm thiểu sai sót mà còn giúp tạo ra các tài liệu có tính nhất quán cao. Điều này đã giúp rút ngắn thời gian soạn thảo báo cáo từ 15 tuần xuống còn chưa đầy 10 phút, một con số ấn tượng cho thấy tiềm năng thực sự của AI trong lĩnh vực y dược.

Bên cạnh tốc độ, một yếu tố khác khiến Novo Nordisk quyết định áp dụng AI là chi phí. Theo các báo cáo, chi phí hàng năm để sử dụng Claude AI thậm chí còn thấp hơn mức lương của một nhân viên soạn thảo. Tuy nhiên, thay vì cắt giảm nhân sự, công ty chọn cách không tuyển thêm người mới và chuyển nguồn lực sang các bộ phận khác, nơi AI chưa thể thay thế con người. Điều này cho thấy AI không nhất thiết phải là mối đe dọa đối với việc làm, mà có thể trở thành một công cụ hỗ trợ con người làm việc hiệu quả hơn.

Một điểm đáng chú ý là mặc dù Novo Nordisk hiện đang sử dụng mô hình Claude 3.5 Sonnet, nhưng Anthropic đã ra mắt phiên bản mới hơn - Claude 3.7 - cách đây chưa đầy 1 tuần. Phiên bản này được cải thiện đáng kể về độ chính xác và khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên, giúp giảm tỷ lệ lỗi xuống mức tối thiểu. Điều này có nghĩa là nếu Novo Nordisk cập nhật lên Claude 3.7, quá trình soạn thảo báo cáo nghiên cứu lâm sàng có thể còn hiệu quả hơn nữa, cả về tốc độ lẫn độ tin cậy.

Trước những tiến bộ của AI, vẫn có nhiều tranh luận về việc liệu có nên sử dụng AI trong các lĩnh vực nhạy cảm như y khoa và luật pháp hay không. Một số ý kiến cho rằng AI không đủ đáng tin cậy để soạn thảo những tài liệu quan trọng có ảnh hưởng đến sức khỏe con người hoặc hệ thống tư pháp. Tuy nhiên, cách tiếp cận cực đoan này có thể khiến chúng ta bỏ lỡ những lợi ích thực tế của AI. Vấn đề không nằm ở chỗ có nên dùng AI hay không, mà là làm sao để sử dụng nó một cách cân bằng và hiệu quả.

Thực tế cho thấy AI có thể viết tài liệu y khoa nhanh hơn, giảm sai sót do con người gây ra, đồng thời, giúp các chuyên gia tiết kiệm thời gian để tập trung vào các nhiệm vụ quan trọng hơn. Nhưng điều đó không có nghĩa là AI có thể thay thế hoàn toàn con người. Giải pháp đúng đắn không phải là từ chối AI, mà là sử dụng nó một cách nhuần nhuyễn, kết hợp với sự kiểm tra kỹ lưỡng của con người để đảm bảo tính chính xác. Cách làm của Novo Nordisk là một ví dụ điển hình: AI đảm nhiệm phần viết lách, nhưng con người vẫn giám sát và hiệu đính để đảm bảo chất lượng.

Nhìn xa hơn, đây cũng là hướng đi mà nhiều lĩnh vực khác có thể áp dụng. Thay vì lo sợ AI sẽ thay thế công việc, chúng ta cần học cách làm chủ công nghệ và tận dụng nó để nâng cao hiệu suất. AI không phải là kẻ thù của con người, mà là một công cụ mạnh mẽ - nếu được sử dụng đúng cách, nó có thể giúp chúng ta làm việc nhanh hơn, thông minh hơn và chính xác hơn./.